Cổ Học Tinh Hoa

Cổ Học Tinh Hoa 

ĐỜI NGƯỜI NGẮN NGỦI

Cuộc đời người ngắn ngủi,
Như gió thoảng mây bay.
Chợt sinh rồi chợt chết,
Vùi sâu dưới đất dày.

Quãng thời gian ngắn ấy
Đáng lẽ ta, con người,
Sống đẹp và tận hưởng
Những niềm vui cuộc đời.

Ừ, đáng lẽ là thế,
Nhưng ta, vì vô minh,
Bon chen rồi đấu đá,
Tự mình làm khổ mình.

Bị cuốn vào cơn lốc
Của cái Tham Sân Si,
Ta sống như ma ám.
Chết mang theo được gì?

Người xưa đã từng dạy,
Với lương thực nghìn kho,
Ta ăn, ngày nhiều lắm,
Nửa đấu gạo là no.

Với hàng nghìn cung điện
Lộng lẫy, sáng như gương,
Trong khi ta, đơn giản
Chỉ cần một chiếc giường.

Ngày mưa và ngày nắng,
Đó là luật của trời.
Một chồng và một vợ,
Đó là luật của người.

Một khi đã là luật,
Thì hợp lý, hài hòa.
Sao đàn ông cứ thích
Ngủ với nhiều đàn bà?

Tiền cần lắm, hẳn thế.
Nhưng bao nhiêu là vừa.
Người có học, giác ngộ
Mới biết đủ và thừa.

Thế giới luôn sôi động.
Vất vả cuộc mưu sinh.
Ai cũng cố giành giật
Và vơ vét cho mình.

Cái ta giành giật được
Tưởng nhiều mà không nhiều.
Tưởng sướng mà lại khổ,
Vì thiếu tình thương yêu.

Thiếu cái tâm tĩnh tại
Để hòa vào thiên nhiên.
Thiếu thời gian đọc sách
Để vươn tới cái thiền.

Trong khi, rất đơn giản,
Nên quan niệm thế này:
Tiền chỉ cần đủ sống
Và không phải đi vay.

Giàu nghèo không quan trọng.
Quan trọng là gia đình
Sống với nhau hòa thuận,
Có trách nhiệm, có tình.

Nhà to hay nhà nhỏ
Thì cũng thế mà thôi.
Chỉ cần có đủ chỗ
Để sống là tốt rồi.

Quần áo không quan trọng
Hàng hiệu hay hàng thường,
Miễn là đẹp, đủ ấm,
Lịch sự khi ra đường.

Con có là tiến sĩ
Hay đứa bán hàng rong,
Nếu biết sống tử tế,
Cha mẹ đã yên lòng.

Vợ xấu hay vợ đẹp,
Không đáng để bận lòng.
Quan trọng là đức hạnh
Biết thương con, yêu chồng.

Không quan trọng chức tước,
Danh vọng và tiền tài.
Quan trọng là sống thiện
An lạc và yên bài…

Vâng, đơn giản chỉ thế,
Khỏi giành giật làm gì.
Đời người quan trọng nhất
Là Hỉ Xả Từ Bi.

HÓA GIẢI PHIỀN NÃO

Ở đời không ít kẻ

Cứ buồn phiền suốt ngày.

Dù chuyện không đến mức

Phải buồn phiền thế này.

Nguyên nhân là ở chỗ

Họ phiền não trong lòng

Một trạng thái tâm thức

Mờ mịt và trống không.

Cũng là sự yếu đuối,

Không làm chủ được mình.

Thích gặm buồn, vô thức

Rơi vào cõi u minh.

Hãy hóa giải phiền não,

Cởi trói cho tâm hồn.

Nếu không, bạn có thể

Chết chìm trong cái buồn.

Thực chất sướng hay khổ,

Hoan hỉ hay bi ai

Là do mình nhìn nhận,

Mà thường nhìn nhận sai.

Để vui, không khó lắm.

Chỉ cần bạn mỉm cười.

Đầu trần đi giữa nắng

Hoặc giữa trời mưa rơi.

Hãy chủ động bắt chuyện

Với hàng xóm của mình.

Bắt tay một đứa trẻ

Để thêm ấm tay mình…

Quả đúng là như thế.

Nhiều người buồn suốt ngày,

Dù chuyện không đến mức

Phải buồn phiền thế này.

CÓ YÊU THÌ CÓ GHÉT

Có người yêu mến bạn,

Tất nhiên sẽ có người

Ghen tị hay ghét bạn.

Đây cũng luật của đời.

Người xấu đến đòi nợ.

Người tốt đến tri ân.

Đừng quan tâm thái quá.

Lo lắng càng không cần.

Ai có phận người ấy.

Ngoài ra còn có trời.

Phận mình mình cứ sống.

Phận người cứ mặc người.

Muốn quan tâm ai đấy,

Trước hết đó là mình

Và những người gần gũi,

Người thân trong gia đình.

Không chiều lòng ai đó

Để ai đó hài lòng.

Vì khi không chiều nữa,

Không sẽ lại hoàn không.

Đừng chờ ai đó giúp

Khi lỡ bước sa chân.

Người duy nhất cứu bạn

Là gia đình, người thân.

Người mà yêu tất cả

Là không yêu người nào.

Người bị nhiều người ghét

Suy cho cùng, chẳng sao.

Có yêu thì có ghét,

Đó là luật của đời.

Thái độ với yêu ghét

Là hành xử của người.

TÂM TĨNH

Để hạnh phúc, an lạc,

Không nhất thiết nhiều tiền.

Điều duy nhất cần có

Là cái tâm tĩnh yên.

Ở đời, ai cũng vậy,

Có lúc dại, lúc khôn,

Lúc thành và lúc bại,

Lúc vui và lúc buồn.

Không ai tránh được nó,

Vì đó là luật đời.

Vấn đề là hành xử

Và thái độ từng người.

Không có gì bất tận.

Sướng khổ lại càng không.

Cái giúp ta đứng vững

Là tĩnh tại trong lòng.

*

Cuộc đời luôn biến động.

Vất vả cuộc mưu sinh.

Mấy điều xin nhắc bạn

Giữ tâm tĩnh cho mình.

Sống - không quá coi trọng

Thành bại và được thua.

Bớt so đo, tính toán.

Thêm thư giãn, cười đùa.

Công minh và chính trực,

Vui thú cảnh thanh bần.

Mở lòng với tất cả,

Trừ người ác, tiểu nhân.

Ăn - không nên ăn tạp.

Giản dị nhưng sạch, tươi.

Nhai chậm, ăn vừa đủ,

Tùy tạng của từng người.

Chơi - chơi cái tao nhã,

Lánh xa cái đắt tiền.

Người được làm từ đất,

Vậy hãy gần thiên nhiên.

Đi - đi đứng chậm rãi.

Nói, cân nhắc, kiệm lời.

Lúc nào thấy tù túng,

Hãy ngước lên nhìn trời.

Làm việc - cứ lặng lẽ

Làm công việc của mình.

Khi làm không nên nghĩ

Chuyện tiền bạc, công danh.

Chỉ làm việc tử tế

Cho mình và cho đời.

Cứ túc tắc mà tiến.

Làm, không quên nghỉ ngơi.

Không hám hố chức tước.

Không mơ tưởng công danh.

Làm tướng dễ bị giết.

Làm lính cho nó lành.

Bạn - không nên nhiều bạn.

Chọn đúng người mà chơi.

Nên gần bậc cao sĩ

Để học hỏi sự đời.

Đọc - đọc cái tinh túy,

Nhất là sách thánh hiền.

Đọc và rồi suy ngẫm

Để vươn tới cái Thiền…

Làm được những điều ấy,

Cũng không khó lắm đâu,

Cái tâm ta sẽ tĩnh,

Không giàu mà thành giàu.

Mà cái tâm đã tĩnh,

Cái đầu sẽ thảnh thơi.

Cái lòng sẽ thấy nhẹ,

Hạnh phúc một đời người.

THƯỢNG ĐẲNG, TRUNG ĐẲNG VÀ HẠ ĐẲNG

Người chia thành ba loại.

Thượng đẳng là loại đầu.

Trung đẳng là loại giữa.

Hạ đẳng là loại sau.

Khổng Tử đã từng dạy:

Cách nghĩ là nết người.

Nghĩ gì sẽ thành ấy.

Luôn vẫn thế ở đời.

Người thượng đẳng nói Đạo.

Trung đẳng nói sự tình.

Hạ đẳng nói xúc xiểm

Và cái lợi cho mình.

Làm việc, người thượng đẳng

Nghĩ tới việc giúp người.

Trung đẳng - luôn suy xét.

Hạ đẳng - chỉ thích lười.

Người thượng đẳng đời trọng.

Trung đẳng, người trung bình,

Không được ai biết đến.

Hạ đẳng - đời coi khinh.

Thượng đẳng - luôn điềm đạm.

Trung đẳng - còn tùy người.

Hạ đẳng - luôn nóng nảy,

Ăn nói không lựa lời.

Thượng đẳng - tin bất biến.

Trung đẳng - tin vào mình.

Hạ đẳng - luôn lo sợ,

Hoài nghi người xung quanh.

*

Năng lực nhờ tôi luyện.

Kiến thức do học hành.

Dẫu người có duyên số,

Nhưng mệnh là do mình.

Mưa không làm trốc rễ

Nếu rễ cây cắm sâu.

Hãy luôn học đạo pháp,

Kiểu mưa dầm thấm lâu.

Bước đầu - lý giải đạo.

Ngộ đạo - bước thứ hai.

Đắc đạo là bước tiếp,

Gần với Đức Như Lai.

Chỉ đạo pháp có thể

Giúp chúng ta, con người,

Thành thông tuệ, hạnh phúc,

Anh bình và thảnh thơi.

Người chia thành ba loại.

Tự hỏi mình loại nào?

Rồi cố gắng tu tập

Để nâng mình lên cao.

KHI NGƯỜI THÂN QUA ĐỜI

Cuộc đời người ngắn ngủi.

Có mà tưởng như không.

Chết, người xem là nặng.

Người nhẹ như lông hồng.

Người thấu hiểu Phật Pháp

Coi cái chết của mình

Chỉ là bước chuyển tiếp

Trong Luân Hồi Vãng Sinh.

Khóc khi ai đó chết

Là việc rất bình thường.

Đó là cách thể hiện

Sự quyến luyến, yêu thương.

Tuy nhiên, theo Nhà Phật,

Khóc nhiều là không nên.

Chạm vào xác người chết

Thì lại càng không nên.

Vì tâm thức người chết

Đúng lúc lìa khỏi thân

Đang hoảng hốt, chới với

Trước cảnh khổ trầm luân.

Lúc ấy phải nghe khóc

Thì lại càng rối bời.

Tâm thức không siêu thoát

Để lìa bỏ cõi đời.

Tốt hơn, nên niệm Phật,

Cầu Phật A-di-đà

Để người thân tịnh độ

Trước giây phút đi xa.

Cách ấy giúp người chết

Vượt qua nạn Tam Đồ,

Thoát ly vòng Tam Giới,

Thanh thản và vô lo.

KHÍ LỰC

Chúng ta ai cũng có

Khí lực bao quanh mình,

Vừa là để tự vệ,

Vừa tác động xung quanh.

Bậc thánh - thanh và sáng.

Người hiền - nhẹ và khô.

Kẻ phàm phu tục tử

Thì tối, lạnh và thô.

Khí lực này tùy thuộc

Vào tâm lực từng người.

Do vậy độ dày mỏng

Cũng tùy thuộc từng người.

Người yếu thì khí mỏng,

Thường chỉ một vài phân.

Người mạnh khí lực mạnh,

Và dày gấp nhiều lần.

Vì yếu nên khó thấy

Khí lực người bình thường.

Phật, Giê-su, Bồ Tát

Tỏa sáng như vầng dương.

Phương Đông gọi khí lực.

Phương Tây gọi hào quang.

Nên trên đầu các vị

Có vòng sáng màu vàng.

Khí lực có tác động

Lên những người xung quanh.

Rơi vào khí lực tốt,

Ta cảm thấy an lành.

Ngược lại, khí lực xấu

Sẽ làm ta bất yên.

Người bứt rứt, mệt mỏi,

Dễ rơi vào buồn phiền.

Trẻ con rất nhạy cảm

Với loại khí lực này.

Chúng ngại gần người xấu,

Mến người tốt, người ngay.

Khí lực là như vậy.

Có trong mỗi chúng ta.

Hãy luyện để nó tốt,

Không thành ác, xấu xa.

Cách luyện đơn giản nhất

Là sống Thiện, Từ Bi.

Khởi phát Tâm Bồ Tát,

Bỏ cái Tham Sân Si.

Sống, hãy làm người tốt,

Để khí lực tốt lành.

Mang lại sự an lạc

Cho những người xung quanh.

TU KHẨU

Người xưa đã từng dạy

Rằng kính vỡ khó lành.

Nước đổ khó hốt lại,

Dù muốn mấy cũng đành.

Nói là một nghệ thuật.

Người khôn biết nói gì.

Cũng vì khôn, họ biết

Không nên nói điều gì.

Vuốt mặt phải nể mũi.

Nói người phải nhớ mình.

Đôi khi, nói lời đẹp

Chưa hẳn là thông minh.

Các cụ đã đúc kết,

Nghiệm thấy đúng xưa nay.

Khi nói nên lưu ý

Tránh những điều sau đây.

1

Không nói lời chán nản,

Làm nản lòng người nghe.

Hãy nói lời khích lệ,

Lựa lời khen, không chê.

2

Không nói lời tức giận

Làm người khác tổn thương.

Khi giận nên im lặng,

Nhớ lại luật vô thường.

3

Không nói lời oán trách,

Dễ sinh chuyện bất hòa.

Điều này rất kiêng kỵ,

Nhất là với người nhà.

4

Không nói lời khoe mẽ,

Kiểu mình tự khoe mình.

Người nghe tuy không nói,

Nhưng có thể coi khinh.

5

Không nói lời dối trá.

Nói dối là xấu xa

Và vi phạm Ngũ Giới

Của Đức Phật Thích Ca.

6

Không nói lời bí mật.

Nói chẳng lợi ích gì,

Còn mang tiếng bép xép

Và chuốc họa nhiều khi.

7

Không nói lời thầm kín.

Chuyện mình giữ trong lòng.

Không ai bắt phải nói.

Cũng đừng chờ cảm thông.

8

Không nói lời đồn dại.

Khi chưa chắc điều gì

Thì tuyệt đối không nói.

Nhất là lời thị phi.

9

Không nói lời thái quá.

Không một bốc thành mười.

Không làm được, không nói.

Nói thế nó nhỏ người.

10

Không nói lời bóng gió.

Càng không được xỏ xiên.

Cứ nghĩ gì nói ấy.

Đàng hoàng, lại được yên.

*

Đại khái là như vậy.

Kể ra thì còn dài.

Hãy chú tâm TU KHẨU.

Để hưởng phước nay mai.

CÓP NHẶT RÔNG DÀI

*

Sẽ thảnh thơi, hạnh phúc

Người biết sống vị tha.

Người sống vì tiền bạc

Sẽ khổ mãi đến già.

Lấy ganh đua làm trọng

Sẽ suốt đời vô minh.

Luôn chìm trong đau khổ

Người ham hố ái tình.

Biết lấy ít làm đủ

Là người sống an nhàn.

Người nặng lòng ân nghĩa

Sẽ thư thái, bình an.

*

Lễ là trên - cung kính,

Dưới - không khinh người ta.

Nghĩa là được cầm sáu,

Chỉ cầm bốn, cầm ba.

Tín - Trước sau như một,

Nói lời luôn giữ lời.

Trung - bạn với ai đó

Là làm bạn suốt đời.

*

Không cho sẽ không nhận.

Không đêm sẽ không ngày.

Không cầm được cái mới

Nếu không mở bàn tay.

Vừa do luật nhân quả,

Vừa trái đất hình tròn,

Gieo gì sẽ gặt ấy.

Không dại thì không khôn.

*

Khi ở trong phòng kín

Cũng coi như có người.

Vì rất gần bên cạnh

Ngoài mình còn có trời.

Không gì trời không biết.

Trời luôn theo dõi anh.

Ở ác thì cho ác.

Ở lành thì cho lành.

Cả ý nghĩ thầm kín

Chưa thổ lộ với ai

Cũng được trời ghi lại

Để phán xét đúng sai.

Bậc chính nhân quân tử

Khi ứng xử ở đời,

Không sợ một ai khác

Ngoài sợ mình, sợ trời.

*

Đừng trông chờ người khác

Đối xử tốt với mình.

Con người vốn ngu dốt,

Đừng nghĩ họ thông minh.

Người thế này thế nọ.

Kẻ nói ít làm nhiều.

Kẻ nói nhiều làm ít.

Kẻ dút dát, kẻ liều.

Đời mình mình cứ sống.

Ai thế nào mặc ai.

Đúng, chưa hẳn đã đúng.

Sai, chưa hẳn đã sai.

Hãy chăm sự lương thiện,

Nuôi dưỡng sự chân thành.

Khoan dung với người khác,

Nghiêm khắc với chính mình.

Biết phận mình là đủ.

Đường mình mình cứ đi.

Làm những việc cần thiết.

Bớt cái Tham Sân Si.

Hãy học cách buông bỏ

Để vươn tới chân thiền.

Cứ vô vi mà sống.

Vạn sự cứ tùy duyên.

TÙY DUYÊN

Tùy duyên là hoan hỉ
Sống an lạc, thảnh thơi.
Có sao sống thế ấy,
Không so bì với người.

Duyên đến thì đón nhận,
Duyên đi thì cho đi.
Trốn chạy hay níu giữ
Cũng chẳng làm được gì.

Phải bình tĩnh khi gặp
Cả duyên nghịch, duyên lành.
Không buồn vui thái quá,
Không để mất chính mình.

“Cư trần lạc đạo phú”,
Một bài phú rất hay,
Của Phật Hoàng, đoạn cuối
Có bốn câu thế này:

“Đói thì ăn, mệt nghỉ.
Vui đạo phải tùy duyên.
Không tham lam, hám hố,
Chăm cái tâm, cái Thiền.”

Giúp được ai thì giúp,
Rồi quên, coi như không.
Lợi hại hay hơn thiệt
Không nên vấn vương lòng.

Có điều kiện sống sướng
Thì cứ sống, tất nhiên.
Không có, không than trách
Nghèo đói hay thiếu tiền.

Mọi cái chỉ tương đối.
Cuộc đời là vô thường.
Chỉ hai cái quan trọng
Là Tâm và Tình Thương.

Duyên chưa đến thì đợi.
Không đến cũng chẳng sao.
Cứ vô vi mà sống
An nhàn và thanh cao.

Nếu được thì bắt chước
Sống như bậc tu hành.
Kham khổ và giản dị,
Nói ít, thích một mình.

Không tơ màng danh vọng,
Bỏ cái Tham Sân Si,
Dần dần thay vào đó
Cái Hỉ Xả Từ Bi.

Gặp cái nghèo, cái khổ,
Nếu biết sống tùy duyên
Rồi mọi chuyện sẽ ổn,
Hoan lạc, không buồn phiền.

CUỘC ĐỜI NÀY…

Cuộc đời này, thật tiếc,

Không chiều theo ý ta.

Tuy nhiên, đừng vì thế

Để mỗi ngày trôi qua

Trong buồn phiền, chán nản

Hoặc thất vọng ủ ê.

Cứ công bằng mà nói,

Cuộc đời cũng ô-kê.

Chí ít là sống được.

Vì đời vẫn là đời,

Khách quan và sòng phẳng.

Xấu hay tốt tùy người.

Tùy người cách nhìn nhận

Các vấn đề của mình.

Tùy người cách giải quyết,

Ngu ngốc hoặc thông minh.

Phần lớn người ta khổ

Vì hy vọng quá nhiều.

Vậy thì bớt hy vọng,

Để không thất vọng nhiều.

Bạn bè giúp thì tốt.

Không giúp cũng chẳng sao.

Vì chúng ta thực chất

Không ai nợ người nào.

Vả lại, cũng nên biết,

Trong những lúc khó khăn,

Đừng trông chờ ai hết,

Ngoài mình và người thân.

Làm bạn với ai đó,

Không quan tâm giàu nghèo.

Muốn tình bạn bền vững,

Tiền ai người ấy tiêu.

Đừng mong chờ người khác

Bỗng dưng cho ta tiền.

Vì cái ai cũng thiếu

Luôn luôn vẫn là tiền.

Đừng quá vội thất vọng,

Đau buồn vì tình yêu.

Tình yêu vốn thực tế

Và dung tục hơn nhiều.

Chỉ tình yêu phim ảnh

Mới lãng mạng, trữ tình.

Đừng vì chúng, để mất

Tình yêu thật của mình.

Tình yêu là một chuyện.

Chuyện khác là hôn nhân.

Hôn nhân mới quan trọng.

Quan trọng gấp nhiều lần.

Là vì sau khi cưới,

Dù có muốn hay không,

Ta phải gánh trách nhiệm

Với con cái, vợ chồng.

Lễ cưới là cái mốc

Bước sang tuổi trưởng thành.

Tuổi phải lo vun đắp

Cho cuộc sống gia đình.

Là tuổi dù gặp khó,

Ta cũng không được buồn.

Vì ngoài ta còn có

Vợ - chồng và các con.

Tóm lại, đời, thật tiếc,

Không chiều theo ý ta.

Nhưng vẫn phải cố sống

Để mỗi ngày trôi qua

Không buông xuôi, nhẹt nhẽo,

Mà có nghĩa, có tình.

Vì thực chất ta sống

Là sống vì gia đình.

LƯƠNG THIỆN

Chọn làm người lương thiện

Không vì ta dại khờ,

Mà vì bản tính thiện

Là bản tính nguyên sơ.

Chọn nhường nhịn, nhẫn nhục

Không vì ta yếu hèn.

Mà vì biết nhường nhịn

Giúp ta sống bình yên.

Ở đời, một sự nhịn

Sẽ được chín sự lành.

Lùi một bước, ta thấy

Biển rộng và trời xanh.

Ta chọn cách tha thứ

Vì ta hiểu ở đời,

Bao dung và tha thứ

Sẽ cứu được nhiều người.

Không vì ta dao động,

Mà vì biết yêu thương.

Vì không muốn người khác

Bị dồn vào chân tương.

Ta chọn cách “khờ khạo”

Không phải vì ta ngu,

Mà vì không hám hố,

Biết đời là phù du.

Và rằng tiền là quí,

Nhưng không quí bằng tình,

Chịu thua thiệt một tí

Để có thêm chút tình.

Ta chọn sống ngay thẳng,

Lòng không tự dối lòng.

Vì chỉ có ngay thẳng

Mới chống được bất công.

Ngay thẳng và trung thực

Là phẩm giá con người,

Là nền tảng đạo đức

Giúp ta sống ở đời.

BẢY CÁCH BỐ THÍ CỦA NGƯỜI NGHÈO

Một người nọ hỏi Phật:
“Vì sao con luôn nghèo?”
Ngài đáp: “Vì đơn giản,
Con chưa bố thí nhiều.

“Bạch Ngài, con thực sự
Không có gì để cho,
Đúng thế, không gì cả,
Ngoài đói khổ, buồn lo.”

“Ta tin lời con nói.
Nhưng có bảy cái này
Con có thể bố thí,
Mà bố thí hàng ngày.

Thứ nhất là Nhan Thí,
Tức bố thí nụ cười.
Thứ hai là Ngôn Thí,
Là nói đẹp với người.

Thứ ba là Tâm Thí,
Tức bố thí tấm lòng.
Thứ tư là Nhãn Thí,
Tức cái nhìn cảm thông.

Thứ năm là Thân Thí,
Bố thí việc ân tình.
Thứ sáu là Tọa Thí,
Nhường chỗ ngồi của mình.

Thứ bảy là Phòng Thí,
Dạng bố thí cuối cùng,
Khi con cho người khác
Tình Yêu và Bao Dung.”

SƯ THẦY VÀ CHÚ TIỂU

Một lần nọ, chú tiểu

Cúi thưa với sư thầy:

“Ta không còn đủ củi

Để đun ấm nước đầy.

Vậy xin phép xuống núi

Nhặt thêm củi mang về”.

Lúc ấy trời đã tối,

Nước róc rách dưới khe.

Sư thấy bảo chú tiểu:

“Con không phải bận lòng.

Chùa mình nhỏ, uống ít.

Đun nửa ấm được không?”

MƯỜI CÁCH TÍCH ĐỨC CỦA NGƯỜI NGHÈO

Nhờ đức phước tiên tổ,

Ta hoan hỉ hôm nay.

Vậy hãy lo tích đức

Cho con cháu sau này.

Một lão đại hòa thượng,

Học rộng và thâm sâu,

Khuyên người nghèo tích đức

Bằng mười cách như sau.

1

Tích đức từ lời nói:

Lời nói phải thiện tâm.

Thẳng - uốn cong một chút.

To - nên nhớ giảm âm.

Lạnh - đừng quên hâm nóng.

Phê - lựa lời nhẹ nhàng.

Dạy - kèm theo khích lệ.

Hướng dẫn - luôn kỹ càng.

2

Tích đức từ kính trọng,

Giữ thể diện cho người.

Không suồng sã, lăng mạ,

Chế diễu hoặc chê cười.        

Không chỉ tay vào mặt,

Không dồn vào chân tường.

Gặp người già, bệnh tật,

Phải kính cẩn nhường đường.

3

Tích đức từ lễ tiết.

Phải có dưới có trên,

Hành sự đúng chức phận.

Thành kính với tổ tiên.

Trên - hiếu với cha mẹ.

Dưới - mẫu mực với con.

Xả thân vì đại nghĩa,

Tuẫn tiết vì nước non.

4

Tích đức từ khiêm nhượng.

Không khoe chữ, khoe tài.

Không kiêu căng, ngạo mạn,

Không diễu cợt chê bai.

Cả khi mình tài giỏi

Cũng không nên chê người.

Trời cao, nhưng có thể

Ngoài trời còn có trời.

5

Tích đức từ việc thiện.

Không quan trọng ít nhiều.

Nghèo thì hãy bố thí

Theo cách của người nghèo.

Theo Phật, có Thất Thí,

Tức bảy cách đem cho.

Cho mà rồi không mất.

Đói mà rồi thành no.

6

Tích đức từ thành thật.

Dối trá là đáng khinh.

Dối trá sớm hoặc muộn

Sẽ chuốc vạ vào mình.

Phải trung thực, xác tín.

Không chỉ nói ra lời,

Mà cả trong ý nghĩ,

Với mình và với người.

7

Tích đức từ lương thiện.

Dẫu nghèo hèn đến đâu

Cũng phải sống tử tế

Để còn ngẩng cao đầu.

Khi ta sống lương thiện,

Tự khắc lòng yên hòa.

Ta cho đời lòng tốt,

Đời sẽ bù cho ta.

8

Tích đức từ thương cảm,

Sống với lòng bao dung,

Đặc biệt khi ai đó

Rời vào cảnh khốn cùng.

Tha thứ cho người khác

Tức là tha cho mình.

Nhân ái là ngọn đuốc

Soi sáng cõi vô minh.

9

Tích đức từ việc nhỏ

Là biết cảm ơn đời.

Cảm ơn nhờ bố mẹ

Được sinh ra làm người.

Cảm ơn cả trời đất

Cho cái uống, cái ăn.

Cảm ơn những người tốt

Đã giúp ta nhiều lần.

10

Tích đức từ cả việc

Sống thiện với thiên nhiên.

Yêu cây cỏ, loài vật,

Vô vi và hướng Thiền.

Mọi cái ta được hưởng

Là Trời Phật ban cho.

Hãy biết ơn điều ấy.

Tất cả có nguyên do.

LẠI CHUYỆN VỢ CHỒNG

Để trở thành chồng vợ,

Đương nhiên phải cưới nhau.

Nhưng như thế chưa đủ.

Đó mới là khởi đầu.

Quan trọng là sau đó,

Vì đã là vợ chồng,

Thì cả hai phải sống

Đúng với nghĩa vợ chồng.

Vợ anh anh tự chọn,

Còn thề thốt yêu đương,

Vậy sao anh có thể

Nỡ làm vợ tổn thương?

Tự nhận là phái mạnh,

Khi đã lập gia đình,

Anh càng phải cư xử

Cao thượng với vợ mình.

Phải thương yêu, đùm bọc,

Đặc biệt lúc khó khăn.

Phải biết nhường nhịn vợ

Và hy sinh, nếu cần.

Vợ chồng như đôi cánh

Của con chim đang bay.

Như con người làm việc

Cần phải có hai tay.

Khi tay phải chảy máu,

Thì tay trái phải lau.

Và dù không chảy máu,

Tay trái vẫn thấy đau.

Một tay xách đồ mệt,

Thì tay khác phải thay.

Vợ chồng là như vậy.

Cũng vậy cần hai tay.

Không gì sâu và nặng

Như đạo nghĩa vợ chồng.

Khi chưa hiểu điều ấy,

Anh chưa là đàn ông.

HÃY HỌC IM LẶNG

Kể ra không nhất thiết

Im lặng luôn là vàng.

Nhiều khi cần phải nói,

Vừa phải và nhẹ nhàng.

Nói điều hay, lẽ phải,

Về việc nghĩa, sự đời,

Để bảo vệ chân lý,

Chia sẻ chút tình người.

Nhưng cũng có đôi lúc

Im lặng tốt hơn nhiều.

Im lặng là văn hóa

Khôn ngoan và biết điều.

Lời nói là thanh kiếm,

Chưa cần, chưa rút ra.

Im lặng là vũ khí

Hóa giải mọi bất hòa.

Vậy nói hoặc không nói

Phải đúng lúc. Dẫu sao,

Cũng nên biết im lặng

Trong những trường hợp nào.

1

Khi người khác đau khổ,

Im lặng là rất nên.

Có nói, qua ánh mắt.

Nhiều lời là vô duyên.

2

Khi ai đó đang bận

Với suy nghĩ của mình.

Hãy tôn trọng người ấy

Bằng cách giữ lặng thinh.

3

Khi ai đó một mực

Không hiểu bạn là ai.

Thì không cần giải thích,

Không nói nhiều, nói dai.

4

Khi ai đó giải thích

Một vấn đề mà ta

Nghe mãi vẫn không hiểu,

Thì đừng trách người ta.

Đừng cãi, đừng hỏi vặn.

Đó là sự khiêm nhường.

Nhiều chuyện giờ chưa hiểu,

Sau hiểu là bình thường.

5

Khi ai đó khoác lác,

Kiểu dốt mà hay khoe,

Thì càng nên im lặng.

Nếu được thì đừng nghe.

6

Khi người ta không muốn

Người khác nói xen vào,

Thì phải tôn trọng họ,

Tuyệt đối không xen vào.

7

Khi vợ chồng con cháu

Cãi nhau vì bất hòa,

Thậm chí biết sai đúng,

Thì các bậc mẹ cha

Cũng nên giữ im lặng.

Vừa được tiếng khách quan,

Lại vừa không sinh chuyện.

Chưa nói đến chữ nhàn.

8

Khi người già dạy bảo

Mà ta không hài lòng.

Tốt nhất nên im lặng,

Cãi bướng lại càng không.

9

Khi chưa hiểu thấu đáo

Điều muốn nói với người.

Thì đừng để ý nghĩ

Vội vã buột thành lời.

10

Khi những người lớn tuổi

Đang trò chuyện với nhau,

Thì người bậc con cháu,

Nhất là đám trẻ trâu,

Phải tuyệt đối im lặng,

Tuyệt đối không nói leo.

Không đùa nghịch, không hỏi.

Lại càng không mè nheo.

*

Mất ba năm ta dạy

Đứa trẻ nói thành lời.

Nhưng dạy nó im lặng

Thì phải mất cả đời.

*

Biểu hiện của uyên bác

Là khả năng biết nghe.

Biểu hiện của lịch lãm

Là khen chứ không chê.

*

Người ta thêm hiểu biết

Nhờ tranh luận, tuy nhiên,

Im lặng là trường học

Đưa ta gần với Thiền.

*

Người khôn ngoan chỉ nghĩ

Mà không cần nói ra.

Người trẻ lười suy nghĩ

Lại chỉ muốn nói ra.

*

Cần nói để chia sẻ

Những cảm giác nặng nề.

Nói, ai cũng muốn nói.

Nhưng mấy người biết nghe?

*

Im lặng là nghệ thuật,

Mà nghệ thuật bậc siêu.

Vậy hãy học im lặng,

Để được nghe, nghe nhiều.

TẢN MẠN VỀ CUỘC ĐỜI.

Hãy bước đi thong thả
Giữa dòng đời ồn ào.
Đêm, dù bận, hãy cố
Ngước nhìn bầu trời sao.

Hãy để lòng rộng mở
Để lắng nghe mọi người.
Chúng ta ai cũng có
Nỗi niềm riêng cuộc đời.

Dù chuyện gì đi nữa,
Hãy luôn là chính mình.
Đời chỉ một lần sống,
Vậy hãy sống hết mình.

Thời gian không quay lại
Để chúng ta sửa sai,
Cảm ơn hay luyến tiếc.
Mà đời cũng không dài.

Quan trọng là ý nghĩa,
Chứ không phải sống lâu.
Cuộc đời thường ý nghĩa
Một phần nhờ khổ đau.

Hãy đặt một mục đích
Rồi theo đuổi đến cùng.
Lặng lẽ sống nghĩa hiệp,
Lặng lẽ thành anh hùng.

Hãy tự tin, đừng cố
Che giấu cảm xúc mình.
Cứ thản nhiên mà sống.
Đừng khoe mình thông minh.

Hãy rèn luyện sức mạnh
Không chỉ của bắp cơ,
Để sẵn sàng đối phó
Với tai họa bất ngờ.

Dũng cảm và mạnh mẽ
Thường chính là những người
Trong giây phút bão táp
Giữ được lòng thảnh thơi...

TẢN MẠN ĐÊM KHÔNG NGỦ

*
Nếu biết mình không thể
Rực rỡ như nắng thu,
Thì chí ít cố gắng
Không làm đám mây mù.

*
Mỗi ngày ta được sống
Là thêm một món quà
Mà Thượng Đế hào phóng
Ban tặng cho chúng ta.

Vậy, một ngày được sống,
Hãy sống tốt một ngày.
Vì mai mốt có thể
Không còn món quà này.

*
Đừng buồn khi người khác
Tỏ ý nghi ngờ mình.
Để khỏi bị lấn cấn,
Hãy tin vào chính mình.

*
Cuộc sống luôn thay đổi.
Đó là luật, chúng ta
Đơn giản phải tìm cách
Thích nghi và vượt qua.

*
Đừng bận tâm chuyện cũ
Rồi vương vấn suốt ngày,
Trừ phi rút kinh nghiệm
Để tránh nó sau này.

*
Đừng nguyền rủa bóng tối.
Lại càng không khóc rên.
Thay vào đó, lặng lẽ,
Hãy thắp một ngọn đèn.

*
Không có gì bế tắc.
Tuyệt vọng lại càng không.
Bế tắc và tuyệt vọng
Chỉ khi ta nản lòng.

*
Biết cho, biết tha thứ
Và vui vẻ mỉm cười
Là ba cái có thể
Làm giàu một con người.

*
Để thực sự hạnh phúc,
Ta chỉ cần ba điều:
Một, có được ai đó
Để nhớ và thương yêu.

Hai, có công việc tốt
Để đi làm hàng ngày.
Ba, có một mơ ước
Để nâng ta lên mây.

*
Nguyên nhân của thất bại
Hay thành công, thực ra
Không phải do hiểu biết,
Mà ý chí của ta.

*
Với đất nước, dân tộc,
Để nội chiến xảy ra
Là tội ác lớn nhất
Của các chính trị gia.

Các chính trị gia ấy,
Ít học và bất tài,
Cướp quyền bằng vũ lực
Là tội ác thứ hai.

*
Chúng ta ăn để sống,
Hay sống để mà ăn?
Câu hỏi ấy nhàm chán
Ta được nghe nhiều lần.

Thường ít ai suy nghĩ
Để tìm câu trả lời.
Trả lời sai hay đúng
Sẽ sai đúng suốt đời.

*
Hoặc là ta buông bỏ,
Hoặc sẽ bị kéo đi.
Tự ta phải quyết định
Nói gì và làm gì.

*
Người thông minh, đức độ
Ắt có lời nói hay.
Người có lời nói hay
Chưa hẳn đã đức độ.

*
Người đi tìm chân lý,
Có hai sai lầm sau:
Một, giữa chừng bỏ cuộc.
Hai, không dám bắt đầu.

*
Ấn tượng ta để lại
Không phải ta làm gì,
Mà cách làm điều đó.
Làm thế nào thì tùy.

*
Vết thương sâu đến mấy,
Rồi có ngày cũng lành.
Trái tim dữ đến mấy,
Cũng có lúc hiền lành.

*
Đại dương không từ chối
Một giọt nước mưa nào.
Hãy mỉm cười đáp lại
Khi có ai đang chào.

*
Đừng lo sợ cái chết.
Hãy lo sợ cuộc đời
Mà ta chưa từng sống
Với đúng nghĩa con người.

*
Khi sợ hãi kết thúc
Cuộc sống mới bắt đầu.
Tình yêu chỉ đâm nụ
Khi hoàn toàn tin nhau.

*
Đừng bao giờ tìm cách
Tự lừa dối chính mình.
Ta có trốn đâu nữa,
Cũng mang theo chính mình.

*
Vì lý do nào đấy
Ta trót chọn nhầm đường,
Thì hãy chọn đường khác.
Việc ấy cũng bình thường.

Biết chấp nhận thất bại -
Ứng xử của người khôn.
Đường có nhiều, cứ chọn.
Thời gian luôn vẫn còn.

*
Khi ta đủ tin tưởng
Đánh giá mình ra sao,
Tự khắc ta sẽ biết
Mình phải sống thế nào.

*
Muốn học hỏi kinh nghiệm,
Hãy ngoái nhìn phía sau.
Muốn ước mơ, bay bổng,
Hãy nhìn lên, ngẩng đầu.

Muốn hiểu biết thực tại,
Hãy đưa mắt nhìn quanh.
Hãy nhìn vào tâm thức
Để tìm hiểu chính mình.

*
Đôi khi ta cứ tưởng
Ta lựa chọn, thực ra.
Chính hoàn cảnh cuộc sống
Đã lựa chọn chúng ta.

*
Chúng ta thường thay đổi
Vì hai lý do sau:
Một, do ta khôn lớn.
Hai, do bị đánh đau.

*
Cuộc đời ta đang sống
Giống như một dòng sông.
Có người xuôi theo nước.
Có người bơi ngược dòng.

Xuôi hay ngược đều tốt,
Tùy mục đích từng người.
Nhưng đứng yên một chỗ
Là để phí cuộc đời.

*
Có thể ta không biết
Mục đích của đời mình.
Nhưng ai sống cũng có
Mục đích của đời mình.

*
Thiên nhiên không hối hả,
Mà mọi thứ tuyệt vời.
Sao ta cứ hối hả
Bận rộn với sự đời?

*
Nếu không có trật tự,
Thế giới thành hỗn mang.
Tuy vậy, thiếu hỗn mang,
Sẽ không có tiến hóa.

*
Một người phải đủ lớn
Để chấp nhận sai lầm.
Đủ khôn để học hỏi
Kinh nghiệm từ sai lầm.

Nhưng để sửa chữa nó,
Thì nhất thiết con người
Phải mạnh và ý chí
Để làm lại cuộc đời.

*
Không ai vấp phải núi.
Cái ta vấp thường xuyên
Là những cái bé nhỏ,
Thậm chí không có tên.

Vấp những cái nhỏ ấy,
Nhiều người thích kêu ca.
Không biết kêu như thế,
Ta tự làm nhỏ ta.

*
Một người nhìn cuộc sống
Chỉ hai màu trắng đen,
Sẽ không bao giờ thấy
Cầu vồng đang mọc lên.

*
Dẫu biết đời bèo bọt,
Tiền bạc chẳng là gì.
Nhưng tiền cần lắm đấy.
Kiếm được thì kiếm đi.

*
Không thể học chân lý.
Chân lý chỉ nhận ra.
Mỗi trải nghiệm cuộc sống
Là chân lý sâu xa.

*
Sai lầm tệ hại nhất
Của nhiều người, tiếc thay,
Là họ tưởng họ thức,
Dù đang mơ ban ngày.

*
Những người vượt thời đại
Về hiểu biết, tầm nhìn,
Bị đám đông thù ghét,
Vì không hiểu, không tin.

*
Sống mà không ý nghĩa,
Thì cái chết sau này
Cũng trở thành vô nghĩa.
Luôn vẫn thế xưa nay.

*
Ở nước quản lý tốt,
Nghèo đói là đáng chê.
Ở nước quản lý xấu,
Giàu có là đáng chê.

Khổng Tử nói điều ấy
Hàng nghìn năm trước đây.
Mình là ai, tự biết.
Hãy suy ngẫm điều này.

*
Tình yêu và lòng tốt
Là cái có bẩm sinh.
Sợ hãi và cái ác
Xuất hiện lúc mưu sinh.

*
Điều tệ hại duy nhất
Còn hơn cả mù lòa,
Là khi có đôi mắt
Mà không thể nhìn xa.