Thơ Châm Ngôn từ Tập Môtk đến tập Bốn - 6

458

Lấy được chồng đã khó,

Giữ chồng khó gấp đôi.

Để làm được chuyện ấy,

Hãy đọc truyện của tôi.

*

Câu chuyện này ngắn gọn,

Cũng của Bồ Tùng Linh,

Không hề có ma quái,

Nhưng đọc vẫn thấy kinh.

Chuyện nói về nghệ thuật

Làm sao giữ được chồng

Cái thời xa xưa ấy

Khi mấy bà một ông.

Vốn dĩ hòa vi quí,

Muốn được sống bình yên,

Tôi là một chiến sĩ

Trên mặt trận nữ quyền.

Vì rất yêu phụ nữ,

Dẫu cũng một anh chồng,

Tôi thực sự muốn họ

Biết xỏ mũi đàn ông.

Vì thế, tuy buồn ngủ,

Vợ từ lâu đang chờ,

Tôi vẫn thức, chép lại

Câu chuyện này bằng thơ.

Xưa, chàng Hồng Đại Nghiệp,

Người gốc ở Yên Kinh,

Có vợ là Chu Thị

Đảm đang và rất xinh.

Họ sống thật hạnh phúc,

Như chim cu bên nhau

Cho đến ngày Đại Nghiệp

Lấy vợ lẽ - cô hầu.

Cô này tên Bảo Đới,

Nhan sắc loại bình thường,

Thế mà thật khó hiểu,

Lại được chồng yêu thương.

Thành ra bà vợ cả,

Tốt từ đầu đến chân,

Chiều chuộng chồng hết mực

Mà vẫn bị xa dần.

Trong khi ông hàng xóm

Cũng hai bà trong nhà,

Vợ cả luôn vui vẻ,

Chẳng bao giờ kêu ca.

Hơn thế, cô vợ bé

Trẻ trung và xinh tươi

Không được chồng yêu quí

Như vợ cả bốn mươi.

Chắc bà ta phải có

Cái bí quyết giữ chồng

Để tuổi già, kém sắc

Vẫn thu hút đàn ông.

Thế là nàng Chu Thị

Sang thỉnh giáo bà này.

Bà có tên Hằng Thị,

Kinh nghiệm và dạn dày.

Thế là than với khóc,

Chuyện phụ nữ với nhau,

Là chia sẻ kinh nghiệm

Là lời khuyên như sau:

“Một - Em cứ kệ nó,

Cho nó ngủ suốt ngày

Với cái con bé ấy,

Rồi nó sẽ chán ngay.

Phàm ở đời là thế,

Cứ cái gì quá thừa

Là trước sau cũng ngấy.

Về làm thế, nhớ chưa?”

Lập tức nàng Chu Thị,

Thay tiếng bấc, tiếng chì,

Luôn miệng dục Bảo Đới:

Lên giường với anh đi!

“Hai - Hằng Thị lại dặn, -

Em về nhà từ nay

Vờ ăn mặc nhếch nhác,

Vờ làm lụng suốt ngày,

Để cho hắn xót vợ.

Em - vợ cả cơ mà.

Hắn sẽ bắt con bé

Thay em làm việc nhà!”

Mọi việc đúng như vậy.

Khoảng chừng một tháng sau:

“Hôm nay em và chị

Đi chơi chùa với nhau.

Nhớ ăn mặc thật đẹp,

Son phấn cũng chẳng sao.

Tối hắn sẽ mò đến,

Đóng cửa, đừng cho vào!”

Phải công nhận Hằng Thị

Nhà tư vấn đại tài.

Anh chồng tội nghiệp ấy

Ba đêm phải đứng ngoài.

Đêm thứ tư, may quá,

Anh ta được vào phòng,

Quên hết cả vợ bé,

Ân ái thật mặn nồng.

Và rồi sau, thành lệ,

Hàng ngày cứ bảy giờ

Là vào phòng vợ cả

(Kẻo đóng cửa) và chờ.

Qua truyện này, ta thấy         

Rằng cuộc chiến giành chồng

Vô, vô cùng ác liệt

Dù thầm lặng, đúng không?

May thời ta, dân chủ,   

Chỉ mỗi ông một bà

(Ấy là nói chính thức),

Nên gia đình thuận hòa.

Hy vọng các bà vợ,

Các ông chồng ngày nay

Rút ra được bài học

Trong cái cuộc chiến này.

Nhân tiện, xin được nói

Tôi là “người gia đình”,

(Family man), đúng thế,

Nhưng cứ nghĩ: Thực tình     

Nếu pháp luật cho phép

Được lấy thêm mấy bà,

Thì tôi xin lấy trước,

Cam kết sống thuận hòa.

Hơn thế, tôi sòng phẳng,

Không để ai mất lòng.

Sưu thuế nộp đầy đủ,

Khỏi phải tranh giành chồng.

Tôi đề nghị Quốc Hội

Cái việc ấy nên bàn.

Năm ngoái, để tìm hiểu,

Tôi sang tận Iran.         

Ở đấy, theo Hồi luật,

Đàn ông, thật khó tin,

Được phép lấy bốn vợ,

Thê thiếp đúng một nghìn.

Nhưng rồi tôi thất vọng

Thấy nước này đàn ông

Bỏ phí quyền của họ,

Vẫn một vợ một chồng.

Một bác tài cho biết

Rằng ở nước ông ta

Chỉ bốn người dũng cảm

Cưới nhiều hơn một bà.

Thật thế ư? Có thể

Ở Iran, đàn ông,

Đẹp trai thì đẹp thật,

Nhưng yếu khoản làm chồng.

“Bốn vợ ư? - ông nói. -

Bốn vợ để làm gì?

Tôi chỉ muốn nửa vợ!”

Tin hay không thì tùy.

Cái ý tưởng “nửa vợ”

Nghe cũng thấy hay hay:

Đỡ sưu cao thuế nặng,

Lại chỉ gặp cách ngày.

Thế là tôi cụt hứng

Bỏ ý định lưu vong

Sang Iran sinh sống

Để có quyền làm chồng

Của bốn bà chính thức

Cùng một nghìn thiếp tỳ.

Thậm chí muốn nửa vợ -

Lại tin không thì tùy.

PS.

Câu chuyện này hư cấu

Của Facebook mà thôi,

Không phản ánh quan điểm

Và lập trường của tôi.

Tôi rào trước như vậy

Để tránh vợ hiểu lầm.

Mụ Vợ tôi, thú thật,

Rất kinh và rất thâm.   

Cuối cùng, xin được chúc

Các bà giữ được chồng.

Giới mày râu cố gắng

Giữ được chất đàn ông.

459

Xưa, có cô gái nọ,

Nhà nghèo phải đứng đường.

Có một bà hoàng hậu,

Thấy thế, tỏ lòng thương.

Bà nhận làm con gái,

Đưa về sống trong cung,

Thành một nàng công chúa,

Danh giá đến tột cùng.

Khắp nơi, các hoàng tử

Tranh nhau cầu hôn cô.

Cô không thèm để ý,

Phải quay về, tẽn tò.

Mà cô, nàng công chúa,

Trước làm nghề đứng đường,

Giờ chẳng xinh hơn mấy,

Trí óc cũng bình thường.

Xưa nay luôn vẫn thế.

Vâng, vẫn thế xưa nay.

Và ta, dẫu khó chịu,

Phải chấp nhận điều này.

460

Đàn bà, đâu cũng vậy,

Phương Tây hay Á Đông

Luôn đòi hỏi nhiều cái

Ở một người đàn ông.

Còn đàn ông, ngược lại,

Cả ở Việt Nam ta,

Chỉ đòi hỏi một cái

Ở nhiều người đàn bà.

462

Đàn ông hay ong bướm,

Đặc biệt khi về già,

Tôi thì khác, hẳn thế,

Thích phở hơn cơm nhà.

Vậy phải làm sao nhỉ?

Ly dị hay ly thân?

Hay sống chung với lũ?

Hay “giáo dục” dần dần?

Quả thật tôi không biết.

Nhưng có chân lý này:

Muốn nắm giữ hạnh phúc

Thì phải nới bàn tay.

Tất nhiên, nói thì dễ,

Đặc biệt là người ngoài.

Dẫu sao cũng nên thử,

Không được, chẳng chết ai.

463

Cái ta gọi không thể,

Suy cho cùng là điều

Ta chưa biết rõ lắm

Và không dám thử liều.

Sao lại biết không thể

Khi chưa thử sức mình?

Chẳng khác người chưa chết

Đã tự nguyện hy sinh.

Tôi luôn nghĩ như vậy,

Và thật lạ, điều này,

Giúp tôi đạt được cái

Tưởng rất khó trước đây.

PS

Cái được gọi “không thể”

Thường xuất phát từ người

Bất tài, thiếu kiên nhẫn,

Cộng thêm tính thích lười.

465

Giây phút khó khăn nhất

Trong mọi việc ta làm

Là khi phải quyết định

Nên làm hay không làm.

Nó cũng rất quan trọng,

Nhất là trong tình yêu.

Vượt qua giây phút ấy,

Mọi cái dễ hơn nhiều.

466

Mới chỉ được một nửa

Khi ta có quyết tâm.

Nửa khác mới quan trọng -

Làm việc ta quyết làm.

Quyết tâm và ý chí

Không nên nói với ai.

Cứ lặng lẽ mà tiến.

Tuyệt đối không thở dài.

469

Đời có ba bồ chữ.

Cao Bá Quát lấy hai.

Thành ra chỉ còn một,

Không biết chia cho ai.

Thôi, tôi lấy một nửa.

Các bác chia với nhau

Nửa bồ chữ còn lại.

Cũng không ít lắm đâu.

470

Vui, kể người khác biết.

Buồn, giữ kín cho mình.

Đời không cần khuôn mặt

Chán và buồn của anh.

472

Bắt đầu bằng những việc

Nhất thiết mình phải làm.

Sau chuyển sang những việc

Biết mình có thể làm.

Cuối cùng là phải thử

Những cái không thể làm.

Và điều quan trọng nhất -

Đã muốn, nhất định làm.

474

Hầu hết các trở ngại

Do tưởng tượng mà thôi.

Các trở ngại còn lại

Chỉ mang tính tạm thời.

475

Cách tốt nhất phụ nữ

Càng già càng được yêu

Là lấy nhà khảo cổ.

Họ chẳng đòi hỏi nhiều.

Chỉ bộ xương là đủ,

Nứt rạn vẫn hài lòng.

Hoan hô nhà khảo cổ

Một tấm gương làm chồng.

485

Người ta vượt đèn đỏ

Để tiết kiệm mấy giây,

Về nhà ôm điện thoại

Buôn chuyện gần nửa ngày.

486

Khoa học giúp thu hẹp

Khoảng cách các thiên hà,

Biến trái đất rộng lớn

Bé nhỏ như ngôi nhà.

Thế mà buồn, khoảng cách

Giữa người với con người,

Như nhiều nghìn năm trước

Vẫn xa vời, xa vời.

Con người nhờ khoa học,

Có thể thành văn minh,

Nhưng nó chưa thắng nổi

Bản năng ác của mình.

487

Các quan trắng trợn khoe

Ngoại tình và đút lót.

Còn ta, trắng trợn im,

Nghe chúng khoe chúng tốt.

490

Từ ngàn xưa đã vậy,

Ta, con người, bao giờ

Cũng nghĩ thế hệ trước

Tốt đẹp hơn bây giờ.

Thực ra thường ngược lại.

Vì sao? Vì chúng ta

Chỉ muốn nhớ cái tốt

Và quên cái xấu xa.

495

Chúng ta, người, ông chủ,

Có thể học rất nhiều

Từ một con chó nhỏ

Chúng ta nuôi, và yêu.

Mỗi buổi sáng tỉnh dậy,

Nó dạy ta yêu đời

Bằng các trò của nó,

Ngộ nghĩnh và buồn cười.

Nó giúp ta trân trọng

Những việc nhỏ hàng ngày,

Như đi dạo cùng nó,

Hay ngồi nghỉ dưới cây.

Và quan trọng hơn cả,

Qua đôi mắt long lanh,

Nó dạy ta nhẫn nhục,

Tình bạn, lòng trung thành.

496

Đừng lấy đi hy vọng

Của ai đó, bởi vì

Có thể ngoài hy vọng,

Họ chẳng còn có gì.

497

Bố mẹ mà tâm nguyện

Suốt đời lo cho con,

Cũng có nghĩa là họ

Suốt đời làm hại con.

498

Phần nhiều là vô bổ

Cái khôn của người già.

Nó chỉ dạy thận trọng

Và trói buộc chúng ta.

503

Hãy nhớ, khi gặp gỡ

Hay nói chuyện với ai,

Ta tôn trọng họ một,

Họ tôn trọng ta hai.

504

Anh cầu trời, khấn Phật,

Mà Phật vẫn làm thinh?

Đừng buồn, vì mọi cái

Có thời điểm của mình.

Cũng thế, luật nhân quả.

Nhiều đứa ác ngày nay

Vẫn chưa bị trừng trị.

Không sao, sẽ có ngày…

Như hạt giống dưới đất

Khao khát chờ mưa rơi,

Hạt giống ân oán ấy

Cũng chờ lúc, chờ thời.

505

Cuộc chiến gian khổ nhất,

Lại kéo dài suốt đời,

Mà ta thường thua cuộc,

Là chống lại thói lười.

Lý do lười không ít,

Nghe hợp lý, có điều

Lý do để làm việc

Thú thật là không nhiều.

Thành ra ai chiến thắng

Sẽ thành công hơn người.

Bí quyết thật đơn giản:

Xin bơn bớt thói lười.

507

Bắt đầu một ngày mới

Nên bằng một nụ cười.

Vậy hãy cười, nhớ nhé.

Không muốn cũng phải cười.

Nó giúp dãn cơ mặt,

Tức dãn bớt buồn phiền.

Và điều quan trọng nhất

Cười không phải trả tiền.

508

Cần, và quan trọng nhất

Khi giao tiếp với người

Là lắng nghe những cái

Họ chưa nói thành lời.

Cũng quan trọng tương tự

Là khi ta lặng im

Để nói chuyện với họ

Bằng tiếng nói trái tim.

512

Người chia thành hai loại.

Một, làm việc suốt ngày.

Hai, lười biếng, để sống,

Luôn chạy chọt đi vay.

Vay tiền không phải dễ,

Nhục, và cũng rất phiền.

Vậy nên chọn làm việc,

Làm tốt để kiếm tiền.

513

Muốn làm được nhiều việc,

Phải bắt tay làm ngay,

Từng tí, từng tí một,

Làm đều đặn hàng ngày.

Sẽ có lúc nào đó,

Khi ngoảnh lại, ta nhìn,

Thấy công việc làm được

Nhiều đến mức khó tin.

Châm ngôn bạn đang đọc

Cũng được viết cách này,

Từng chữ, từng bài một,

Viết từng giờ, từng ngày.

Cũng thế, bạn lặng lẽ

Đọc từng chữ, từng câu,

Sẽ có lúc bạn thấy

Thực sự mình rất giàu.

515

Thời gian là tiền bạc,

Cái ta có không nhiều.

Tiền của anh, vì vậy

Phải cẩn thận khi tiêu.

Không được để người khác,

Hãy ghi nhớ điều này,

Tiêu hộ anh tiền ấy,

Dù chỉ một vài giây.

519

Phát hiện ra Châu Mỹ

Tất nhiên là tuyệt vời.

Không phát hiện ra nó

Có thể cũng tuyệt vời.

520

Các mơ ước tuổi trẻ

Phần lớn là hão huyền,

Khi va chạm thực tế

Sẽ ngã thành màu đen.

Nhưng ai còn trẻ tuổi,

Không mơ ước, không đau,

Thì bản thân người ấy

Đã đen ngay từ đầu.

521

Người - chia thành hai loại,

Luôn vẫn thế xưa nay.

Loại cho và loại nhận,

Loại gian và loại ngay.

Một bên là lạm dụng.

Một bên là có lòng.

Người cho biết chừng mực,

Còn người nhận thì không.

523

Nuôi sống cả xã hội

Chính là người nông dân.

Thế mà người nuôi ấy

Đôi khi không có ăn.

Công nhân xây biệt thự,

Trọ mười người một phòng,

Và thường bị đá đít

Khi biệt thự xây xong.

Cũng thế, bầy con cháu

Của ông thợ đóng giày,

Không đủ ăn một nhẽ,

Còn chân trần cả ngày.

Cái sự trớ trêu ấy

Đã tồn tại bao đời,

Bất kể sự tiến bộ

Của văn mình loài người.

524

Cái đẹp của tuổi trẻ

Là cái đẹp tự nhiên.

Cái đẹp người trung niên

Là cái đẹp nghệ thuật.

525

Đối với người trẻ tuổi,

Thì mơ ước hão huyền

Cũng là một cái đẹp,

Mà cái đẹp đầu tiên.

526

Các ý tưởng mới mẻ

Khó chui được vào đầu,

Vì các ý tưởng cũ

Bám ở đó từ lâu.

Muốn sắm đồ đạc mới

Thì phải vứt khỏi nhà

Các bàn ghế cũ nát.

Từ đó mà suy ra.

527

Nhà nào chồng nghiện ngập

Hay cờ bạc, lô đề,

Nhất định sớm hoặc muộn

Phải bán nhà ra đê.

Tất nhiên trong nhà hắn

Vợ con chính là người

Phải khổ và nhục nhất,

Mà khổ nhục suốt đời.

Vậy là thằng chồng ấy,

Không đáng mặt làm chồng,

Đang hèn hạ làm hại

Vợ con mình, đúng không?

Nhân tiện, nhắc phụ nữ,

Tuyệt đối phải lánh xa

Những loại người như thế,

Loại mất dạy, phá nhà.

528

Con người, về bản chất

Là tham và thích lười.

Luôn tiềm ẩn đâu đó

Chất con và chất người.

Người tử tế ý thức

Cưỡng lại hai thói này.

Không dễ, nhưng cưỡng được,

Nếu quyết tâm hàng ngày.

530

Nhà nào chồng sợ vợ,

Là các bác yên tâm,

Nhà ấy sống hòa thuận.

Tuyệt đối không thể nhầm.

Kể hơi tội chút ít

Cho ông chồng, tuy nhiên,

Kính vợ, họ đắc thọ,

Thảnh thơi lên cõi thiền.

532

Cứ lặng lẽ quan sát,

Bạn sẽ thấy một điều:

Người không có cái xấu,

Cái tốt thường không nhiều.

534

Người ta mất phương hướng

Khi gặp đường quanh co,

Chứ đường thẳng và lớn,

Chẳng ai lạc bao giờ.

537

Thêm một chân lý nữa:

Không có gì trần truồng

Làm ta thấy bất tiện

Như chân lý trần truồng.

539

Sự thật đúng và đẹp,

Nhưng than ôi, ở đời

Giả dối cũng rất đẹp,

Lại được lòng mọi người.

Dù thực sự không muốn,

Gặp giả dối hàng ngày,

Ta buộc phải nói dối,

Nếu muốn làm người ngay.

540

Ai cũng đeo mặt nạ

Trong cuộc sống hàng ngày.

Từ lâu tôi biết thế

Và muốn cưỡng điều này.

Tôi cố sống trung thực,

Không nói dối, nhưng rồi

Vẫn phải đeo mặt nạ,

Chỉ mỏng hơn mà thôi.

546

Tôi thấy một sự lạ,

Là giao tiếp ngoài đời,

Chúng ta thường nhỏ nhẹ,

Nhã nhặn với mọi người.

Nhưng cái nhã nhặn ấy,

Vừa bước chân vào nhà,

Ta chợt quên, nói chuyện

Với người thân của ta.

Ta bực mình vô cớ,

Nhăn mặt, nói trống không

Với người ta yêu nhất.

Thường vẫn thế, lạ không?

Tương tự, các bạn trẻ

Tặng nhau rất nhiều quà,

Mà không nghĩ tới việc

Tặng quà cho người nhà.

Sao thế nhỉ? Không lẽ

Họ nghĩ: Đã người thân

Thì không phải nhỏ nhẹ,

Quà cáp càng không cần?

Nhân tiện, tôi có dịch

Một bài thơ gần đây,

Mời các bạn thử đọc,

Cũng về đề tài này.

*

Hãy nói lời nhỏ nhẹ.

Tình yêu hơn roi đòn.

Đừng để lời nói nặng

Làm hỏng việc dạy con.

Hãy nhẹ nhàng với trẻ.

Trẻ sẽ yêu ta hơn.

Những lời nói âu yếm

Xóa hết nỗi giận hờn.

Với những người có tuổi,

Hãy nói lời nhẹ, êm.

Trái tim họ đã nặng,

Đừng làm nó nặng thêm.

Hãy nói lời nhỏ nhẹ

Với cả người lỗi lầm.

Bằng lòng tốt của bạn,

Hãy thu phục nhân tâm.        

Những lời nói nhỏ nhẹ,

Dịu dàng, đầy thương yêu.

Việc bé mà lợi lớn,

Lớn hơn ta tưởng nhiều.        

549

Bạn có thể phản đối,

Khi tôi nói thế này,

Rằng kẻ thù lớn nhất

Của lớp trẻ ngày nay

Chính là chiếc điện thoại,

Và quá nhiều bạn bè,

Cộng thêm thằng Facebook.

Thằng này cũng rất ghê.

Ba kẻ thù tôi nói

Chiếm rất nhiều thời gian.

Mà thời gian là cái

Người trẻ tuổi rất cần.

Rồi bạn sẽ tự biết

Tôi nói đúng hay sai.

Nghe tôi thì được sướng.

Không, còn khổ dài dài.

Vậy nhớ nhé: Điện thoại,

Facebook và bạn bè -

Phải giảm xuống tối thiểu.

Người lớn khuyên, nên nghe.

550

Hứa vượt quá khả năng

Chính là người giả dối.

Hứa hay mà không làm

Là một dạng tội lỗi.

PS

Cá nhân tôi, nói thật,

Đã hứa là làm liền,

Nhất là với trẻ nhỏ,

Hoặc liên quan đến tiền.

Tôi không nghĩ mình tốt.

Đó là chuyện bình thường.

Lời hứa là danh dự,

Quyết không thể xem thường.

Với tôi, ai thất hứa,

Dù duy nhất một lần,

Là tôi ghi sổ đỏ,

Và không muốn lại gần.

551

Ta làm việc từ thiện

Để giúp đỡ chúng sinh.

Trong chừng mực nào đó,

Là giúp đỡ chính mình.

553

Xưa nay người ta nói:

Bạn còn quí hơn vàng.

Tôi chỉ muốn nhắc nhở:

Đừng kết bạn vội vàng.

Tai họa của người trẻ

Là hiểu nhầm, hiểu sai

Thế nào là tình bạn,

Và nên bạn với ai.

Tính tôi thích nói thật,

Vậy xin nói thế này:

Trong số rất nhiều bạn

Mà anh có hôm nay

Thực chất không phải bạn,

Mà cùng hội a dua,

Vay tiền, nhờ giúp đỡ,

Giết thời gian, vui đùa.

Rồi xem, nói dại miệng,

Khi gặp việc chẳng lành,

Liệu có bao nhiêu bạn

Chìa bàn tay giúp anh?

Các thói hư tật xấu

Do học bạn mà ra,

Chứ dứt khoát không phải

Bố mẹ hay người nhà.

Tóm lại, nên ít bạn.

Vài ba người, nếu cần.

Những ai chưa thử thách,

Tuyệt đối không chơi thân.

555

Khoảng mấy năm về trước,

Ở tuổi gần sáu mươi,

Khi phải nằm bệnh viện,

Tôi gọi cho một người:

“Tớ mới mổ, đau lắm,

Cậu vào thăm tớ đi.”

Người ấy đáp: “Thế hả?”

Rồi im, không nói gì.

Rồi không hề thấy đến.

Rồi sau gặp, thanh minh:

“Lúc ấy tớ đang bận,

Có khách đến nhà mình…”

Có khách thì phải tiếp.

Tiếp những hai mươi ngày.

Sau đó tôi ra viện,

Không thể quên điều này.

Đó là một người “bạn”

Hai mươi năm thơ văn,

Hai mươi năm bia bọt,

Bù khú rất nhiều lần.

Thế mà không một phút,

Ngồi bên, an ủi nhau,

Nhất là khi mới mổ,

Đái không được, rất đau…

Thế đấy, các bạn trẻ.

Lúc ấy tôi sáu mươi,

Tưởng không gì không biết,

Tưởng hiểu đời, hiểu người.

Tất nhiên, sau vụ ấy,

Tuyệt đối tôi lánh xa,

Không bắt tay, nói chuyện,

Thấy mặt là đi ra.

Lần nữa, xin nhắc lại:

Bạn xôi thịt rất nhiều.

Nhưng bạn đúng nghĩa bạn

Thì chẳng có bao nhiêu.

556

Con người có xu hướng

Tin bất kỳ cái gì,

Tin một cách nghiêm túc,

Miễn là nó li kỳ.

Tôi nghiệm thấy như vậy

Mới thời gian gần đây,

Và thú thật, không thể

Không ngạc nhiên điều này.

557

Chỉ mang tính tương đối

Cái gọi là giàu nghèo.

Các đại gia, ta biết,

Là con nợ, nợ nhiều.

Trong khi tôi, hưu trí,

Lương đúng bốn triệu đồng,

Mà sống ngon, thoải mái.

Nợ thì tuyệt đối không.

Nhiều bạn trẻ, thật lạ,

Đặc biệt là sinh viên,

Cứ suốt ngày nhăn nhó

Chỉ vì nỗi thiếu tiền.

Rồi đâu sẽ vào đấy.

Sớm muộn bạn cũng giàu,

Vì bạn đang trẻ, khỏe

Và có một cái đầu.

Ai muốn đổi không nhỉ?

Đổi tuổi trẻ lấy nhà,

Kèm theo trăm đầu sách

Và chiếc xe KIA.

Chắc chắn không, nếu có

Thì xin báo cho hay.

Còn giờ thì mời đọc

Một bài thơ thế này.

*

Xưa, một ông già nọ

Chợt thấy có chàng trai

Ngồi một mình, buồn bã,

Chốc chốc cứ thở dài.

“Sao cháu buồn như vậy,

Trục trặc chuyện tình yêu?”

“Không, cháu đã rất cố

Mà suốt đời vẫn nghèo.”

“Hình như cháu nhầm đấy.

Cháu cũng là người giàu.”

“Ông đừng trêu cháu nữa.

Cháu có đồng nào đâu.”

“Thôi được, nếu cháu muốn,

Ta thỏa thuận thế này:

Cháu cho ta chặt đứt

Cứ mỗi một ngón tay

Ta sẽ đưa cho cháu

Đúng ba lạng vàng ròng.

Hoặc cả bàn tay cháu -

Ba mươi lạng, được không?”

Chàng trai nghe trố mắt:

“Chặt bàn tay? Không đâu!”

“Hay để ta móc mắt,

Một trăm lạng, thừa giàu?

Thế đấy, cháu không muốn.

Cháu là một chàng trai,

Mọi cái đang trước mặt,

Trông dễ coi, có tài.

Liệu cháu có đồng ý

Thành người già như ta

Để đổi lấy nghìn lạng?

Cháu không muốn thật à?

Giờ thì cháu đã biết

Cháu giàu có thế nào.

Chuyện tuổi trẻ túng thiếu

Là bình thường, không sao.”

Chàng trai nghe, chợt hiểu

Mình cũng là người giàu.

Giàu thời gian, tuổi trẻ,

Giàu cả cái trong đầu.

Chàng cúi chào rất thấp,

Cảm ơn ông già này,

Rồi đi, miệng huýt sáo,

Còn vung vẩy đôi tay.

PS

Thế đấy, các bạn ạ,

Cái khái niệm nghèo giàu

Chỉ mang tính so sánh,

Không quan trọng lắm đâu.

Nếu bạn sáng ngủ dậy,

Thấy khỏe mạnh bình thường,

Thức ăn đầy tủ lạnh,

Được ườn èo trên giường,

Thì bạn đã hạnh phúc

Hơn cả một tỉ người.

Không ít trong số họ

Phải qua đêm ngoài trời.

Đấy là chưa nói việc

Bạn không phải ngồi tù

Như trăm triệu người khác

Trong xà lim tù mù.

Bạn không thể tưởng tượng

Bạn thuộc tám phần trăm

Người giàu nhất thế giới

Dù chỉ ăn rồi nằm.

Lý do thật đơn giản -

Nếu bạn đến ngân hàng

Mở tài khoản tiết kiệm,

Với số dư làng nhàng.

Lại nữa, bạn biết đọc,

Đọc bài này, rồi cười,

Nghĩa là bạn hạnh phúc

Hơn hai tỉ con người

Không biết đọc, biết viết

Trên hành tinh chúng ta.

Thế đấy, các bạn ạ.

Nó thế đấy, vậy là…

Vậy là bạn, thực chất

Là người giàu, mà rồi,

Vì khỏe mạnh và trẻ,

Bạn đang giàu hơn tôi.

558

Giàu, giàu tinh thần trước,

Rồi sau mới giàu tiền.

Được cả hai cái ấy,

Cái giàu mới lâu bền.

Thằng ngu có tiền tỉ

Mà thực ra không giàu.

Hắn chỉ lắm tiền bạc.

Giàu phải ở trong đầu.

559

Giàu, nước ta có lẽ

Ít ai bằng Bầu Kiên.

Thế mà nay bị bắt,

Tất nhiên vì chuyện tiền.

Nghèo, nước ta chắc chắn

Nhiều người nghèo như tôi,

Mà ăn no, ngủ kỹ,

Vì ít tiền, thế thôi.

Vậy là chúng ta thấy,

Sự khác nhau là tiền.

Và cái sướng, cái khổ

Cũng là nó, tất nhiên.

Bầu Kiên giàu, nhiều nhất,

Ăn ba bữa một ngày.

Tôi nghèo nhưng cũng đủ

Ăn theo tiêu chuẩn này.

Hình như ông một lúc

Giày chỉ đi một đôi.

Mà rồi quần áo mặc

Cũng không nhiều hơn tôi.

Có đúng thế không nhỉ?

Vậy thì ai hơn ai?

Tiền tất nhiên là quí,

Nhưng không bằng đức, tài.

Giàu tiền, giàu tạm bợ.

Giàu đức, giàu muôn đời.

Cái ý này giản dị

Tôi muốn nhắn mọi người.

564

Sức hút của Trái Đất

Kéo anh xuống hố đen.

Mặt Trăng có sức hút,

Nhưng không kéo anh lên.

Bè bạn xô anh ngã

Vào tội ác, lỗi lầm.

Bố mẹ vực anh dậy,

Thoát khỏi chỗ tối tăm.

567

Tôi có một hạnh phúc,

Hạnh phúc lớn nhất đời,

Là nghe nhạc của Bach,

Do Glenn Gould chơi.

Tôi chẳng làm gì khác

Ngoài viết thơ hàng ngày.

Và hàng ngày nghe nhạc,

Chỉ nhạc của ông này.

Với tôi, thơ và nhạc

Luôn đan quyện với nhau.

Một câu thơ tôi viết,

Một dòng nhạc trong đầu.

Cũng thế, khi chơi nhạc,

Tôi nghe rõ tiếng thơ,

Thơ ngân vang, có nhịp,

Như tiếng nhạc mộng mơ.

Tôi nghĩ, nhờ âm nhạc

Mà thơ tôi có vần,

Biết lúc nhanh, lúc chậm,

Lúc trầm, bổng, vân vân.

Nhân tiện xin được nói,

Trong các điều diệu kỳ,

Âm nhạc kỳ diệu nhất.

Tin hay không thì tùy.

Nếu được phép khuyên bạn

Một điều duy nhất thôi:

Hãy yêu nhạc cổ điển!

Yêu suốt đời, như tôi.

569

Beethoven và Bach,

Mozart và Chopin

Là biểu tượng cái thiện

Và những điều tốt lành.

Ai yêu âm nhạc họ,

Đến mức lệ chảy nhòa,

Ít khả năng người ấy

Làm những điều xấu xa.

572

Trót sinh trong nghèo đói,

Không phải lỗi của anh.

Nhưng chết trong nghèo đói,

Chính là lỗi của anh.

573

Khi kiếm được một triệu,

Chỉ tiêu chín trăm nghìn,

Bạn sẽ thấy hạnh phúc,

Yên tâm và tự tin.

Nhưng nếu có một tỉ,

Tiêu tỉ mốt, tỉ hai,

Bạn nhất định sẽ khổ.

Tuyệt đối đúng, không sai.

Hầu hết mọi tai họa

Có liên quan đến tiền,

Là do ta tiêu quá

Khả năng ta kiếm tiền.

574

Đây cũng là chân lý:

Cái sướng của có tiền

Chỉ có thể cảm nhận

Khi ta từng thiếu tiền.

576

Nếu muốn, anh cứ thử.

Có thể không thành công.

Nhưng nếu anh không thử,

Chắc chắn không thành công.

578

Phụ nữ, đâu cũng thế,

Có biệt tài thế này:

Chồng tìm gì không thấy

Là vợ tìm thấy ngay.

Ở nhà tôi cũng vậy.

Cả nhà bạn, đúng không?

Tôi ngạc nhiên, thầm nghĩ:

Hay họ giấu của chồng?

Phụ nữ luôn bí ẩn.

Bí ẩn cả việc này.

Không chỉ nước ta nhé.

Cũng không chỉ ngày nay.

Mấy chục năm chung sống,

Tôi chẳng hiểu vì sao.

Hỏi thì vợ không nói.

Ở nhà bạn thế nào?

579

Xưa, có anh chàng nọ,

Nghèo, thông minh, nhưng lười.

Sáng, ra sông câu cá.

Câu đủ ăn, nằm chơi.

Kiếm đủ ăn không khó,

Cậu sống, rất hài lòng.

Ngày câu một vài tiếng,

Ngồi ngắm cảnh trên sông.

Rồi gia đình bắt cậu

Đi học nghề kinh doanh,

Vừa tốn, vừa vất vả,

Ở Oxford, nước Anh.

Học xong, về nhà cũ,

Cậu mua một chiếc thuyền,

Thuê nhiều người đánh cá,

Kiếm được kha khá tiền.

Cậu dùng số tiền ấy

Lại mua thuyền, thuê người,

Việc làm ăn phát đạt.

Một tấm gương cho đời.

Sau nhiều năm vất vả,

Cuối cùng khi về già,

Cậu thành giàu, giàu lắm,

Nhiều tàu thuyền, nhiều nhà.

Cậu lại ra chỗ cũ,

Nơi ngày xưa vẫn ngồi,

Nhớ tháng năm nghèo khổ,

Hờ hững ngắm mây trôi.

Giật mình, cậu chợt nghĩ:

Mình lại về số không.

Sau nhiều năm vất vả,

Vẫn lại ngồi bên sông.

Nghĩa là đã vô ích

Nỗ lực bao lâu nay.

Trước nghèo ngắm mây nước,

Giờ giàu, ngắm nước mây.

PS

Với rất nhiều người khác,

Cũng đúng câu chuyện này,

Thí dụ gầy, cố béo.

Béo, luyện tập cho gầy.

Cho nên tôi, dứt khoát

Là không chạy theo tiền.

Chỉ cần đủ ăn mặc

Và cuộc sống bình yên.

580

Edison, ta biết,

Nhà phát minh thiên tài,

Mà suýt bị đuổi học

Khi đang học lớp hai.

Thấy ông nghịch, học dốt,

Người ta bảo bố ông:

“Cho cháu đi chăn lợn,

Học làm gì, mất công.”

Mà Einstein, nghe nói

Học cũng chẳng giỏi gì,

Nhất là thời tiểu học,

Như thiểu năng, ù lỳ.

Beethoven, mười tuổi,

Bị bố đánh nhiều lần:

“Chơi đàn như bổ củi.

Mày là thằng ngu đần!”

Còn nhiều thí dụ lắm.

Để ý nhìn, thấy ngay:

Ai lúc nhỏ học dốt

Lại thường giỏi sau này.

Tuy nhiên, điều ấy đúng

Thường chỉ với con trai.

Hiếm người bé, học giỏi,

Sau trở thành thiên tài.

Bài thơ này tôi viết

Là để nhắc mọi người

Nếu thấy con học dốt,

Không đánh, mà phải cười.

Vợ chồng tôi ngày trước,

Con gái đi học về,

Thấy điểm kém, thích quá,

Nhìn nhau cười hề hề.

Sau này nó cũng giỏi,

Nhưng không thành thiên tài,

Chỉ tốt nghiệp đại học -

Vì quá ít điểm hai.

Bản thân tôi, thú thật

Xưa, cũng dốt và lười.

Lớp sĩ số sáu mốt,

Tôi luôn đứng sáu mươi.

Thế đấy, các bác ạ.

Hãy ghi nhớ điều này.

Đừng mắng con, tội chúng,

Đừng kèm cặp hàng ngày.

581

Edison, lần nọ,

Cho gọi vào phòng mình

Cô thư ký bẽn lẽn,

Tên Mary, rất xinh.

“Cô biết, tôi rất bận,

Nên không thể dài dòng.

Xin hỏi, cô có muốn

Làm vợ của tôi không?”

Cô Mary tội nghiệp,

Tội nghiệp cô Mary,

Nghe hỏi đường đột thế,

Quả không biết nói gì.

“Tôi cho cô năm phút

Vì không thể chờ lâu.

Xin hãy cho tôi biết.”

Cô Mary gật đầu.

Một nhà viết tiểu sử

Còn ghi rõ thế này:

Cô thư ký xinh đẹp

Đồng ý sau mười giây.

Nhân tiện hỏi các vị,

Các vị chờ bao lâu

Mới được các bà xã

Cho một cái gật đầu.

Còn tôi thì, tội nghiệp,

Thậm chí chưa tỏ tình,

Mụ Vợ đã đòi lấy,

Mà Mụ cũng rất xinh.

Tại cái tính hay nể,

Nên tôi đã gật đầu.

Thế là thành chồng vợ,

Có thua kém ai đâu.

Vậy, bài học quí giá

Rút ra từ chuyện này:

Đối tượng mà ngỏ ý

Là phải gật đầu ngay.

582

Milton, nhà thơ lớn

Ở nước Anh mù sương,

Khi lấy vợ, ông viết

Cuốn “Đánh mất thiên đường”.

Rồi sau, vợ ông chết,

Ông viết cuốn thứ hai,

Cuốn “Thiên đường lấy lại”,

Đều thuộc loại thiên tài.

Chủ nhật buồn, tôi kể

Chuyện này với mọi người.

Không có ý ám chỉ,

Xỏ xiên hay trêu cười.

Có bài học không nhỉ?

Tôi nghĩ không, thực tình

Nếu bác nào thấy có,

Thì rút ra cho mình.

583

Lại còn chuyện này nữa.

Chuyện ông Bernard Shaw.

Ông này có người bạn,

Gặp phải chuyện buồn lo.

Ông thất vọng đến mức

Quyết định sẽ quyên sinh.

Hoặc lao vào tàu hỏa,

Hoặc bắn vào đầu mình.

Chọn cách nào tốt nhất?

Ông suy nghĩ mấy ngày.

Cuối cùng ông lấy vợ.

Kết thúc câu chuyện này.

585

Tháp Eiffel, biểu tượng

Của Paris phù hoa.

Điều ấy ai cũng biết.

Điều không biết, đó là

Người ta xây tháp ấy,

Định sử dụng một lần

Rồi sau sẽ tháo dỡ,

Vì nó chẳng còn cần.

Nhưng dỡ nó mệt quá,

Mà con người lại lười,

Nên nó cứ đứng thế,

Tơ hơ giữa đất trời.

“Con quái vật bằng thép”.

“Làm xấu hẳn Paris’.

“Chiếc gai châm vào mắt”…

“Phá nó đi, phá đi!”

Cột tháp sắt tội nghiệp,

Thấy mình cũng khó coi,

Muốn nhanh chóng được dỡ,

Nhưng vì lười… Và rồi,

Nhìn mãi thành quen mắt.

Một nhà thơ rất nghèo

Nói: “Tôi thấy nó đẹp.”

Rồi mọi người khen theo.

Rồi dần dần “quái vật”,

“Chiếc gai” cần nhổ đi

Thành biểu tượng bất biến

Của thành phố Paris.

*

Rút bài học không khó

Từ chuyện tháp Eiffel:

“Cái gì dù xấu mấy,

Nhìn mãi rồi cũng quen.”

Bài học này có thể

Áp dụng cả với người:

“Vợ xấu, đừng vội bỏ.”

“Chồng ngu, chưa vội cười.”

Ráng chịu thêm chút nữa,

Có thể xấu thành xinh.

Ai biết, sẽ có lúc

Ngu dốt là thông minh.

588

Nhiều vị từng hăng hái

Tỏ tình yêu, và rồi

Nhận câu này quen thuộc:

“Ta làm bạn mà thôi.”

Moliere có nói

Về chính vấn đề này:

“Nghe thế, bạn đừng nản,

Vì phụ nữ xưa nay

Không đốt cháy giai đoạn,

Họ cứ muốn chắc ăn.

Tình bạn phải có trước.

Tình yêu sẽ đến dần.”

Vậy đấy, nên bình tĩnh.

Đừng vội vã buồn đau.

Không loại trừ trường hợp

Nói thế là gật đầu.

589

Voltaire đã từng ví

Rất hay về đàn bà,

Khi nói họ cũng giống

Mấy ngài chính trị gia.

Khi họ nói rằng “Có’,

Là “Có thể”, nói vòng.

Còn họ nói “Có thể”

Thì chắc chắn là “Không”.

Nếu “Không”, họ quả quyết,

Thì lúc ấy chúng ta

Có thể biết chắc chắn

Họ không phải đàn bà.

590

Ông Warren Buffett,

Giàu thứ hai trên đời,

Chỉ thua ông Bill Gates,

Nhưng hà tiện hơn người.

Ông mời cơm ai đó,

Người ấy phải trả tiền,

Hàng triệu đô mỗi bữa.

Tiền mặt và trả liền.

Chưa hết, cúng từ thiện

Ba lăm tỉ đô la,

Nghĩa là ông chừa lại

Một phần trăm ở nhà.

Đúng, ông keo kiệt thật,

Còn lại có chút tiền

Mà không chịu cúng nốt.

Cái ông này thật phiền.

591

Lần nọ, thi hào Goethe

Dạo chơi trong rừng thông.

Một thiếu phụ xinh đẹp

Lại gần, nói với ông:

“Thưa nhà thơ vĩ đại,

Tôi và ông lấy nhau,

Con chúng ta chắc chắn

Cái gì cũng hàng đầu.

Từ mẹ, nó xinh đẹp

Loại có một không hai.

Từ bố, nó chắc chắn

Sẽ là một thiên tài.”

“Rất cảm ơn,” ông đáp.

“Cái tôi sợ, đó là

Nó giống tôi vẻ đẹp

Và thông minh giống bà.”

*

Qua chuyện này ta thấy

Rằng vấn đề di truyền

Con cái từ bố mẹ

Dễ nhầm và rất phiền.

Không tin, xin để ý

Nhìn những người xung quanh.

Hoặc nhìn mình, ngắm vợ.

Có thể bạn giật mình.

592

Khi được hỏi bí quyết

Về hạnh phúc gia đình

Einstein đã đáp

Với nụ cười thông minh:

“Chúng tôi có nguyên tắc

Mọi việc lớn trong nhà

Đều do chồng đảm nhận.

Còn việc nhỏ - đàn bà.”

Sau một lúc im lặng,

Ông nói thêm thế này:

“Nhà tôi toàn việc bé,

Ba bốn chục năm nay.”

*

Einstein nói chí phải.

Nhà tôi cũng phân công:

Vợ chỉ lo việc bé,

Việc lớn giành cho chồng.

Nhân đây xin thú thật,

Rằng gia đình chúng tôi,

Bình thường, không vĩ đại,

Nên toàn việc bé thôi.

593

Churchill rất khó chịu

Với Clement Atlee,

Vị thủ tướng trước đó,

Mà lý do là vì

Ông này tìm mọi cách

Quốc hữu hóa nhiều ngành,

Như đường sắt, mì, sữa,

Làm điêu đứng dân tình.

Một chiều nọ, hai vị

Đi dạo trong rừng thông.

Churchill buồn đi tiểu,

Bảo bạn tránh xa ông.

Xong việc, Atlee hỏi:

“Đi tiểu thì có gì

Mà bắt tôi phải tránh?

Sao lại vậy, nói đi.”

“Là vì ông, tôi biết,

Cứ thấy cái gì to

Đều muốn quốc hữu hóa,

Làm sao tôi không lo?”

Đây là chuyện có thật,

Được truyền tụng lâu nay.

Mọi người đọc, tự rút

Bài học từ chuyện này.

595

Kẻ thù, ta tha thứ

Dễ và nhanh hơn nhiều

Tha thứ cho người bạn

Ta từng tin và yêu.

599

Đúng, đời là bể khổ,

Lời của Phật Thích Ca.

Nửa đời đầu, bố mẹ

Luôn kiểm soát chúng ta.

Nửa đời sau, cũng thế,

Ta chẳng sống cho mình,

Mà phải hầu con cháu.

Hầu nghiêm túc, nhiệt tình.

600

Đổi hướng gió đang thổi

Là không thể, tất nhiên,

Nhưng lựa chiều gió thổi,

Ta có thể tiến lên.

Gió thổi theo nhiều hướng.

Ta phải chọn cho mình

Hướng đưa ta đến đích

Vừa nhẹ lại vừa nhanh.

Ta có thể tài giỏi

Và thông minh hơn người,

Nhưng không biết lựa thế,

Khó thành đạt trong đời.

602

Mỗi lần gặp tai họa,

Bạn bè không giúp đâu,

Hoặc giả nếu có giúp,

Cũng rất chậm và lâu.

Có thể nhờ bố mẹ

Nếu thực sự thấy cần.

Nhưng xưa nay tốt nhất

Là dựa vào bản thân.

604

Về bản chất, tiền bạc

Chỉ khêu gợi lòng tham,

Chứ không mang hạnh phúc.

Mà tham thì lại thâm.

Càng có nhiều tiền bạc,

Người ta càng muốn thêm.

Như người thích của ngọt,

Không bao giờ đã thèm.

607

Ai ôm máy điện thoại

Suốt ngày gọi và nghe,

Tôi cá mười ăn một,

Thần kinh có vấn đề.

Tôi, cả tuần không gọi

Nghe thì buộc phải nghe,

Ngày vài cuộc, có lẽ

Thần kinh cũng vấn đề.

608

Nhiều người hay lợi dụng

Tình bạn và tình thân,

Nói điều không tế nhị,

Đôi lúc không thực cần.

Ngược lại, đã thân thiết,

Càng phải nói nhẹ nhàng.

Họ là người trước hết

Đáng để ta dịu dàng.

612

Để ý, ta sẽ thấy

Nhiều người hứa rất nhiều,

Nhưng chẳng làm được mấy

Cho người mình nói yêu.

Không ít người hào phóng

Hứa giúp đỡ, tuy nhiên,

Họ lặng lẽ biến mất

Khi liên quan đến tiền.

Đừng tin ai to tiếng

Thương xót bạn suốt ngày.

Người thực sự muốn giúp

Nói ít và giúp ngay.

613

Đừng tin ai tuyên bố,

Dẫu chân thật, hồn nhiên:

Họ muốn làm việc thiện,

Chỉ tiếc không có tiền.

Tạm gác chuyện người ấy

Có tiền thật hay không.

Có một điều chắc chắn:

Người ấy không có lòng.

614

Muốn biết ai bần tiện

Và keo kiệt thế nào,

Hãy xem họ sử dụng

Điện cơ quan ra sao.

Nếu họ bật máy lạnh,

Đóng cửa đi chơi lâu,

Ở nhà mình, chắc chắn,

Họ chỉ thắp đèn dầu.

615

Một khi anh giàu có,

Bạn kéo đến rất đông.

Họ có phải bạn không,

Chỉ khi nghèo mới biết.

616

Xưa, một cô bé nọ,

Mong ước suốt ngày đêm,

Có chiếc váy thật đẹp,

Như của nàng Lọ Lem.

Tất nhiên cô diện nó

Trong ngày cưới của mình.

Cô nghèo, người lại xấu,

Chắc nó làm cô xinh.

Thế là cô ki cóp

Từng đồng một âm thầm

Tiền quà, tiền ăn sáng,

Tiền mừng tuổi đầu năm.

Đến năm mười ba tuổi

Cô góp được khá nhiều,

Đủ mua nửa chiếc váy,

Loại có chỉ vàng thêu.

Cô sẽ nhịn ăn nữa,

Sẽ làm nũng, xin bà.

Còn lại nửa chiếc váy,

Mục tiêu không còn xa.

Tiếc rằng một ngày nọ,

Mẹ cô đi đâu về,

Thấy số tiền cô giấu,

Liền đem đi chơi đề.

617

Tôi có ông hàng xóm,

Được mời, không mất tiền,

Ông gọi món đắt nhất,

Gọi to và thản nhiên.

Ở nhà, ông ghê lắm.

Con cá trích chia ba

Cho ba đứa con nhỏ.

Ông và vợ ăn cà.

Một lần, ông nổi hứng,

Mời bạn chơi tất niên.

Uống bia xong, ông nói:

“Để đấy, tớ trả tiền.”

Ông bắt đầu móc túi.

Móc rất chậm, than ôi,

Đến khi tìm được ví,

Thì bạn đã trả rồi.

Ông này, buồn cười lắm.

Cái gì cũng tranh hơn.

Cái gì cũng sợ thiệt.

Không biết nói “Cảm ơn”.

“Chắc một bác Hai Lúa” -

Bạn nghĩ thế? Úi dào!

Một vụ trưởng cơ đấy.

Vụ lớn, bộ ngoại giao.

Trước làm việc, không biết,

Giờ về hưu, hàng ngày

Ông chửi đảng, chính phủ

Bài bạn và rất hay.

Mời bạn hình dung thử

Ông lãnh đạo thế nào

Cái vụ lãnh sự ấy,

Vụ lớn, bộ Ngoại giao.

618

Bọn trộm cướp, cặn bã,

Đĩ điếm và du côn,

Vì là người, nên chúng

Tất nhiên cũng có con.

Bố mẹ đã như thế,

Con cái sẽ ra sao?

Chúng, lũ trẻ tội nghiệp,

Được nuôi dạy thế nào?

Ba mươi năm về trước,

Sống ở Ngõ Mai Hương,

Tôi tận mắt chứng kiến

Câu chuyện này đáng thương.

Một câu chuyện có thật,

Như vừa mới hôm nay.

Bạn đọc rồi suy ngẫm.

Đại khái là thế này.

*

Thằng nghiện lên cơn thèm,

Cần tiền mà không có.

Nhà chỉ có bóng đêm,

Mùi hôi và ít gió.

Vợ hắn vào giờ này

Đang hành nghề ăn cắp.

Khốn nỗi mấy hôm nay

Toàn công an bắt gặp.

Còn hắn thì tay chân

Luôn run run vì đói -

Đói chích và đói ăn,

Cả người đau nhức nhối.

Hắn nhìn quanh khắp nhà

Không thấy gì, tức giận

Đá thằng con lên ba

Bẩn và gầy như hắn.

Hắn chửi đất, chửi trời,

Chửi đứa con quấy nghịch.

Chửi vì sống ở đời

Không có tiền để chích.

Cuối cùng hắn nghĩ ra

Cách kiếm tiền hiếm có.

Hắn lôi con khỏi nhà

Rồi ngồi chờ trước ngõ.

Thì ra hắn sẵn sàng

Chỉ rình xô con ngã

Vào xe người đi ngang

Để bắt đền, ăn vạ.

Mọi người biết, bảo nhau

Phải lánh xa, cẩn thận.

Xe nhiều mà hồi lâu

Không ai chèn con hắn.

Còn thằng bé đáng thương

Luôn khóc kêu sợ sệt,

Vì bị xô ra đường,

Bị đánh vì không chết.

Thằng nghiện đang lên cơn,

Hắn gầm gừ tức giận,

Mong ai đó ban ơn

Chẹt hộ con cho hắn.

620

Hôm nọ, do click chệch,

Lạc vào một trang Phây

Của bác gái nào đó.

Bác post cái tin này:

“Mình mua chiếc áo mới

Giá bảy mươi nghìn đồng.

Màu cũng đẹp đấy nhỉ?

Mọi người thấy được không?”

Status chỉ thế.

Tôi thoáng đọc, giật mình.

Hơn một trăm còm sĩ

Cùng xúm lại rồi bình.

Có bác còm mấy bận,

Còm ngắn rồi còm dài.

Sôi nổi và nghiêm túc.

Số còm lên trăm hai.

Người còm ở Hà Nội,

Ở Mỹ, Nhật, Trung Đông…

Tán về một chiếc áo

Giá bảy mươi nghìn đồng.

Cái hoạt động còm ấy

Kéo dài hai giờ liền.

Có cả lời châm chọc,

Cả chửi thề, xỏ xiên.

Tôi ngồi im, thuỗn mặt.

Đứng dậy, ra ban - công.

Không thể không thất vọng,

Không thể không đau lòng.

Bao cái hay cần đọc,

Bao cái tốt của đời

Không thèm đọc, không biết,

Họ, friends của tôi.

PS

Thú thật, sau vụ ấy

Tôi bỏ Phây hai ngày,

Suýt nữa thì bỏ hẳn.

Tiên sư thằng Phây này.

621

Ngày xưa có cây táo,

Lá xum xuê và dày.

Một cậu bé rất thích

Chơi với nó hàng ngày.

Cậu thường leo lên nó,

Hái quả ăn ngon lành.

Trưa mệt, cậu nằm ngủ

Dưới tán lá cây xanh.

Cậu bé yêu cây táo

Chân thành và ngây thơ.

Cây táo cũng yêu cậu,

Ngày nào nó cũng chờ.

Thời gian trôi, cậu bé

Cứ lớn dần, lớn dần,

Cậu bận học, có vẻ

Đã quên người bạn thân.

Một hôm cậu xuất hiện,

Đôi mắt thoáng buồn rầu.

Cây táo hồ hởi nói:

“Nào, ta chơi với nhau!”

Cậu bé đáp: “Xin lỗi,

Tớ đã lớn, buồn sao,

Không thể chơi với cậu

Vui vẻ như ngày nào.

Tớ muốn đồ chơi đẹp,

Mà lại không có tiền.”

Cây táo nói: “Thật tiếc,

Tớ cũng không, tất nhiên,

Nhưng cậu có thể hái   

Táo của tớ trên cây.     

Cách ấy tớ có thể

Giúp được cậu lần này.”

Cậu bé nghe, sung sướng

Hái hết táo mang đi,

Rồi không thấy quay lại.

Cây buồn, không nói gì.

Bỗng một hôm, cậu bé,

Giờ là người đàn ông,

Quay lại gặp cây táo,

Nhiều phiền muộn trong lòng.

Lần nữa ông xin lỗi:

“Tớ đã có gia đình,

Mà nhà thì chưa có,

Một ngôi nhà của mình.”

Cây táo đáp: “Thật tiếc,

Tớ cũng không có nhà.

Nhưng cậu có thể chặt

Cành lá tớ xùm xòa.

Hy vọng cậu đủ gỗ

Để xây nhà cho mình.

Ngôi nhà quan trọng lắm

Khi cậu có gia đình.”

Người đàn ông sung sướng

Chặt hết cành mang đi,

Không một lần quay lại.

Cây buồn, không nói gì.

Rất cô đơn và lạnh

Khi gió bão, mưa sa,

Nhưng cây táo hạnh phúc

Biết bạn mình có nhà.

Người đàn ông lại đến,

Mái tóc bạc trên đầu.

Cây táo thấy, vui sướng:

“Nào, ta chơi với nhau!”

“Không, tớ già, muốn nghỉ.

Bao phiền muộn trong lòng.

Tớ cần chiếc thuyền nhỏ.

Cậu giúp tớ được không?”

“Thế thì chặt thân tớ,

Để đóng một con tàu.

Cậu tha hồ chơi biển,

Sẽ không thấy buồn rầu.”

Ông già chặt cây táo,

Thuê xe đến mang đi

Rồi không hề quay lại.

Cây buồn, không nói gì.

Cuối cùng ông cũng đến,

Một ông lão yếu gầy.

“Tớ không còn gì nữa

Để cho cậu lần này, -

Cây nói. - Không còn táo

Để cậu thích thì ăn.”

Ông lão đáp: “Răng rụng,

Không nhai được, không cần.”

“Thân tớ không còn nữa

Để leo như ngày nào.”

“Đã qua rồi thời đó.

Ừ, cái thời vui sao.”

“Vậy thì tớ quả thật

Không còn gì để cho,

Ngoài gốc cây và rễ

Đang mục dần thành tro.”

“Bây giờ, - ông lão nói. -

Tớ quả không cần nhiều.

Chỉ một nơi để nghỉ

Và để sưởi nắng chiều.”

“Thế thì tốt, thật tốt.

Tớ giúp cậu lần này.

Để tựa và để nghỉ,

Gì tốt hơn gốc cây?”

Ông lão ngồi xuống nghỉ,

Tựa lưng ông bạn già.

Cây táo vui, muốn khóc,

Đôi mắt lệ ướt nhòa.

*

Các bạn trẻ thân mến,

Tôi viết câu chuyện này

Cho bạn - những cậu bé,

Còn bố mẹ là cây.

Thế đấy, ta, con cái,

Chỉ biết nghĩ về mình.

Không biết rằng bố mẹ

Phải suốt đời hy sinh.

Ta được sinh, khôn lớn,

Rồi đi xa, bay xa,

Cuối cùng lại cần đến

Vòng tay bố mẹ già.

Câu chuyện này triết lý

Hãy đọc cho con mình,

Để chúng không ích kỷ,

Dẫu tài giỏi, thông minh.

622

Theo người ta kể lại,

Xưa có người đàn ông

Sống với một cậu bé

Trong ngôi nhà ven sông.

Đó là hai ông cháu.

Người ông tóc bạc phơ.

Cậu bé mới mười tuổi.

Quang cảnh đẹp, nên thơ.

Hàng ngày ông đọc sách.

Vâng, đọc sách hàng ngày.

Có nhiều cuốn sách cổ

Gáy bọc da, rất dày.

Còn cậu bé đi học,

Cũng hàng ngày, buổi chiều,

Khi làm xong bài tập,

Cậu chơi bóng, thả diều.

Cũng có hôm chơi chán,

Cậu đọc sách cùng ông,

Nhưng đọc không hứng lắm,

Và lúc hiểu, lúc không.

“Ông ơi, sao thế nhỉ, -

Cháu đọc thấy không hay,

Lại buồn ngủ, không hiểu.

Mà ông đọc suốt ngày.”

Ông mỉm cười bảo cậu

Lấy chiếc giỏ than đen

Vừa đổ than vào bếp,

Xuống sông xách nước lên.

Cậu vâng lời, rất cố,

Nhưng khi lên đến nơi,

Nước đã chảy ra hết.

Ông cậu lại mỉm cười:

“Thì cháu hãy thử lại.

Lần này đi nhanh hơn.”

Cậu đi gần như chạy,

Mà nước vẫn không còn.

Cậu xách thêm lần nữa,

Mồ hôi chảy thành dòng:

“Không thể dùng chiếc giỏ

Để lấy nước, thưa ông.”

Ông cậu đáp: “Đúng vậy.

Thực ra ông hôm nay

Không muốn cháu lấy nước,

Mà muốn nói điều này:

Giỏ không đựng được nước.

Nhưng giỏ bám than đen,

Sau mấy lần “lấy nước”

Sẽ sạch, trắng dần lên.

Cũng vậy, cháu đọc sách,

Khó hiểu, thấy không cần.

Nhưng cháu kiên trì đọc,

Đầu óc sẽ sáng dần.”

Cậu bé nhìn chiếc giỏ,

Hình như lần đầu tiên,

Thấy nó được nước rửa

Không còn bám bụi đen.

Vâng, ông già nói thế,

Rằng đọc sách rất cần

Tâm hồn và ý nghĩ

Sẽ thanh lọc dần dần.

Còn tôi thì nhân tiện

Xin nói thêm một điều:

Tương tự, nhạc cổ điển

Cũng giúp ta rất nhiều.

Nghe nó, từng tí một,

Như đọc sách hàng ngày,

Ta trở thành người tốt

Tự lúc nào không hay.

Nó làm ta tinh tế,

Thấy cái đẹp của đời,

Nghe bài ca của gió,

Thấm cái đau của người.

623

Khi một cửa bị đóng,

Có thể cách không xa,

Một cửa khác đang mở,

Bạn có thể đi qua.

Thế mà bạn chỉ tiếc

Chiếc cửa đóng, buồn phiền.

Không tìm các lối khác

Để tiếp tục đi lên.

624

Tứ Thư của Khổng Tử

Có cuốn gọi Trung Dung,

Khuyên ta trong mọi cái

Đừng đẩy đến tận cùng.

Lão Tử, còn hơn thế,

Khuyên ta sống tự nhiên

Như mây trời, cây cỏ,

Sẽ thoát hết buồn phiền.

Cứ đều đều mà tiến.

Vội vã mà làm gì.

Cái gì đến sẽ đến.

Cái gì đi sẽ đi.

Trong cái may có rủi.

Trong rủi có cái may.

Để chứng minh điều ấy,

Tôi có câu chuyện này.

*

Một bác nông dân nọ

Có con ngựa cái non.

Thế mà nó chạy mất,

Khiến cả nhà rất buồn.

Hay tin, nhiều hàng xóm

Đến chia buồn với ông.

Ông nói: “Ừ, rủi thật.

Cũng có thể là không.”

Hôm sau, con ngựa cái

Tự nhiên chạy về nhà,

Kéo theo một con đực.

Ối chà chà, ối chà!

Hàng xóm lại kéo đến

Chia vui, uống say mèm.

Chủ nhà vẫn tỉnh táo:

“Ừ, còn để rồi xem.”  

Được hai ngày, bất cẩn,

Thằng con cả của ông

Tập cưỡi con ngựa mới,

Ngã gãy chân, vẹo hông.

Hàng xóm đến an ủi:

Ôi tiếc sao, buồn sao.

Ông bố tư lự nói:

“Để còn xem thế nào.”

Bỗng xẩy ra chiến sự.

Lính vua đến đầy nhà

Để bắt lính, cậu cả

Chân què, nên được tha.

Hàng xóm lại kéo đến,

Lại mừng, uống suốt đêm.

Ông chủ nhà không uống,

Lẩm bẩm: “Để rồi xem.”

625

Câu chuyện này có thật,

Mà lại chuyện ngày nay,

Được nhiều người biết đến.

Đại khái chuyện thế này.

Có một nhà toán học

Trẻ tuổi và thông minh,

Tiếc rằng chàng nghèo quá

Nên đã bị người tình

Bỏ rơi, theo người khác,

Theo một chàng sĩ quan.

Cuộc đời vốn vẫn vậy,

Chẳng có gì đáng bàn.

Một lần, hai chàng ấy

Cãi cọ rất gắt gay,

Rồi thách nhau đấu súng,

Hẹn sau hai mươi ngày.

Nhưng đời thật trái khoáy:

Trong hai mươi ngày sau,

Nhiều phương trình toán học

Bỗng xuất hiện trong đầu.

Chàng cắm cúi làm việc,

Chạy đua với thời gian,

Hết tính toán lại viết,

Không rời khỏi chiếc bàn.

Rồi hai mươi ngày hết,

Công trình vẫn chưa xong.

Một công trình vĩ đại,

Chàng ấp ủ trong lòng.

Thôi thì đành chịu nhục.

Phải hoàn tất công trình,

Chàng xin hủy cuộc đấu,

Và đã được người tình

Thẳng thừng ném vào mặt

Một chữ “Hèn” sỗ sàng.

Chữ “Hèn” nhục nhã ấy

Suýt đã giết chết chàng.

Nhưng chàng cố gượng dậy,

Bất chấp lời thị phi,

Lại làm việc, làm việc,

Ngoài ra không biết gì. 

Cuối cùng, công trình ấy

Cũng được chàng viết xong,

Một công trình vĩ đại

Chàng thực sự hài lòng.

Chàng tắm rửa sạch sẽ,

Uống một cốc rượu vang,

Cầm khẩu súng thách đấu

Rồi bắn vào tim chàng.

*

“Bàn về toán vũ trụ”,

Công trình toán “dở hơi”,

Được in mấy trăm bản

Sau khi chàng qua đời.

Rồi thiên tài vật lý

Einstein, một ngày,

Trong cửa hàng sách cũ

Nhìn thấy công trình này.

Ông say mê đọc nó,

Quả có một không hai.

Chốc chốc ông ngả mũ

Như cúi chào thiên tài.

Đọc xong ông kinh ngạc,

Suýt nữa thì kêu lên,

Khi thấy chữ “Le Lâche”,

Tên tác giả - Thằng Hèn.       

Lát sau ông chữa lại

Thành “Lâche le Grand”,

Tức “Thằng Hèn Vĩ Đại.”

Cũng là một dạng hèn.

*

Câu chuyện chỉ có thế.

Chẳng biết viết thêm gì.

Mà cũng chẳng cần viết.

Ai nghĩ gì thì tùy.

Có cái sai trong đúng,

Có cái đúng trong sai.

Có những người nhỏ bé,

Có những bậc thiên tài.

Có cái hèn hèn thật,

Có cái hèn tạm thời.

Ừ, thì hèn cũng được,

Miễn có ích cho đời.

626

Cả khi nhiều người trách,

Anh cũng chớ nản lòng.

Thường sai và thiên vị

Là ý kiến đám đông.

629

Ai may mắn có cháu

Và được gọi bằng ông,

Thì phải nhớ cư xử

Đúng nghĩa một người ông.

630

Khổng Tử có một thuyết

Gọi là thuyết Chính Danh.

Ai làm việc người ấy,

Theo chức phận của mình.

Người dạy phải dạy tốt.

Người học phải siêng năng.

Tuyệt đối không lẫn lộn,

Kiểu nửa ông nửa thằng.

Ta bây giờ, thật lạ,

Ai cũng muốn làm thầy,

Dù ít học, ngu dốt.

Tai họa là chỗ này.

631

Người dân quê chân chất,

Thật thà và hiền lành.

Có thể đúng thế thật,

Nhưng nhiều bác cũng kinh.

Đặc biệt là mấy bác

Đạp xe bán hàng rong,

Thường nói thách, cân thiếu

Với tôi, khách đàn ông.

Họ thơ ngây, cứ nghĩ

Dân thành phố dễ lừa.

Chuyện nhỏ, tôi không nói,

Nhưng biết thì biết thừa.

632

Nhiều người nói hay lắm,

Nghe cứ như thánh thần,

Nhưng làm thì dở ẹc,

Đặc biệt trong thơ văn.

Là ý tôi muốn nói

Rằng khi nghe nhà thơ,

Muốn thì tin một nửa,

Còn thì hãy cứ chờ.

Lại nữa, đọc thơ họ

Mà bạn không hiểu gì

Thì lỗi không phải bạn,

Mà là họ, tin đi.

Vì trong trường hợp ấy,

Điều họ viết, thực ra

Không có gì để hiểu,

Toàn nhảm nhí, ba hoa.

Thấy nhà thơ nào đó

Nói oang oang, hùng hồn,

Cam đoan, thơ người ấy

Bé tí, cỏn còn con.

633

Về khái niệm hạnh phúc,

Người ta nói mãi rồi.

Xin phép kể câu chuyện

Từng xẩy ra với tôi.

Lần ấy nằm bệnh viện,

Phải mổ, đái không ra.

Có thằng nhóc giường cạnh,

Lên hai hoặc lên ba.

Hắn tè vào bô sắt,

Tiếng thật đều, thật êm.

Nói thật với các bác,

Tôi nghe thế mà thèm.

Và nghĩ, nếu đái được,

Chắc chắn tôi là người,

Dẫu nghèo, dẫu sắp mổ,

Hạnh phúc nhất, nhất đời.

Sau lần ấy, ra viện,

Tôi vẫn tè hàng ngày,

To và êm hơn nó,

Thế mà lạ điều này,

Tôi nghĩ sự tè ấy

Là bình thường, đương nhiên,

Không thấy mình hạnh phúc,

Cũng chẳng sướng như tiên.

Thế đấy, ta đang có

Nhiều cái để làm ta

Trở thành người ta muốn.

Vậy còn kiếm đâu xa?

634

Để kính trọng người khác,

Người có tài, thông minh,

Trước hết anh phải học

Kính trọng bản thân mình.

636

Ta có thể hào phóng

Chơi thân với một người.

Tặng quà, mời ăn nhậu…

Liên tục mấy năm trời.

Nhưng một lần, vô ý,

Nhỡ làm hắn mất lòng.

Hắn gọi ta là chó,

Trở mặt, coi như không.

Điều này nghe thật lạ,

Nhưng lạ nữa, bây giờ

Đa phần là như thế.

Không tin, mời cứ chờ.

637

Bào thai trong bụng mẹ

Chỉ chín tháng mười ngày.

Khó tin nhưng sự thật:

Trong quãng thời gian này

Bào thai ấy lặp lại

Lịch sử của cuộc đời,

Nhiều triệu năm tiến hóa

Từ đơn bào thành người.

638

Không có ai, nam giới,

Là phái mạnh hoàn toàn.

Không có ai, nữ giới,

Là phái yếu hoàn toàn.

Yếu hay mạnh phụ thuộc

Cách ứng xử với nhau.

Muốn gì sẽ được ấy,

Thậm chí cả đối đầu.

639

Đàn ông sống không vợ,

Nhà không còn là nhà.

Quan trọng không phải sex,

Mà hơi ấm đàn bà.

643

Nước ta có tục ngữ

Rằng gần mực thì đen.

Nhưng tôi thấy nhiều bác

Vấn tối khi gần đèn.

644

Cái đích của nghệ thuật,

Nhất là trong văn thơ,

Là trong sáng, giản dị,

Không vòng vo, ỡm ờ.

Mà thường, như ta thấy,

Chỉ có các bậc thầy,

Người thực sự uyên bác,

Mới đạt được đích này.

649

Trong trường hợp xấu nhất,

Kẻ thù tấn công anh.

Cũng thế, rất có thể

Bàn bè chống lại anh.

Điều ấy không đáng sợ.

Đáng sợ - người xung quanh

Không yêu cũng không ghét,

Mà dửng dưng với anh.

650

Có nhiều người thực sự

Ngu dốt và tham lam.

Quan bây giờ không ít

Thích chém gió, lười làm.

(Người bây giờ đa số

Ngu dốt và tham lam.

Quan bây giờ đa số

Là quan dốt và quan tham.)

Thế mà lạ, tất cả,

Vâng, không trừ một ai,

Đều nghĩ mình tử tế,

Trung thực và có tài.

651

Tôi nghĩ người Pháp đúng

Khi nói: Với đàn bà

Không bao giờ được đánh,

Thậm chí bằng bông hoa.

655

Gió ngược chiều, thổi mạnh

Mà anh vẫn coi khinh,

Nhổ nước bọt vào gió

Là tự nhổ vào mình.

656

Pháp có câu tục ngữ,

Rất đúng với nhiều người:

Nếu cắn được thì cắn,

Đừng sủa, nghe buồn cười.

658

Khách đến chơi là tốt.

Chủ vui, khách cũng vui,

Nhưng nhớ: Khách như cá,

Ba ngày sẽ bốc mùi.

659

Giúp đỡ người là tốt,

Và dẫu không mất tiền,

Nhưng khi chưa được hỏi,

Chưa vội đưa lời khuyên.

660

Đừng vội nói nên lời

Trong trường hợp tế nhị.

Vì im không trả lời

Cũng là cách trả lời.

665

Đồ vật cũ là vứt,

Trừ trường hợp đàn bà.

Như người ta vẫn nói:

Cũ người nhưng mới ta.

667

Làm gì cũng suy nghĩ,

Nhưng vấn đề là anh

Nghĩ, phải nên nghĩ chậm,

Còn làm, phải làm nhanh.

668

Không có gì chung thủy

Với người bằng cái nghèo.

Bạn bè bỏ đi hết,

Nó vẫn cứ bám theo.

669

Núi nào nhìn từ xa

Cũng xanh và thơ mộng.

Biển ngắm từ trên cao

Luôn hiền hòa, lặng sóng.

Con người ở xa nhau

Dễ yêu thương, cũng vậy.

Nhiều cái xấu của nhau

Vì xa nên không thấy.

670

Người ta không thể sống

Duy nhất bằng bánh mì.

Người cần thêm cuốn sách.

Người chỉ cần ti-vi.

Thanh niên cần ai đó

Để nhớ và yêu thương.

Tôi thì mong cháu lớn

Để đưa cháu đến trường.

671

Vợ chồng con năm ngoái

Về quê thăm ông bà.

Đông như một đại đội,

Tiếng cười nói vang nhà.

Bất chợt bà cụ nói:

“Vợ chồng anh lại đây.

Nghe nói nhà cũng khá,

Mà sao lại thế này?

Là ý tôi muốn nói

Có tiền mua ô tô,

Mà quần con anh mặc

Có miếng thủng rất to.”

Tôi gãi tai, im lặng,

Chẳng biết nói thế nào.

Không lẽ nói là mốt,

Quần rách, người cào cào.

May Mụ Vợ nhanh trí,

Nhảy vào cứu: “Dạ thưa.

Quần cũ của con đấy,

Nay cháu nó mặc thừa.”

Bà cụ nghe, thích lắm,

Rồi quay sang bảo tôi:

“Vợ con anh khá đấy.

Biết tiết kiệm, mà rồi

Mua quần mới cho nó,

Giá rẻ, chợ bán đầy.

Không thì nên vá lại,

Ai mặc rách thế này.”

675

Tớ đang gặp phiền muộn.

Khuyên nhủ làm đếch gì.

Bạn bè, nói thật nhé,

Có tiền thì cho đi.

676

Bát cơm là bát ngọc,

Cũng là bát mồ hôi

Người nông dân cày ruộng

Làm ra để nuôi tôi.

Một hạt rơi xuống đất,

Một viên ngọc của đời.

Sao có thể nỡ phí?

Cúi nhặt, cháu con cười.

Cười thì cười, vẫn nhặt,

Còn nâng bằng hai tay

Giọt nắng, giọt nước mắt

Của tổ tiên đi cày.

677

Cháu mới đi chập chững,

Được ông dắt đi chơi.

Lần đầu ông dắt cháu

Chập chững bước vào đời.

Một người cực to béo,

Một người bé tỉ ti.

Thẳng hưởng mặt trời mọc,

Cùng dắt tay nhau đi.