Châm Ngôn từ tập Một đến tập Bốn, phần 3

649

Thêm một sự thật nữa,

Được kiểm nghiệm từ lâu:

Ít người đang lương thiện

Bỗng chốc thành rất giàu.

650

Cứ khen khi thấy đúng.

Nhưng cũng khen vừa vừa.

Thấy sai thì hãy gượm:

“Đã nên chê hay chưa?”

651

Sợ lương tâm cắn rứt,

Nên người ta thường tình

Cố tìm mọi lý lẽ

Để mình tự dối mình.

652

Ai tính tình vui vẻ,

Trung thực và yêu đời

Thường không hay giả dối,

Không nhỏ nhen hại người.

653

Những lúc mình vui sướng,

Hãy thầm hỏi trong lòng:

“Liệu có ai phải khổ

Vì niềm vui này không?”

654

Đài đưa tin rầm rộ

Vụ trộm chó vừa qua.

Chúng không chỉ câu chó,

Mà còn giết chủ nhà.

Thực tình, tôi xấu hổ.

Xấu hổ và đau lòng

Nghe những tin như thế.

Các bác xấu hổ không?

Đồng bào của mình đấy,

Vĩ đại và anh hùng.

Thế mà đi câu chó,

Lưu manh và điên khùng.

Xấu hổ và đau xót,

Khi nhiều người hàng ngày

Ăn thịt chó câu trộm.

Họ biết không, điều này?

Tận cùng của cặn bã,

Là trộm chó, trộm mèo.

Tận cùng của man rợ,

Là ăn thịt chó, mèo.

Tận cùng của xấu hổ -

Đất nước thân yêu này

Trở thành “nước trộm chó”

Trong con mắt thằng Tây.

Tôi không hình dung nổi

Sao có thể có người

Vừa ăn thịt chó trộm,

Vừa đọc thơ dạy đời.

Vứt mẹ cái “dân tộc”,

Cái món ăn “dân gian”.

Chó là người bạn tốt.

Ăn nó là dã man.

Xin lỗi, tôi xúc động,

Có thể nói quá lời.

Nhưng mà tôi đau lắm.

Cái đau quá sức người.

655

Vì tình yêu, phụ nữ

Sẵn sàng hy sinh mình.

Còn đàn ông thì khác -

Họ hy sinh người tình.

656

Một tình yêu lãng mạn

Không thể thiếu nụ hôn.

Tình yêu không có sex,

Tình yêu chưa vẹn tròn.

Vấn đề là chọn lúc

Và chọn nơi - còn tùy.

Nhưng tình yêu không sex

Cứ như thiếu cái gì.

657

Hai dấu hiệu cho thấy

Yêu chân thành, say mê:

Con gái thường táo bạo.

Con trai luôn rụt rè.

Kinh nghiệm này quí báu

Của Victor Hugo.

Các chàng trai nhớ nhé:

Đừng lấy gái thẹn thò.

658

Có học, không có đức

Là người ác, đáng chê.

Có đức, không có học,

Ấy là người chân quê.

Lã Tư Phúc nói thế,

Cách đây mấy trăm năm.

Giờ quan sát xã hội,

Thấy điều ấy không nhầm.

659

Trong tình yêu, xa cách

Là phép thử nhiệm màu.

Tình yêu mà hời hợt

Sẽ không kéo dài lâu.

Ngược lại, tình yêu mạnh,

Càng cách xa càng yêu.

Như chân trời đỏ rực

Mỗi sáng và mỗi chiều.

Xa cách là ngọn gió

Thổi tắt ánh đèn mờ.

Nhưng nó, ngọn gió ấy,

Làm đống lửa bùng to.

660

Ăn - có thể nửa bữa,

Ngủ - có thể nửa đêm.

Nhưng đường - phải đi hết.

Yêu - phải trọn trái tim.

Câu nói này của Goethe.

Tôi chẳng thêm bớt gì.

Nếu các bạn thấy đúng,

Thì học ông, làm đi.

661

Một người đàn bà đẹp

Mà có lòng thương người,

Thì người đàn bà ấy

Càng xinh đẹp gấp mười.

662

Nếu cho họ cơ hội,

Phụ nữ sẽ hy sinh,

Vì bản chất phụ nữ

Là dám sống quên mình.

663

Xinh đẹp không có nghĩa

Là hạnh phúc hơn người.

Nhưng những người hạnh phúc

Luôn xinh đẹp tuyệt vời.

664

Người đàn ông lý tưởng

Cho mọi người đàn bà,

Là hơi hơi từng trải,

Lãng mạn và hào hoa.

Tất nhiên không phản đối

Nếu chàng có nhiều tiền,

Có thêm chiếc Roll Royce

Hay một chiếc du thuyền.

665

Phụ nữ kể cũng lạ:

Cười - có cớ mới cười.

Khóc - không cần duyên cớ

Đặc biệt lúc vắng người.

666

Phụ nữ là phụ nữ.

Họ có thể chung tình,

Nhưng vẫn muốn người khác

Đau khổ vì yêu mình.

667

Một bí quyết đơn giản

Luôn dẫn đến thành công:

Không việc gì không thể.

Kiên nhẫn là làm xong.

Hãy bắt đầu bằng việc

Hàng ngày học ngồi yên.

Ngồi yên không động đậy,

Không tìm cớ đứng lên.

Khoảng nửa giờ sau đó

Bạn có thể bắt đầu

Làm công việc mình muốn.

Nhớ nhé, ngồi thật lâu.

Hơi khó chịu một chút,

Nhưng dần dần sẽ quen.

Nhờ luyện, tôi có thể

Ngồi năm, sáu giờ liền.

Quên đi chuyện mệt mỏi.

Tuyệt đối không chạy rong.

Luôn tắt máy điện thoại.

Đấy, bí quyết thành công.

Những ai yếu nghị lực,

Không làm được điều này,

Thì hết thuốc, người ấy

More than I can say!

668

Có những người phụ nữ

Xinh đẹp nhưng vô duyên,

Như chiếc bóp cực quí

Mà trong không có tiền.

Nhưng họ, nhờ xinh đẹp,

Vẫn mê hoặc đàn ông,

Bằng khuôn mặt khả ái

Và cái đầu trống không.

669

Người phụ nữ đức hạnh

Mỗi lần ghen với ai,

Chỉ biết lặng lẽ khóc

Hoặc một mình thở dài.

Phụ nữ kém đức hạnh

Thường ghen bằng nói to,

Bằng tay chân, a-xít,

Thậm chí bằng côn đồ.

670

Một người dù lý trí

Và mạnh mẽ đến đâu,

Sau bề ngoài cứng rắn

Vẫn âm ỉ nỗi đau.

Càng mạnh về ý chí,

Người ấy lại càng cần

Một lời nói âu yếm,

Một bàn tay quen thân.

671

Một friend nhận xét:

“Bài chẳng hay tẹo nào.”

Có thể. Tài tác giả

Chỉ thế, biết làm sao?

Chẳng hay thì mời biến.

Không nhất thiết nói ra.

Thường theo phép lịch sự,

Khách không chê chủ nhà.

Chắc bác này còn trẻ,

Lên mạng còm linh tinh,

Mà không sợ người khác

Nghĩ không tốt về mình.

Hay bác không xấu hổ

Bị đuổi khỏi cuộc chơi?

Âu cũng là bài học

Về giao tiếp ở đời.

672

Tha lỗi lầm cho bạn

Là việc tốt, tất nhiên.

Nhưng còn tốt hơn thế

Là cố gắng để quên.

673

Nói về người phụ nữ,

Thì đức tính đầu tiên

Và cũng quan trọng nhất,

Đó là sự dịu hiền.

674

Người ta đã đúc kết:

Anh nào khi yêu nhau

Mà dẻo môi, giỏi tán,

Là chồng không hay đâu.

675

Kẻ sĩ mà vun vén

Cái yên ấm cho mình

Thì không còn kẻ sĩ,

Không đáng bậc tiên sinh.

Mạnh Tử nói điều ấy

Về nhiễu nhương một thời.

Giờ nước ta, ngẫm lại,

Kẻ sĩ được mấy người?

676

Tôi thấy có nhiều bác

Hoành tá tràng cực kỳ,

Nhưng về nhà với vợ

Là nhũn như chi chi.

677

Đàn bà thật quái đản:

Những cái ta đã làm

Họ chẳng bao giờ nhớ.

Chỉ nhớ cái chưa làm.

678

Muốn giữ chồng, tốt nhất

Là biết làm cho chồng

Hơi ghen ghen một tí,

Cho tình thêm mặn nồng.

Nhưng nếu bạn đi quá

Mà để lão chồng mình

Cáu lên, ghen hai tí,

Thì sẽ toi gia đình.

679

Tôi nghĩ, ai muốn sướng,

Thì phải sống thảnh thơi

Như một khách du lịch

Chu du trong cuộc đời.

Vai mang hai chiếc túi,

Một nhỏ và một to.

Túi nhỏ là để nhận.

Túi lớn là để cho.

680

Tài là do thiên phú.

Đức là do mình rèn.

Hai cái đều quan trọng,

Nhưng đức vẫn xếp trên.

Có tài không có đức

Là tai họa cho đời.

Không tài nhưng có đức

Vẫn có lợi cho người.

681

Người lạc quan không khổ

Vì việc không có giày,

Mà nghĩ mình may mắn

Còn chân để đi giày.

682

Vừa hạnh phúc, đau khổ

Là tình yêu lung linh.

Vừa cao cả, ti tiện

Là hôn nhân, gia đình.

683

Cuộc đời luôn tráo trở,

Chẳng biết đâu mà lần.

Lúc thành đạt, khỏe mạnh,

Cẩn thận là rất cần.

Hãy dũng cảm đón nhận

Mọi tai họa cuộc đời.

Có sướng thì có khổ.

Đó là luật làm người.

684

Đàn ông đòi phụ nữ

Dâng hiến hết cho mình.

Được rồi, lại ca cẩm

Chuyện vợ con, gia đình.

Tức là họ chỉ muốn

Phần đẹp của hôn nhân,

Và trút hết cho vợ

Phần lo lắng, nhọc nhằn.

685

Thích thì dựa người khác

Trong cuộc sống mưu sinh.

Nhưng hãy nhớ: rốt cục

Vẫn phải dựa vào mình.

686

Tình yêu với phụ nữ

Là toàn bộ cuộc đời.

Với nam giới, rất tiếc,

Chỉ một phần cuộc đời.

687

Thoát ra khỏi đau khổ,

Ta mạnh mẽ hơn nhiều

Hơn khi rơi vào nó.

Đặc biệt trong tình yêu.

688

Ai tuyên bố mọi cái

Đều mua được bằng tiền,

Có thể nghi người ấy

Làm mọi cái vì tiền.

689

Nhà văn Chekhov nói:

Đạo đức phải thanh, bình,

Cơ thể phải sạch sẽ,

Trí tuệ phải lung linh.

Đó là ba yếu tố

Để làm nên con người

Có thể gọi lý tưởng,

Sống có ích cho đời.

690

Người ham muốn càng ít

Sẽ càng ít buồn lo.

Người nhu cầu tối thiểu

Là tột đỉnh tự do.

691

Trong con mắt phụ nữ,

Đàn ông là cái đinh.

Với họ, quan trọng nhất

Là đứa con của mình.

Các bác đừng tưởng bở,

Đừng hãnh diện đàn ông.

Phụ nữ yêu con họ,

Chứ yêu đếch gì chồng.

692

Nhiều dân quê chân chất,

Ta quen gọi “hiền lành”,

Đang ngày đêm lặng lẽ

Đầu độc dân thị thành.

Họ đưa vào Hà Nội

Các rau quả mình trồng

Được tẩm các chất độc

Để giữ lâu, tươi hồng.

Nhiều người buôn bán nhỏ,

Mà ta gọi lâu nay

Là “lao động chân chính”,

Đang lừa ta hàng ngày.

Họ tính gian, cân thiếu,

Giá một, đòi gấp mười.

Bán hàng nhái, độc hại,

Còn thề thốt ghê người.

Thế đấy, các bác ạ.

Chúng ta luôn ngây thơ

Tin dân quê, lương thiện.

Nhưng tin đến bao giờ?

693

Tự do không pháp luật -

Chỉ là bọn côn đồ.

Pháp luật không tự do,

Thì dân tình khốn khổ.

Còn một khi không có

Tự do cho con người,

Pháp luật cho đất nước,

Thì coi như toi đời.

694

Để ý, ta sẽ thấy

Rất nhiều người, than ôi

Sống, nhưng chẳng ra sống,

Mà “bèo dạt mây trôi”.

Kiểu được chăng hay chớ,

Như đám cỏ trên sông

Bị cuốn đi vô định,

Vật vờ trôi giữa dòng.

Nhận xét này chí lý

Đã được Seneca

Nhà triết học vĩ đại

Thời La Mã đưa ra.

Tiếc, không ít bạn trẻ

Cũng chọn cách sống này.

Xin phép hỏi: các bạn

Định cập bến nào đây?

695

Người làm nên lịch sử

Bận, không còn lúc nào

Để viết nên lịch sử,

Công việc mình ra sao.

Cũng thế, nhà thơ giỏi,

Vì mải mê viết thơ

Nên việc lên đài báo.

Họ không có thì giờ.

696

Nhà thơ muốn tử tế,

Phải trăn trở với đời,

Biết và dám nói hộ

Cái tâm tư mọi người.

Nhà thơ mà né tránh

Tiếng kêu của dân oan,

Nỗi đau toàn xã hội,

Là tôi thấy gian gian.

Mang tiếng anh cầm bút,

Sống nhờ bác đi cày,

Thì sống cho phải đạo,

Nhất là thời buổi này.

Tức là sống trung thực,

Góp vào tiếng nói chung,

Để thêm cái tốt đẹp

Và bớt cái điên khùng.

Mà rồi, không nhất thiết

Thơ cứ phải cao xa,

Rối rắm, chẳng ai hiểu,

Như đánh đố người ta.

Thời buổi này mà viết

Hoa lá cành huyên thuyên,

Làm xiếc với con chữ,

Thì sáo và vô duyên.

697

Sống giữa những thằng ngốc

Và những người yếu hèn,

Người thông minh, mạnh mẽ

Thường bị cho là điên.

Người tính cách nổi trội

Quả thật khó dung hòa

Khi sống trong xã hội

Còn nhiều điều xấu xa.

698

Khổ đau hay hạnh phúc,

Khi đi đến tận cùng,

Cũng chỉ là nước mắt.

Đó là qui luật chung.

699

Một doanh nhân gốc Nhật

Nói: “Thất bại là người

Luôn lo sợ thất bại,

Từ đó mà đâm lười.”

700

Cuộc đời luôn vẫn vậy,

Chẳng công bằng bao giờ,

Đừng uổng công thay đổi,

Đừng hy vọng, đừng chờ.

Luôn có kẻ làm ít
Mà lại được ăn nhiều.
Luôn có người sung sướng,
Có người khổ mọi điều.

Vậy hãy cố, nếu được,
Thuộc về phần hơn người.
Miễn đừng vi phạm luật.
Thế đấy, cái cuộc đời.

PHẦN TÁM

701

Picasso kể lại:

Mẹ tôi nói: “Này con,

Con phải thành vị tướng,

Nếu con là lính trơn.

Nếu là anh viên chức,

Con phải thành quan to.”

Nhưng tôi là họa sĩ,

Tôi thành Picasso.

702

Theo thiên chức, người mẹ

Với con là mẹ hiền.

Theo nghĩa vụ, người bố

Là người thầy đầu tiên.

Bà mẹ ru con ngủ

Bằng những bài dân ca.

Trong khi đấy, ông bố,

Không rửa bát, quét nhà,

Thì đưa con đi dạo,

Bày vẽ những điều hay,

Từng tí, từng tí một,

Cứ giảng giải hàng ngày.

Hơn thế, nên học thuộc

Khoảng trăm bài thơ hay,

Hoặc truyện thơ cổ tích

Dowload từ trang này.

Thỉnh thoảng đọc cho chúng,

Có thể cả châm ngôn,

Nói: Xưa ông Tân Béo

Viết dành riêng cho con!

703

Có một anh chàng nọ

Quyết tâm chọn cho mình

Một người vợ toàn diện,

Xinh đẹp và thông minh.

Cuối cùng anh tìm được

Một người vợ thế này:

Diện sáng, trưa và tối.

Toàn ăn diện suốt ngày.

Câu chuyện này có thật

Tôi đưa vào châm ngôn

Để các bác tham khảo,

Chứ không dám dạy khôn.

Chả là anh chàng ấy

Nghe nói đã bán nhà

Để hầu vợ “toàn diện”.

Một bài học xót xa.

Tóm lại là chọn vợ,

Quan trọng cái tính tình,

Chứ đẹp thì mệt lắm,

Không khéo vạ vào mình.

704

Victor Hugo nói:

“Khi Đời đưa cho anh

Quả chanh chua - có thể

Pha đường làm nước chanh.”

Tức là ý ông nói

Ta không được nản lòng,

Rằng trong mỗi thất bại

Có mầm mống thành công.

PS

Nói dại, nếu số phận

Bỗng nhiên trao cho ta

Một cô vợ vừa xấu,

Vừa chanh chua, lại già,

Thì ta làm sao nhỉ?

Chẳng thể đem cho ai.

Làm nước chanh cũng khó.

Hay ông nhà văn sai?

705

Hạnh phúc cũng có giá.

Giá chính là buồn đau,

Có thể nhiều hoặc ít.

Không ai cho không đâu.

Thế mà lạ, nhiều bác,

Cứ luôn miệng than phiền.

Thường người ta đi chợ,

Trước hết phải có tiền.

706

Giả sử bác Bill Gates,

Hiện giàu nhất trên đời,

Có thằng con hư hỏng

Như chích choác, giết người,

Thì tôi chắc bác khổ

Còn gấp mấy chúng ta,

Dù có một gia sản

Hàng trăm tỉ đô-la.

Nói vậy là ta rõ.

Xin có câu châm ngôn:

“Ở đời, quan trọng nhất

Cuối cùng vẫn là con!”

Nhớ nhé, quan trọng nhất

Là con cái của mình.

Quên mẹ cái trăm tỉ.

Quan trọng là gia đình.

707

Ta hơn hẳn các nước,

Kể cả nước văn minh

Về giáo sư, tiến sĩ.

Nhiều đến mức giật mình.

Hôm qua tôi đọc báo,

Lại giật mình - số là

Số lượng bài nghiên cứu

Được đăng của nước ta

Thua một trường đại học

Trung bình ở Thái Lan.

Ta giỏi hay nó giỏi,

Điều ấy thôi, miễn bàn.

Thế đấy các bác ạ.

Tớn lên họ phong nhau.

Không thèm biết xấu hổ,

Quốc nhục thì còn lâu.

Phần lớn các vị ấy

Chạy bằng cốt để khoe,

Thăng quan và tiến chức,

Nhìn đã thấy ghê ghê.

Thú thật là tôi ngượng

Cho khoa học nước mình.

Giáo sư, tiến sĩ đấy

Mà đếch biết tiếng Anh.

Không biết cái tiếng ấy

Thì nghiên cứu nỗi gì?

Trừ môn Lịch Sử Việt

Hay Văn Việt, còn thì…

Lại giật mình lần nữa -

Tôi, may làm nghề văn,

Không giáo sư, tiến sĩ,

Chỉ là Thái Bá Tân.

708

Có điều này cũng lạ:

Người xuất chúng, tài ba

Lúc sống thường bị ghét,

Bỏ quên hay dèm pha.

Thế mà khi họ chết,

Bỗng tất cả mọi người

Đồng thanh ca ngợi họ,

Cứ như tốt nhất đời.

709

Đo văn minh xã hội,

Đặc biệt ở nước ta,

Là chỉ số sợ vợ,

Tức kính trọng đàn bà.

Sợ vợ là biểu hiện

Của lịch sự, văn minh.

Không có gì xấu hổ

Trong việc sợ vợ mình.

Nó có nhiều cái lợi:

Một, gia đình thuận hòa.

Hai, khỏe mạnh, đắc thọ.

Được yêu cho đến già.

Chỉ số này nếu tính

Từ một cho đến mười.

Tôi tự nhận chín rưỡi,

Mà không sợ ai cười.

Các bác vốn lịch sự,

Có học và văn minh.

Vậy xin mời tự giác

Mà xếp hạng cho mình.

710

Như người, khi hạnh phúc,

Nhà nào cũng giống nhau.

Nhưng mỗi nhà một kiểu

Khi có chuyện buồn rầu.

712

Một triết gia Anh Quốc,

Ngài Huân tước Acton,

Gần hai trăm năm trước

Nói một câu hùng hồn:

“Quyền lực làm tha hóa

Cả thể chế nói chung.

Quyền lực mà tuyệt đối,

Tha hóa sẽ tột cùng.”

Câu nói này cực đúng,

Chí lý và thông minh.

Đúng ở cấp nhà nước

Và cả cấp gia đình.

713

Xưa nghe người ta nói

Thủ tương Chu Dung Cơ

Có IQ cao lắm.

Cao đến mức bất ngờ.

Vừa rồi ông có viết

Bản tổng kết khá hay

Về nhân tình thế thái.

Xin tóm lược thế này.

Tháng năm trôi nhanh lắm.

Chẳng mấy chốc đã già.

Giờ thanh thản nhìn lại,

Điểm những gì đã qua.

Qua một ngày, đơn giản

Là ta mất một ngày.

Nhưng nếu biết sống đúng,

Là ta lãi một ngày.

Tiền không phải tất cả,

Nhưng cũng không là gì.

Khi sinh ta chẳng có,

Chết cũng chẳng mang đi.

Đừng coi trọng nó quá,

Càng không nên ki bo.

Cần tiêu, cứ thoải mái.

Cần cho thì cứ cho.

Tiền mua được sức khỏe

Thì hãy mua cho mình.

Tiền mua được cái sướng,

Càng nên mua cho mình.

Kiếm được tiền đã khó.

Khó hơn - biết tiêu tiền.

Mình phải làm chủ nó.

Ngược lại sẽ rất phiền.

*

Những tháng năm còn lại

Được sống thì sống đi.

Vậy hãy sống vui vẻ,

Khổ hạnh mà làm gì.

Cần mặc thì cứ mặc,

Cần chơi thì cứ chơi.

Đừng sợ công nghệ mới.

Già, sống là nghỉ ngơi.

*

Suy cho cùng, tiền bạc

Là của cháu con mình.

Công danh là quá khứ.

Sức khỏe mới của mình.

*

Bố mẹ yêu con cái

Là vô tận, vô cùng.

Con cái yêu bố mẹ

Có hạn và chung chung.

Con tiêu tiền bố mẹ

Coi như chuyện đương nhiên.

Hiếm khi thấy bố mẹ

Ngửa tay xin con tiền.

Ngôi nhà của bố mẹ

Là ngôi nhà của con.

Nhưng ngôi nhà của con

Không phải nhà bố mẹ.

Xưa nay luôn vẫn vậy.

Bố mẹ suốt cả đời

Sinh con, nuôi con lớn,

Chỉ mong chúng thành người.

Mà không chờ báo đáp.

Coi như nghĩa vụ mình.

Ai mong chờ báo đáp

Là tự làm khổ mình.

*

Ngộ nhỡ mình đau ốm,

Biết trông cậy ai đây?

Đặc biệt khi ốm nặng,

Phải nằm viện dài ngày.

Vợ và con không thể

Lúc nào cũng ngồi bên.

Họ mệt mỏi, rốt cục

Phải nhờ cậy đồng tiền.

*

Bí quyết của thanh thản

Là triết lý thông minh:

Trên - lắm kẻ thành đạt.

Dưới - ít ai bằng mình.

*

Sống, phải lòng rộng mở,

Tốt bụng với mọi người.

Vui vì làm việc thiện.

Vui vì giúp được đời.

Giàu sang chỉ tạm bợ,

Rồi ai cũng xuống mồ.

Sống thị và sống tốt

Hơn ghế cao, chức to.

Đời có hay có dở,

Lúc sướng, lúc gian nan.

Gặp khó, cứ bình tĩnh

Và không quá cầu toàn.

*

Tuổi già là cái tuổi

Sẽ không thực sự già

Nếu ta biết có được

Một cách sống hài hòa.

Vui, không vui thái quá.

Không thái quá khi buồn.

Quá nhàn thành buồn tẻ,

Đau đầu vì quá ồn.

*

Đừng nghĩ già là hết,

Không còn nhu cầu chơi.

Hãy tìm trò thích hợp

Mà sống khỏe với đời.

Cả chuyện tâm, sinh lý,

Cả đối với người già

Cũng phải giữ đều đặn

Cho khí huyết lưu hòa.

*

Cái Sinh Lão Bệnh Tử

Là quy luật của trời.

Lúc phải chết thì chết,

Xứng đáng một con người.

Không cưỡng được số mệnh,

Nuối tiếc mà là gì.

Ta đặt dấu chấm hết

Rồi thanh thản ra đi.

714

Để khỏi thi tốt nghiệp,

Theo thông lệ xưa nay,

Sinh viên viết luận án.

Và họ”viết” thế này.

Trường hợp tôi biết rõ:

Một cô, mới năm kia,

Học khoa Anh, luận án -

“Thơ xô-nê Shakespeare”.

Cô xin tôi bản dịch,

Cả bài viết về ông.

Đầy đủ, dài, tiếng Việt.

Và các bác biết không?

Cô không thèm đọc nó.

Mà download rất nhanh

Một bài dài trên mạng

Một học giả người Anh.

Rồi cô đem đi nộp

Cho cô chủ đề tài,

Kèm phong bì, hoa quả,

Lần một rồi lần hai.

Cô gật gù: “Được lắm.

Yên tâm, yên tâm đi”.

Nhưng tôi nghĩ cô giáo,

Không đọc, không hiểu gì.

Cuối cùng, “luận án” ấy,

Cô giáo và sinh viên

Không ai đọc, không hiểu,

Được nộp lên cấp trên.

Rồi “bảo vệ luận án”,

Đúng luật, đúng quy trình,

Được tiến hành tốt đẹp,

Có hoa, ảnh, rất xinh.

Người “viết” đã tốt nghiệp.

Cô giáo đã nhận quà.

Và hội đồng bảo vệ

Đã “nhất trí thông qua”.

Dám chắc hội đồng ấy,

Không người nào hiểu gì

Khi đọc bản “luận án”

Được sao chép nguyên xi.

Thế đấy các bác ạ.

Thế đấy ở nước ta,

Đào tạo như thế đấy.

Ngẫm mà thật xót xa.

715

Có bài hát Do Thái

Nói về những con bò

Dễ bị đem giết thịt

Mà không hiểu lý do.

Cũng bài hát ấy nói

Về con chim bồ câu

Đang tự do bay lượn

Cao, rất cao trên đầu.

Bài hát thời Thế Chiến,

Dạy chúng ta làm người.

Nô lệ để bị giết,

Hay tự do giữa trời.

716

Một công trình khoa học

Đã chứng minh thế này,

Rằng sinh nhật là tốt.

Một liều thuốc rất hay.

Rằng ai nhiều sinh nhật,

Người ấy sẽ sống lâu.

Và càng nhiều sinh nhật,

Tóc càng bạc trên đầu.

Nó khuyên ta cố sống

Để tổ chức cho mình

Thật nhiều lễ sinh nhật.

Một lời khuyên thông minh.

717

Cái số tôi nó khổ.

Sinh vào năm con trâu,

Nên làm việc hùng hục,

Lại thêm bệnh thích hầu.

Hầu con rồi hầu vợ,

Giờ lại hầu friends,

Viết châm ngôn nhí nhố,

Mọi người đọc, tớn lên

Thế là vào Facebook

Lướt như điên hàng ngày.

Like rồi còm rôm rả,

Có khi cả một bầy.

Được, muốn chết cho chết.

Tôi cũng đang thích hầu.

Hầu, hầu nữa, hầu mãi.

Vần thơ chưa hết đâu.

Những cũng xin báo trước:

Có cái để mà lo.

Cứ đọc thơ tôi mãi,

Khối bác sẽ phát rồ.

Thế nhé, mỗi ngày post

Đâu đó khoảng trăm bài.

Thích thì đọc cho chết.

Còn giờ thì bye - bye!

719

Anh không muốn mình béo

Thì chịu khó nhịn ăn.

Không thể bắt bạn nhịn

Để cho mình giảm cân.

Còn có một cách nữa,

Là mỗi lần ra đường,

Đi cùng người cực béo,

Anh sẽ thành bình thường.

720

Một đội quân sư tử

Mà chỉ huy là cừu

Không bằng đội quân cừu

Chỉ huy là sư tử.

Alexander Đại đế

Nói câu châm ngôn này

Về vai trò người tướng.

Đúng đến tận ngày nay.

721

Người dũng cảm, giỏi võ

Không gây sự với anh.

Người không biết sợ hãi

Thường là người hiền lành.

722

Các thanh niên mới lớn,

Hăm hở bước vào đời,

Đứng trước nhiều cánh cửa

Mở tới nhiều chân trời.

Vì học chưa đầy đủ,

Chưa chuẩn bị sẵn sàng,

Nên nhiều người hoảng sợ,

Bối rối và ngỡ ngàng.

Một số chọn sai cửa.

Số khác thì thơ ngây

Chọn nhiều cửa một lúc.

Thất bại là từ đây.

Họ học mấy ngoại ngữ

Mà chẳng đâu vào đâu.

Rồi bằng này bằng nọ,

Nghe mà rối cả đầu.

Các cụ xưa đã nói

Về cái “nhất nghệ tinh”.

Xin mọi người lưu ý

Chọn đúng cửa cho mình.

723

Khi anh dạy con trẻ

Về trung thực, chân thành,

Thì dẫu muốn, không muốn,

Anh cũng phải ngẫm mình.

Sẽ là không tử tế,

Đã xấu còn dạy đời.

Ngón tay anh không sạch

Mà anh chỉ mặt người?

724

Tôi nghĩ không nhất thiết

Học là phải đến trường.

Tốt hơn, học thư viện

Và học ở đời thường.

Hàng ngày vào thư viện

Đọc các sách mình cần.

Thong thả và đều đặn,

Kiến thức sẽ tăng dần.

Học cách này vừa tiện

Lại vừa không mất tiền.

Khỏi họp hành, thi cử,

Khỏi sinh hoạt thanh niên.

Năm bảy tư, về nước,

Vào Thư viện Quốc gia,

Tôi ngồi luôn một mạch,

Đến khi chợt thấy già,

Mới đứng lên, lấy vợ,

Khi tuổi tròn bốn mươi.

Mười lăm năm đọc sách

Đã giúp tôi thành người.

Những tác phẩm lớn nhất

Tôi đọc, viết ở đây.

Tóc từ đen, bạc trắng

Cũng chính ở nơi này.

Vậy, tôi khuyên nghiêm túc:

Để thực sự thông minh

Là phải vào thư viện,

Tự giác học cho mình.

Lúc đầu hơi sốt ruột,

Rồi dần dần sẽ quen.

Nhớ nhé, học cách ấy

Vừa tốt vừa đỡ tiền.

Đấy là chưa nói chuyện

Thư viện lắm cô xinh.

Giờ giải lao tranh thủ

Kiếm cô vợ cho mình.

PS

Khốn nỗi ông nhà nước

Lại cứ thích có bằng,

Dù biết là bẳng rổm

Hoặc ba cái lăng nhăng.

Kệ mẹ ông nhà nước.

Bằng cấp làm đếch gì.
Khối cách self-employment.

Sách hay nhiều, đọc đi.

725

“Tiền không phải tất cả, -

Mark Twain nói. - Tất nhiên.

Nhưng hầu hết tội ác

Đều do không có tiền.”

726

Không phải người giàu có

Chỉ biết nghĩ đến tiền.

Ngược lại, người nghèo khổ

Mới luôn nghĩ đến tiền.

Chính vì nghèo mà họ

Phải luôn nghĩ đến tiền.

Không thể làm gì khác

Ngoài việc nghĩ đến tiền.

727

Mẹ Teresa nói:

“Những cái đẹp trên đời

Đều ở dạng im lặng,

Như Mặt Trăng, Mặt Trời.

Như cỏ cây, sông núi,

Như con bướm, bông hoa.

Tất cả đều im lặng.

Và cũng thế, chúng ta

Phải ít lời, lặng lẽ

Như Mặt Trăng, Mặt Trời,

Để tay ta âu yếm

Chạm được trái tim người.”

728

“Một chiếc bàn, chiếc ghế,

Một đĩa hoa quả tươi,

Một chiếc vĩ cầm nhỏ

Là đủ để con người

Cảm thấy mình hạnh phúc.

Ai cần gì thêm không?”

Einstein nói thế.

Tôi đồng ý với ông.

Nhân tiện xin được nói,

Nhà vật lý thiên tài

Chơi vĩ cầm rất khá,

Cả bài khó và dài.

729

“To live and let live”

Là tục ngữ người Anh:

Anh sống, cũng phải để

Người khác sống như anh.

Chứ nhiều bác tham quá,

Cái gì cũng vơ vào.

Mình sống, nhưng phải nghĩ

Người khác sống thế nào.

730

Thực ra, ta chỉ biết

Giá trị của đồng tiền

Khi phải đi vay nó.

Thử đi, sẽ biết liền.

731

“Tín ngưỡng là cần thiết

Cho tất cả mọi người.

Đáng thương cho những kẻ

Không tin gì trên đời.”

Victor Hugo nói

Đó là điều hiển nhiên.

Thế mà ta ngày trước

Lại đập phá chùa chiền.

732

Napoleon nói

Rằng phụ nữ thực ra

Chỉ là chiếc máy đẻ,

Theo thiên chức đàn bà.

Vì lời khiếm nhã đó,

Ông được vợ, nữ hoàng,

Tặng cho chiếc sừng đẹp,

Không biết, còn huênh hoang.

733

“Không có gì phải sợ

Khi lòng mình thảnh thơi

Và lương tâm trong sạch,

Không làm ác hại người.”

Khổng Tử dạy như thế

Hơn nghìn năm trước đây.

Tiếc điều này chưa hẳn

Đã đúng với ngày nay.

Rất nhiều người lương thiện

Cả lời nói, việc làm,

Thế mà vẫn bị chết

Bởi bọn người gian tham.

734

Phụ nữ, khi còn trẻ,

Chẳng muốn gì ngoài chồng.

Nhưng khi đã có chồng

Họ lại muốn tất cả.

735

Chờ người có quyền lực

Từ bỏ quyền? Còn lâu.

Trừ phi bị người khác

Chĩa súng, dí vào đầu.

Đó là một chân lý

Được đúc kết xưa nay.

Đừng có hy vọng hão,

Kẻo thất vọng có ngày.

736

Đúng vậy, tiền không thể

Mua tình yêu, tuy nhiên,

Người phụ nữ ta tán

Thích, khi ta nhiều tiền.

737

Tôi là người tử tế,

Không phản bội đàn ông,

Nhưng vẫn khuyên phụ nữ

Nên lặng lẽ giấu chồng

Một khoản tiền nho nhỏ,

Cứ gọi là quỹ đen.

Vì bảo vệ phụ nữ,

Tốt nhất vẫn là tiền.

Trời lúc mưa lúc nắng.

Chồng lúc hư lúc ngoan.

Tiền giúp các bà vợ

Tự tin và bình an.

Mụ Vợ tôi ngốc nghếch,

Đến mức tôi phải khuyên,

Nên giờ Mụ cũng có

Kha khá một món tiền.

Còn đàn ông, lịch sự,

Tiền đưa hết về nhà.

Có thấy vợ tắt mắt

Cũng phải lờ cho qua.

739

Rất đúng, rằng tiền bạc

Gây tội lỗi trên đời.

Càng đúng, thiếu tiền bạc

Làm tha hóa con người.

740

Nếu muốn lòng tĩnh lặng

Và tâm hồn thảnh thơi,

Hãy tránh sự nổi tiếng

Và những chỗ đông người.

Cuộc đời này ngắn lắm.

Phù phiếm mà làm gì.

Làm được gì có ích,

Lặng lẽ mà làm đi.

741

Gabiel Marquez nói:

“Tôi không phải người giàu.

Tôi chỉ có tiền bạc.

Hai điều ấy khác nhau.”

743

Mất  tiền là mất ít.

Mất sức khỏe - mất nhiều.

Nhưng để mất uy tín

Là cái mất cực nhiều.

744

Cứ công bằng mà nói,

Thằng High - Tech giúp ta

Làm được rất nhiều việc,

Không cần ra khỏi nhà.

Có điều, “nhiều việc ấy”,

Cứ ngẫm kỹ mà xem,

Phần lớn toàn vô bổ,

Còn bắt thức suốt đêm.

Như thằng Phây chẳng hạn.

Rằng hay thì cũng hay.

Nhưng cũng vô bổ nốt,

Mà ám ảnh suốt ngày.

Ấy là trừ ngoại lệ

Vào Phây để học hành,

Tìm cái hay để đọc

Nâng kiến thức cho mình.

745

Các bác cứ để ý,

Sẽ nhận thấy điều này:

Nhà văn nào viết ít

Sẽ được cho là hay.

Là không tham số lượng.

Chất lượng mới hàng đầu.

Mà rồi “chất lượng” ấy

Tôi cũng chẳng thấy đâu.

Nhảm nhí cả người viết

Lẫn cả người phê bình.

Bất tài viết được ít

Thì nói thật cho nhanh.

Tôi viết như “ma ám”,

Hàng chục nghìn bài thơ

Truyện cũng vài trăm truyện,

Viết hàng ngày, hàng giờ.

Không lẽ chỉ vì thế

Mà chúng đáng vứt đi?

Vì “chạy theo số lượng”

Mà “chất” chẳng ra gì?

Vớ vẩn. Người sáng tạo,

Chưa nói chuyện tài năng,

Phải lao động cật lực,

Không giở ông giở thằng.

Tuyệt đối không chờ hứng.

Cứ viết, viết kiên trì.

Số lượng và chất lượng

Sẽ cùng đến, tin đi.

747

Trong mỗi người, cái ác

Luôn túc trực, đợi chờ.

Mầm mống của cái ác

Là thái độ thờ ơ.

Người lặng lẽ chấp nhận

Những cái ác trên đời,

Là một dạng tòng phạm

Với mình và với người.

748

Khả năng biết tha thứ

Không phải do lộc trời,

Mà ta tự rèn luyện

Để tha thứ cho người.

Người mà khó tha thứ

Sẽ không dễ thương yêu.

Cả trong những người tốt

Cái ác cũng có nhiều.

Trong người xấu, cái tốt

Vẫn chờ đợi âm thầm.

Vậy hãy học tha thứ,

Để cái tốt mọc mầm.

749

Tôi từng biết nhiều cụ

Cứ luôn miệng kêu ca

Rằng đời là bể khổ,

Bất công và xấu xa;

Rằng đạo đức hư đốn;

Rằng cuộc sống khó khăn;

Rằng giá cả tăng vọt,

Ăn, chẳng có mà ăn.

Rằng, tội nghiệp các cụ,

Vào những ngày trở trời

Do biến đổi khí hậu,

Mà đau ê ẩm người…

Tóm lại là các cụ

Chẳng chịu làm việc gì,

Ngồi một chỗ, ca cẩm,

Thấy cuộc đời đen sì.

Các bác tưởng các cụ

Tuổi bảy mươi, tám mươi?

Không, các cụ còn trẻ,

Mới hai mươi tuổi đời.

Không ở nhà dưỡng lão,

Các cụ là sinh viên.

Học không lo mà học,

Suốt ngày kêu thiếu tiền.

Cái nhân tình thế thái,

Các cụ cứ bất cần.

Thờ ơ với thời cuộc,

Quay lưng với nhân dân.

Ôi, tội nghiệp các cụ,

Tương lai của nước nhà.

Ai gặp, xin khuyên hộ

Nên bơn bớt kêu ca.

750

Có nhà hiền triết nọ

Nói một câu thế này:

Mọi cái có hai mặt,

Luôn vẫn thế xưa nay.

Một mặt là mặt đúng.

Mặt kia là mặt sai.

Cái mặt nằm ở giữa,

Luôn xấu hơn cả hai.

Vì nó là mặt ác,

Ba phải và nhất thời.

Lúc bên này, bên nọ,

Rất nguy hiểm cho đời.

751

Không tốt, cũng không xấu

Khi anh gặp chuyện buồn.

Nhưng sẽ là không tốt -

Bắt người khác cùng buồn.

752

Người nóng tính, giận dữ

Chưa hẳn đã đáng chê.

Người nhu nhược, rụt rè

Thường là vô tích sự.

753

Cuộc đời lắm cái ác -

Lỗi người ác, nhiều khi

Còn lỗi cả người tốt

Không chịu làm việc gì.

754

Với các bố mẹ trẻ,

Tôi xin khuyên thế này:

Phải bắt con đọc sách

Đúng giờ và hàng ngày.

Nhỏ đọc truyện cổ tích,

Ít nhất là một giờ.

Lớn hơn, đọc khoa học,

Lịch sử và văn thơ.

Để làm gương, bố mẹ

Cùng ngồi đọc với con.

Tuyệt đối không kêu bận.

Tuyệt đối không được buồn.

Thằng Tây nó làm vậy,

Và là điều rất nên.

Bảo đảm con sẽ tốt.

Nếu không, tôi sẽ đền.

Sắp tới, vào với cháu,

Tôi cũng làm cách này.

Tất nhiên có giờ giấc

Và đều đặn hàng ngày.

755

Tôi thấy nhiều bác lạ,

Đặt nick rất buồn cười.

Nào Lợn Xinh, Heo Béo,

Nào Thằng Quậy, Thằng Lười;

Nào Phở Tái, Phở Chín,

Nào Hận Đời, Lang Thang;

Nào Thất Tình, Nát Rượu,

Nào Khỉ Mẹ Đít Vàng…

Đọc qua là ta biết

Là con nít lông bông.

Cấp hai chấp nhận được,

Chứ sinh viên thì không.

Cái răng và cái tóc

Là cái vóc con người.

Tự ví mình cách ấy,

Sao người ta không cười?

Mình có tên, tên đẹp,

Bố mẹ cho, không dùng.

Lại tớn lên chọn nick

Vô duyên và lung tung.

Chuyện nhỏ, nhưng cho thấy

Tính cách của con người.

Bắt đầu từ chuyện nhỏ,

Phải rèn luyện suốt đời.

Lạ nữa, rất nhiều bác

Cứ thích dùng tên Tây,

Cứ như mình ngoài quốc

Hoặc Việt Kiều mới hay.

Nhân tiện xin được nói,

Bọn Tây rất đàng hoàng,

Toàn dùng tên của nó,

Không dùng tên da vàng.

Chọn tên và chọn nick

Là quyền riêng từng người.

Tôi không dám can thiệp,

Nhưng nghe nó buồn cười.

Chung quy là nhiều bác

Lớn mà còn trẻ con,

Không suy nghĩ nghiêm túc.

End of this CHÂM NGÔN!

756

Tôi không dám quả quyết

Có Số Phận hay không.

Nhưng cả khi nếu có

Thì cũng chớ nản lòng.

Không ít người, tôi biết,

Nghe thầy phán một câu,

Đã tin là Số Phận,

Rồi buông xuôi, cúi đầu.

Đó là sự hèn nhát,

Chưa đánh đã đầu hàng.

Một tính cách yếu đuối

Và quyết định vội vàng.

Khó khăn, gian khổ thật,

Nhưng vẫn có nhiều người

Đã vượt lên Số Phận,

Sống có ích cho đời.

757

Ngọn nến không thể cháy

Khi chưa được thắp lên.

Con người không thể sống

Khi tâm hồn tối đen.

Tâm hồn cần phải sáng

Trong mỗi người chúng ta.

Đó là lời dạy bảo

Của Đức Phật Thích Ca.

758

Tất cả người thành đạt

Là người biết ước mơ.

Mơ những điều to tát,

Chứ không chịu ngồi chờ.

759

Chiếc Vespa vớ vẩn

Giá cả trăm triệu đồng.

Cô sinh viên phố huyện

Cưỡi nó đi, oách không?

Ừ oách, nhưng tội nghiệp,

Cô chưa đầy hai mươi,

Đậu vớt vào đại học,

Chung phòng trọ bốn người.

Đầu và túi trống rỗng,

Nói ngọng, nghe ngô nghê.

Tự hào con thi đỗ,

Bố bán đất mua xe.

Tội nghiệp cô gái trẻ.

Tội nghiệp bố ở nhà.

Tưởng mình hơn người lắm,

Hơn nhờ chiếc Vespa.

Ừ, hàng xịn, hàng hiệu.

Có tiền thì cứ xài.

Xe mình, mình cứ cưỡi,

Có ai dám cấm ai.

Nhưng mà nó không ổn.

Thương cho cô sinh viên

Vừa hiểu nhầm giá trị,

Vừa không biết tiêu tiền.

Vespa là thương hiệu

Của Hãng và của cô.

Nó cho thấy chủ nó

Ít học và ngây ngô.

Trong con mắt người lớn,

Người hiểu biết, tin đi:

Sinh viên đi xe xịn

Thường thì chẳng ra gì.

Có thể nói tương tự

Về điện thoại, áo quần.

Càng hàng hiệu, càng xịn,

Tôi nghĩ càng “nông dân”.

760

Thơ châm ngôn tôi viết

Ngót nghét hai nghìn bài.

Không dám nghĩ đúng hết.

Chắc còn nhiều bài sai.

Làm theo được rất khó,

Cả khi đúng và hay.

Xin được phép mạo muội

Cho lời khuyên thế này:

Các bác tự nhìn nhận

Mình đang yếu mặt nào.

Đọc, chọn bài thích hợp

Rồi học thuộc xem sao.

Học thuộc rồi lẩm bẩm,

Vâng, lẩm bẩm hàng ngày.

Nhắc mình để khắc phục.

Bảo đảm thành công ngay.

Một tháng là lâu nhất,

Không thì hai tháng liền.

Nhớ lẩm bẩm tự nhắc.

Kệ người ta bảo điên.

Xong cái nhược điểm ấy,

Chuyển sang cái thứ hai.

Cho đến khi tự thấy

Mình thông thái, hiền tài.

Bản thân tôi cũng thế,

Cũng rèn luyện cách này.

Vậy hãy thử đi nhé.

Ngay bây giờ, thử ngay!

761

Thế này các bác ạ.

Vấn đề là thế này:

Ta, tôi và các bác,

Cứ kêu ca suốt ngày.

Rằng đạo đức xuống cấp,

Rằng không có tình người,

Rằng giao thông hỗn loạn,

Rằng nhiều cái ngược đời…

Những điều ấy là có,

Rất nhiều và nhỡn tiền.

Không thấy mới đáng lạ.

Có và đúng, tuy nhiên,

Nói đi phải nói lại.

Điều ấy ai gây ra?

Nguyên nhân thì nhiều lắm,

Nhưng có phần của ta.

Cứ ngẫm mình thì biết.

Không phải ta lúc nào

Cũng đi xe đúng luật,

Hay niềm nở hỏi chào.

Chưa hẳn ta gương mẫu

Trong đạo đức làm người,

Lo việc dân, việc nước

Và sống tốt với đời.

Đất nước ta lạc hậu,

Phải chăng do sinh viên

Không chịu khó học tập

Để nước nhà tiến lên?

Vậy thì tiên trách kỷ

Rồi hậu mới trách nhân.

Ta cứ gương mẫu trước,

Mọi thứ sẽ tốt dần.

762

Hôm nay, khi tan lớp,

Có một cô sinh viên

Đứng chờ tôi ngoài cổng.

Có ông bố đứng bên.

Cô cúi đầu, lí nhí

Nói thứ Bảy vừa rồi,

Do hoàn cảnh đưa đẩy,

Cô đã nói dối tôi.

Hỏi, thì biết điều ấy

Là chuyện vặt hàng ngày.

Nhưng nay cô nhờ bố

Đưa đến xin lỗi thầy.

“Thầy dạy con trung thực,

Với người khác, với mình.

Thế mà con nói dối.

Một việc làm đáng khinh.

Con xin thầy tha lỗi,

Ngày mai con đi xa,

Lòng con sẽ nhẹ nhõm

Khi biết mình được tha…”

Câu chuyện chỉ có thể.

Chuyện nhỏ, vừa tối nay.

Thế mà tôi vương vấn

Suy nghĩ mãi điều này.

Tự nhiên thấy trời đẹp,

Dù ngồi trong ô tô.

Tự nhiên vui, những muốn

Hát bài gì thật to.

Là vì cô gái ấy

Trung thực, có lương tâm,

Chí ít còn xấu hổ

Khi trót lỡ sai lầm.

763

Nhiều người mơ độc đắc,

Hy vọng và ngồi chờ,

Dù không mua vé số,

Không mạo hiểm bao giờ.

Tương tự, ta kêu khổ,

Kêu bất công hàng ngày,

Nhưng chẳng làm gì cả.

Chỉ nhìn và khoanh tay.

764

Nếu đời là cuốn sách,

Trung Thực là chương đầu.

Trung Thực và Khiêm Tốn.

Rồi đến các chương sau.

Xưa, Platon từng nói,

Người trung thực ở đời

Luôn chịu nhiều thua thiệt

So với bọn lừa người.

Tôi nghĩ ông nói đúng.

Đúng đến tận ngày nay.

Cứ nhìn quanh thì biết.

Quả rất đúng điều này.

765

Nhân có việc, hôm nọ,

Tôi đi ngang một nhà.

Có vẻ như ai đó

Đánh một người đàn bà.

Đánh đàn bà, đúng thế.

Hình như đánh bằng roi,

Cũng có thể bằng gậy.

Tiếng đánh nghe nhỏ thôi.

Không có tiếng kêu cứu.

Chỉ tiếng khóc vọng ra.

Thế đấy, có ai đó

Đánh một người đàn bà.

Tôi cúi đầu đi tiếp

Thấy nhoi nhói trong lòng.

Thấy mình thật hèn nhát,

Không đáng mặt đàn ông.

Tiếng kêu bám theo mãi.

Cả tiếng của chiếc roi.

Suốt mấy ngày sau đó

Không ngớt quật vào tôi.

Tự nhiên thấy tức giận,

Muốn hét to vang nhà:

“Nhìn kìa, có ai đó

Đánh một người đàn bà!”

766

Đời có lắm sự lạ,

Bắt ngạc nhiên hàng ngày.

Và ngạc nhiên lớn nhất:
Chồng gọi vợ bằng “mày”.

Đó cũng là bạo lực,

Dạng bạo lực bằng lời.

Còn đau hơn roi vọt,

Chỉ có ở con người.

Con thú khi tức giận,

Cắn cấu nhau là xong.

Thằng chồng biết chửi mắng

Làm vợ tái tê lòng.

Bản năng như con vật,

Nhảy lên bụng đàn bà,

Rồi đánh, rồi chửi mắng

Và quát tháo vang nhà.

Ấy là nói những kẻ

Vô học, đầu tối đen.

Cũng một dạng cặn bã,

Ra đường thì rất hèn.

Thế đấy các bác ạ.

Còn có những thằng chồng

Mà thực ra là thú

Len lỏi trong đám đông.

Luật pháp không trừng trị,

Cái luật pháp dở hơi.

Vậy hãy tránh xa chúng,

Những con thú giống người.

Tôi thề với các bác:

Mấy mươi năm lấy nhau,

Vợ chồng tôi có lúc

Không ý hợp tâm đầu,

Nhưng rồi cũng ổn thỏa,

Nhẹ nhàng và văn minh.

Chưa một lần cao giọng

Cả khi giận vợ mình.

Không phải do tôi tốt.

Mà đã là vợ chồng

Thì phải tôn trọng vợ.

Các bác thấy đúng không?

780

Cũng mệt, các bác ạ.

Mệt vì thơ châm ngôn.

Không phải mệt vì viết,

Mà vì cái tâm hồn.

Là vì đã cầm bút

Viết loại thơ dạy đời,

Thì mình phải sống tốt,

Với đúng nghĩa con người.

Bảo người ta trung thực,

Mình giả dối được sao?

Dạy người làm việc thiện,

Còn mình thì thế nào?

Sẽ là đạo đức giả,

Nói những lời thông minh,

Mà làm thì không được.

Nên cứ phải gồng mình.

Thế đấy, rất vất vả

Từ ngày viết châm ngôn.

Luôn phải cố mẫu mực

Làm gương cho cháu con.

Mà tôi, các bác biết,

Dẫu sao cũng là người.

Giờ thì tạm thời ổn.

Nếu có nhỡ, đừng cười.

767

Thích Ca Mâu Ni Phật,

Trước khi nhập Niết Bàn,

Có giảng cho đệ tử

Bài học về thời gian:

Khi con chim còn sống,

Nó ăn kiến, ăn sâu.

Nhưng kiến lại ăn nó

Khi nó chết về sau.

Thời gian và hoàn cảnh

Luôn không ngừng đổi thay.

Vậy xin đừng nhục mạ

Bất cứ ai đời này.

Quyền lực của bạn lớn,

Nhưng quyền lực thời gian

Còn lớn hơn gấp bội.

Điều ấy khỏi phải bàn.

Một triệu que diêm nhỏ

Làm từ một cành cây.

Nhưng một que diêm ấy

Thiêu cháy cả rừng dày.

Vậy nhớ hãy sống tốt,

Làm điều tốt cho đời.

Đừng cậy mình quyền lực

Mà làm xấu, hại người.

768

Trong một bài giảng khác,

Phật giải thích thế này

Về cấu tạo cơ thể

Của con người hiện nay.

Phật nói: Đấng Tạo Hóa

Đặt hai mắt ở đầu,

Phía trước, để nhìn thẳng,

Không ngoái nhìn phía sau.

Hai tai được Tạo Hóa

Cho đặt ở hai bên

Để chúng ta nghe được

Cả lời chê, tiếng khen.

Cần nghe và cần thấy,

Nên hai mắt, hai tai

Nhưng miệng và chiếc lưỡi

Thì chỉ một, không hai.

Là vì Đấng Tạo Hóa

Không muốn ta nói nhiều.

Con người phải im lặng

Để nghe lời thương yêu.

Không ngẫu nhiên Ngài đặt

Bộ não của chúng ta

Vào hộp sọ rất cứng,

Để không ai lấy ra

Những kiến thức tốt đẹp

Ta học được từ người.

Để những kiến thức ấy

Ở bên ta suốt đời.

Còn trái tim nóng bỏng,

Ngài nâng bằng hai tay,

Đặt sâu trong lồng ngực,

Để từ đó, đêm ngày

Trái tim ta thổn thức,

Rất sâu tự đáy lòng,

Yêu thiên nhiên, cây cỏ,

Chúng sinh và cộng đồng.

769

Cũng chính Đức Phật dạy:

Mùi thơm của cỏ hoa,

Dù đang mùa nở rộ,

Cũng không thể bay xa.

Nhưng mùi thơm việc tốt,

Việc thiện ở trần gian,

Dù là việc rất nhỏ,

Cũng lên tận Niết Bàn.

770

Những lời Đức Phật dạy

Được lưu lại rất nhiều,

Về từ bi, bác ái,

Việc thiện và tình yêu.

Xin phép được trích dẫn

Một số lời dưới đây.

Bản thân tôi học thuộc

Và tâm niệm hàng ngày.

*

Thà không làm gì cả,

Hơn làm việc xấu xa.

Việc ta làm, rốt cục,

Chính là làm cho ta.

*

Nếu xẩy ra gì đó

Với sức khỏe của anh,

Kể cả việc đau ốm,

Thì lỗi chỉ do anh.

*

Chính anh mới có thể

Thanh lọc ý nghĩ mình,

Vì không ai có thể

Làm việc này thay anh.

*

Nói hoặc làm gì đấy

Mà lòng mình không ngay,

Thì sẽ gặp tai họa.

Không giờ thì sau này.

*

Hãy nhớ trước khi chết,

Chia niềm vui của anh

Và những việc làm tốt

Với mọi người xung quanh.

*

Đừng chỉ vì ngu dốt

Mà rơi vào vô minh.

Anh, chứ chẳng ai khác,

Mới cứu được chính mình.

*

Lời nguyện cầu lớn nhất

Chính là sự lặng im.

Tiếng nói quan trọng nhất

Là tiếng nói trái tim.

*

Sự thanh thản đích thực

Xuất phát tự chính mình.

Đừng tốn công vô ích

Tìm ở người xung quanh.

*

Cả khi đang tức giận,

Đừng nói lời nặng nề.

Lời nói như tiếng vọng,

Sẽ tìm chủ quay về.

*

Đừng để sự tức giận

Và kiêu hãnh trói mình.

Khi không còn bị trói,

Anh vượt lên chính mình.

*

Dù nhỏ nhoi đến mấy,

Ai cho mình cái gì,

Cũng cảm ơn người ấy.

Không được phép khinh khi.

*

Thấy đúng thì nói đúng.

Thấy sai thì nói sai.

Mình nghĩ gì nói nấy,

Không xúc xiểm, chê bai.

*

Có đọc cả núi sách

Hay nói vạn lời hay

Cũng thành vô tích sự

Nếu anh ngồi khoanh tay.

*

Dễ - thấy lỗi người khác.

Khó - thấy lỗi chính mình.

Dễ - nói lời thông thái.

Khó - thoát vòng vô minh.

*

Không lần lữa, do dự.

Việc cần làm, làm ngay.

Ai dẫm chân tại chỗ,

Chỉ làm bụi bám giày.

*

Đừng để sự cám dỗ

Ngăn không cho anh thiền.

Chuyên tâm vào tĩnh lặng,

Anh sẽ được bình yên.

*

Trong mỗi người, sự thật

Như ngọn đèn soi đường.

Hãy bám vào sự thật.

Hãy sống bằng tình thương.

*

Biết được đời là ảo

Nên những người thông minh

Không xem nó là thật,

Không tự làm khổ mình.

*

Ham muốn là xiềng xích

Luôn trói buộc chân người.

Không vứt bỏ được nó,

Anh còn khổ suốt đời.

*

Người vĩ đại thật sự

Không phải người có quyền,

Muốn giết ai thì giết,

Hoặc có một núi tiền.

Người vĩ đại thực sự

Không hề muốn giết ai.

Thậm chí con kiến nhỏ,

Thậm chí một bông nhài.

*
Của cải là ảo giác
Vẫy gọi phía chân trời.
Là giấc mơ phù phiếm,
Ngắn ngủi một đời người.

*
Giáo lý của đạo Phật
Chỉ đơn giản thế này:
Đừng bao giờ làm ác.
Làm việc tốt hàng ngày.

Cũng hàng ngày phải nhớ
Thanh lọc ý nghĩ mình.
Được thế, sớm hoặc muộn,
Bạn thoát vòng vô minh.

771
Các nhà khoa học nói,
Rằng những bậc thiên tài
Vô địch về “chuyện ấy”.
Loại có một không hai.

Quả thật tôi không biết
Điều ấy có đúng không.
Nhưng đây là chỉ số
Đo cái chất đàn ông.

Các bác tự đo nhé.
Tôi chỉ mong ai ai,
Chí ít có một điểm
Mình thuộc diện thiên tài.

Còn tôi, vốn khiêm tốn,
Loại nhàng nhàng thông minh,
Đành ngậm ngùi thừa nhận
Mình chỉ hạng trung bình.

772

Ta có truyền thống đẹp

Là kính trọng người già

Và tôn sư trọng đạo -

Vốn quí của nước nhà.

Như thế cũng có nghĩa

Người già phải biết mình

Mà đối xử trở lại,

Cho hợp đạo, hợp tình.

Một thực tế khó chịu,

Là nhiều bác cậy già,

Nói chuyện với lớp trẻ

Như cha bố người ta.

Không đâu mắng sa sả.

Nói thì cứ trống không,

Rồi mày tao loạn xị,

Kiểu giở thằng, giở ông.

Tôi, cũng người có tuổi,

Thưa các cụ, thói thường

Ta, có tuổi, đáng kính,

Lại càng phải khiêm nhường.

Lớp trẻ giờ khá lắm,

Khá hơn ta trước đây.

Tương lai của đất nước

Trên vai chúng sau này.

Lại nữa, ta dạy chúng

Lịch sự với mọi người,

Mà mình cứ bổ bã

Thì quả rất buồn cười.

Tôi nghĩ, các cụ ạ,

Hai thứ tóc trên đầu

Ta già, hay lẩm cẩm,

Khôn thì chưa chắc đâu.

Cứ như tôi cho tiện,

Con cháu nói, chỉ cười.

Bảo ngồi đâu, ngồi đấy,

Tuyệt đối không trái lời.

Ấy là vì tôi nghĩ,

Mình còn sống bao nhiêu

Mà ngăn trở chúng nó.

Chúng khôn hơn mình nhiều.

Đấy là chưa nói chuyện

Tôi thấy mình phần nào

Có lỗi với con cháu.

Các cụ biết vì sao.

Vì tôi và các cụ

Dựng nên chế độ này,

Nên bây giờ chúng khổ.

Vậy thì trách ai đây?

Tóm lại, người có tuổi

Phải ý tứ, giữ mình,

Kẻo lớp trẻ, không nói,

Nhưng trong bụng, chúng khinh.

773

Chắc nhiều người đã biết,

Socrates ngày xưa

Nói câu này nổi tiếng.

Nhắc lại cũng không thừa.

“Tôi khuyên nên lấy vợ.

Nếu lấy được vợ ngoan,

Anh suốt đời hạnh phúc,

Được hầu hạ, an nhàn.

Cũng chẳng sao, vô phúc

Nếu lấy phải vợ tồi,

Anh thành nhà triết lý,

Cùng lắm, sẽ như tôi.”

774

Sống ở đời, chắc chắn

Nhiều người làm anh điên -

Phản bội, cướp, đánh lén,

Xô ngã xuống buồn đen.

Nhưng có luật nhân quả.

Đừng ấm ức, hận thù,

Vì sự thù hận ấy

Có thể làm anh mù.

775

Chọn bạn chơi, phải chọn

Người tử tế, hiền lành.

Chí ít, riêng điều ấy

Giữ tiếng tốt cho anh.

Chơi với những người xấu

Thì thà ở một mình.

Riêng có mặt với họ

Đủ để người ta khinh.

776

Nói thì nghe mê tín,

Nhưng tôi nghĩ thế này:

Khi cái tốt dồn dập

Đến liên tục nhiều ngày,

Thì có thể sau đó,

Tai họa sẽ theo sau.

Số Phận tráo trở lắm,

Không lường hết được đâu.

Phần tôi, do tuổi tác,

Do ham muốn không nhiều,

Tôi chỉ mong cuộc sống

Cứ như cũ, đều đều.

777

Bố mẹ với con cái

Tuyệt đối không “tao, mày”.

Điều ấy rất quan trọng

Với đứa trẻ sau này.

Sao “tao, mày” được nhỉ

Khi nói chuyện với con?

Hay chúng là “thù địch”,

Hay thậm chí du côn?

Hãy nhớ, hai tiếng ấy

Sẽ ám chúng suốt đời.

Bố mẹ mà thô lỗ

Con cũng khó thành người.

Nhớ nhé, không được hỏi,

Tôi vẫn khuyên thế này:

Bố mẹ với con cái,

Tuyệt đối không “tao, mày”.

778

Không có gì khó chịu

Bằng ở chỗ đông người
Nghe ai đó văng tục,

Sau mỗi câu, mỗi lời.

Toàn những từ tục tĩu,

Thật bẩn và thật kinh.

Lại nói to, liên tục,

Không thể không rùng mình.

Nhìn qua, thường sẽ thấy,

Họ là đám choai choai,

Các văn nghệ sĩ rổm,

Quần áo bẩn, tóc dài.

Thế đấy, không ai bắt

Mà giới thiệu về mình,

Là người vô văn hóa,

Vô học, vô văn minh.

Theo các nhà tâm lý,

Họ còn là những người

Hèn yếu về tính cách,

Lo sợ trước cuộc đời,

Nên mới cần cảm giác

Của một tay iêng hùng,

Bất chấp, không sợ hãi.

Hóa ra lại thành khùng.

PS

Ngoài tiết canh, thịt chó,

Gọi vợ con bằng “mày”,

Tôi ghét nhất nói tục,

Ghét những kẻ thế này.

Mong các bác lưu ý,

Đừng vô ý, tớn lên

Văng tục là tự thú

Mình vô học và hèn.

779

Chủ Nhật, đi ăn cưới

Tận Thuận Thành, Bắc Ninh.

Đường rộng, xe lăn bánh,

Tưởng không phải nước mình.

Sướng thế, đường đẹp thế.

Mới đổ nhựa, phẳng lì.

Lái xe, nghe nhạc Bach.

Thế là nhất, còn gì.

Tự nhiên thấy yêu đảng,

Yêu nhà nước làm đường.

Như đồng bào miền núi

Ơn đảng cho cái trường.

Rồi ngẫm, mình cũng quá,

Nhiều khi cáu, chửi vung.

Già, tưởng khôn mà dại,

Chưa nghĩ đến tận cùng.

Bác đảng, bác nhà nước

Còn nhiều chuyện chưa hay.

Nhưng quả thật hai bác

Lo cho đất nước này.

Nhất là chuyện xóa đói,

Chuyện bảo đảm an ninh,

Rồi chống bão, chống lũ,

Cứu đói cho dân tình…

Cũng nhờ ơn hai bác,

Tôi, con ông thợ cày,

Được ăn học tử tế,

Thành người như hôm nay.

Giờ chỉ mong hai bác

Sơm sớm đổi mới mình,

Để nhân dân bớt khổ,

Đất nước thành văn minh.

Sướng, nhạc Bach hay quá.

Thằng chơi nó tuyệt vời.

Nhìn đồng hồ tốc độ -

Kim chỉ đúng tám mươi.

Sướng thật, đường ngon quá.

Đẹp không thua thằng Tây.

Lần nữa cảm ơn đảng

Và chính phủ điều này.

780

Cũng hôm nay, chủ nhật,

Đi dự đám cưới về,

Xe bon bon đang chạy,

Bỗng công an dừng xe.

Một chú, còn khá trẻ,

Giơ tay chào rất nghiêm:

“Bác đi quá tốc độ.

Giấy tờ đâu, cho xem.”

Thôi, thế là lãnh đủ.

Cứ tớn lên khen đường,

Khen đảng và chính phủ.

Giờ chết chẳng ai thương.

Nhưng mà mình có lỗi.

Lỗi thì phạt, kêu ai?

Tôi dũng cảm chờ đợi,

Thậm chí không thở dài.

Không giả vờ kêu khổ,

Không xin xỏ, thanh minh.

Hiên ngang như người lính

Chờ chỉ huy trách mình.

Chú công an đọc kỹ

Cả giấy tờ tùy thân.

Trong đó tôi có kẹp

Thẻ hội viên nhà văn.

Cuối cùng chú ngẩng mặt,

Trả lại giấy tờ xe,

Rồi cười: “Cụ gấu thế.

Tám mươi cây, thật ghê!”

Rồi chú giải thích luật,

Rồi nhắc nhở lần sau,

Rằng già rồi, cẩn thận…”

Tôi cảm ơn, gật đầu.

“Thằng ấy thế mà khá.

Đẹp trai và có tình.”

Tôi ngồi sau tay lái,

Tự nhiên cười một mình.

Suốt dọc đường còn lại

Để ý thấy phần nhiều

Công an ăn mặc đẹp,

To con, hiền, đáng yêu.

Và nghĩ: Cũng có đứa,

Như dân nói, “cướp đường”,

Nhưng hy vọng phần lớn

Như thằng kia dễ thương.

Lại vui, lại yêu đảng,

Yêu chính phủ mới kỳ.

Giờ yêu thêm cảnh sát.

Tin hay không thì tùy.

711

Trưa nay, đường Giải Phóng.

Công an lại tuýt còi:

“Xe bác lấn đường vạch!”

Thế là chết mình rồi.

Lại giấy tờ, thủ tục.

Lại thẻ Hội Nhà Văn.

Anh công an ngước hỏi:

“Bác là Thái Bá Tân?”

“Vâng, tôi, sao đồng chí?”

“Bác theo tôi lại đây.”

Anh ta đưa tập giấy

Cho một người rất gầy.

Ông này lon trung tá,

Tuổi chắc đã sáu mươi.

Mặt nông dân, hiền hậu.

Nhìn tôi, ông mỉm cười.

“Ông bác cũng ghê lắm.

Ông “Mắng con”, và rồi

Làm thơ “Mắng cháu rể”,

Tức là mắng chúng tôi.

Tôi nhỏ nhẹ: “Đâu dám.

Tôi và bác, người già,

Là cứ phải nhắc chúng,

Con cháu của chúng ta.

Đứa nào tốt, khen nó.

Hư thì chê, lựa lời.

Phải giúp đảng, nhà nước

Dạy dỗ chúng nên người.

“Hóa ra bác cũng đọc

Cả hai bài thơ này?”

“Tôi đọc, và phải nói -

Đau, nhưng đúng và hay!”

Bỗng nhiên ông chép miệng:

“Bác nói đúng, người già

Là phải nhắc con cháu,

Con cháu của chúng ta.

Tháng trước, họp mấy đứa,

Tôi đọc to bài này,

Bài bác mắng cháu rể,

Rồi bảo chúng thế này:

Chúng mày liều liệu nhé.

Liệu mà lo tu mình.

Ông nhà thơ nói đúng

Đừng để dân họ khinh!”

Ông đưa tôi tập giấy:

“Bác cẩn thận lần sau.

Lỗi nhẹ nên không phạt.

Lỗi nặng không tha đâu.”

Lại vui, lại huýt sáo,

                    Vui vì ngày đẹp trời.

Vui nhất là thơ viết

Đến đúng chỗ, đúng người.

781

Trừ Việt Nam, thế giới

Toàn lấy tên đàn bà

Đặt cho các cơn bão,

Cả bão gần, bão xa.

Đàn bà, ai cũng thích.

Bão thì chắc chắn không.

Nên nhiều người chỉ trích,

Cho thế là bất công.

Thế là một hội thảo

Được tổ chức gần đây

Để phân tích, so sánh

Về hai đối tượng này.

Sau một tuần tranh luận

Rất sôi nổi, người ta

Nhất trí về điểm giống

Giữa bão và đàn bà.

Một, tâm điểm tức giận

Và hình thành do đâu

Luôn là điều bí ẩn,

Khiến ta phải đau đầu.

Hai, diễn biến của bão

Và phái yếu nổi khùng

Là không thể đoán trước.

Đó là quy luật chung.

Ba, cả hai có thể

Yếu dần hay mạnh thêm.

Và rồi mưa, mưa lớn,

Có khi mưa suốt đêm.

Bốn, sau khi bão ngớt,

Sau cơn giận đàn bà,

Tổn thất là quần áo,

Bát đĩa, xe, cửa nhà…

Hội thảo cũng khuyến cáo,

Đặc biệt với đàn ông,

Phải sống chung với bão

Và chú ý đề phòng.

Một khi thấy dấu hiệu

Có bão gần, bão xa,

Thì tốt nhất đóng cửa

Mà ngồi im trong nhà.

Hơn nữa, phải luôn nhớ,

Bão xuất hiện theo mùa.

Giông bão các bà vợ

Thất thường như trò đùa.

Đấy là chưa nói chuyện

Bão đến từ đại dương.

Còn bão của phái yếu

Nhiều khi ngay trên giường.

Lưu ý: Thường có bão

Khi khí lạnh tràn qua.

Đàn ông chơi, về muộn,

Sẽ có bão ở nhà.

782

Là động lực phát triển

Của xã hội loài người,

Phát minh điều kỳ diệu

Làm giàu đẹp cuộc đời,

Không chỉ có học vấn,

Chuyên sâu và thông minh,

Trí thức phải trăn trở

Với thế thái nhân tình.

Về điểm này, tôi khác

Với ông Ngô Bảo Châu.

Ông giỏi thì giỏi thật,

Nghĩ thế không ổn đâu.

Ông chủ trương trí thức

Chỉ lo công việc mình.

Vậy thì xin được hỏi:

Ai lo chuyện dân tình?

783

Một nhà thông thái nọ

Có lời khuyên thế này:

“Khi tức giận, đừng nói.

Muốn nói, chờ sau này.”

Tôi thấy lời khuyên đúng.

Khi tức giận, người ta

Dễ nói sai, nói nhảm,

Thậm chí điều xấu xa.

Tôi theo lời khuyên ấy,

Luôn ghi nhớ trong lòng.

Nó rất hay, các bác

Có định làm theo không?

784

Đam mê là năng lượng

Nuôi tâm hồn con người.

Ai sống không có nó,

Coi như uổng nửa đời.

Đam mê giúp ta sống

Có ý nghĩa, lại vui.

Sẽ không thấy nhàn chán.

Nhàn thì dễ sụt sùi.

Tôi thực sự quí trọng

Những người có đam mê,

Mê chơi tem, đồ cổ,

Chơi đĩa nhạc, chơi xe.

Nhưng đam mê kiến thức,

Lợi, lại không mất tiền,

Là đam mê tốt nhất.

Hãy nghe lời tôi khuyên.

785

Cứ nói thẳng cho gọn:

Ghen tị là dở hơi.

Có khi mình hơn bạn,

Có khi mình thua người.

Vậy thì mừng cho họ,

Nếu họ có nhiều tiền.

Khối việc quan trọng khác,

Hơi đâu ngồi mà ghen.

Đấy là chưa nói chuyện

Tránh được việc sau này

Mình khỏi bị vay mượn.

Hoặc nếu cần, mình vay.

Có bác, tôi thấy lạ,

Bạn lấy được vợ xinh,

Không mừng, còn hậm hực.

Cứ như muốn cướp tình?

Tóm lại là ghen tị,

Một thói xấu đời thường.

Đừng khổ sở vì nó.

Tôi đi đầu làm gương.

786

“Tình yêu luôn mù quáng”.

Người ta nói hàng ngày.

Tôi thì không nghĩ thế.

Tôi quan sát xưa nay,

Và thấy rằng thực sự

Còn mù quáng hơn nhiều,

Là tính ghen phụ nữ.

Gấp vạn lần tình yêu.

Nên mới xẩy ra chuyện

Tạt a-xít đối phương,

Thậm chí cắt “cái ấy”

Của ông chồng đáng thương.

Mụ Vợ tôi, nói thật,

Chưa ghen tuông lần nào.

Không hẳn vì tôi tốt,

Mà vì Mụ… Vì sao?

Vì đọc thơ tôi viết,

Mụ hiểu ra một điều,

Rằng ghen tuông là ngốc,

Là kẻ thù tình yêu.

Nghĩa là Mụ khá đấy,

Nếu tôi nghĩ không nhầm.

Các bác học theo Mụ.

Mụ Vợ tôi muôn năm!

787

Về phụ nữ xấu đẹp

Trong con mắt đàn ông,

Tôi thấy có sự lạ,

Các bác nhận thấy không?

Là Tây lấy vợ Việt,

Thường chọn rất khác ta.

Toàn những cô gân guốc,

Gò má cao, “xấu”, già…

Nhiều trường hợp như thế,

Đến bảy, tám phần mười.

Lạ thật, các bác nhỉ.

Đúng là chúng khác người.

Hay có thể ngược lại,

Do đàn ông nước ta

Thiểu năng nên không thấy

Cái đẹp của đàn bà?

Vậy thì oan họ quá.

Vừa oan vừa bất công.

Đẹp đến Tây xin chết.

Thế mà ế, uổng không?

Thôi, các bà chịu khó

Tìm Tây mà hẹn hò,

Chứ chờ mấy ông Việt

Thì đến tết Công Gô.

788

Người, có sinh có tử.

Có lúc giàu, lúc nghèo.

Có lúc khỏe, lúc bệnh.

Có lúc ghét, lúc yêu.

Những lời này giản dị,

Đức Phật dạy chúng sinh.

Giản dị mà sâu sắc,

Đầy triết lý thông minh.

Những tưởng ta đã biết,

Và thấu hiểu lời Ngài.

Nhưng có vẻ không thế.

Sống ở đời trần ai,

Ta chưa thật tĩnh tại

Để đón nhận buồn đau,

Mỗi lần gặp tai họa

Thường chìm trong u sầu.

Điều này rất quan trọng,

Giúp ta sống ở đời

Bình tĩnh đón số phận,

Sống hài hòa, thảnh thơi.

Và vì nó quan trọng,

Tôi xin trích ở đây

Hai câu chuyện của Phật,

Nhắc mọi người điều này.

*

Việc Đức Phật thuyết pháp

Được đồn đại khắp nơi.

Ngài nhanh chóng nổi tiếng,

Thu hút rất nhiều người.

Ngài nói lời dễ hiểu,

Giảng dạy rất chí tình,

Lúc thì bằng thí dụ,

Lúc bằng gương của mình.

Có người đàn bà nọ,

Tên là Gô Tà Mi.

Con trai bà mới chết,

Không biết phải làm gì,

Bà tìm tới Đức Phật,

Ẵm đứa bé trên tay.

“Mong Ngài làm sống lại

Con tôi, đứa bé này.”

Ngài nhìn bà, khẽ đáp:

“Ta có thể giúp bà.

Ta cần hạt mù tạc,

Bà hãy kiếm cho ta.

Nhưng hạt mù tạc ấy

Phải lấy ở những nhà

Chưa từng có người chết,

Chưa có cảnh tang gia.”

Bà kia liền vội vã

Tìm mù tạc cho ngài.

Hạt mù tạc không ít,

Nhưng khi hỏi, ai ai

Cũng bảo gia đình họ

Đã từng có người thân

Bị ốm bệnh rồi chết,

Dẫu hỏi xa, hỏi gần.

Hôm sau bà lại đến

Thưa với Phật rằng bà

Đã hiểu lời Ngài dạy,

Và rằng con bà ta

Theo lẽ thường, đã chết

Như tất cả mọi người.

Sinh ra, sống rồi chết

Là cái luật của đời.

Phật ôn tồn đáp lại:

“Nhờ thấu hiểu điều này,

Bà sẽ được an lạc   

Và hạnh phúc từ nay.

Sau lần ấy Đức Phật

Còn dạy bà nhiều điều.

Quả bà sống thảnh thản

Và hạnh phúc hơn nhiều.

   

*

Một người phụ nữ đẹp,
Mặc chiếc áo lụa dài
Bước vào một nhà nọ.
Chủ hỏi: “Bà là ai?”

“Ta là Thần Giàu Có!”

“Xin mời, xin mời bà, -
Ông chủ vui mừng nói. -
Mời bà vào trong nhà!”

Lát sau, một người khác
Cũng vào nhà ông này.
Rách rưới và đói khát
Như một mụ ăn mày.

“Bà là ai?” ông hỏi.
“Thần Đói Nghèo là ta.”
“Bà không được chào đón.
Xin mời bà đi ra!”

Nữ thần kia rách rưới
Đã đáp lại thế này:
“Đói nghèo và giàu có
Luôn là bạn xưa nay.

Ông không muốn Nghèo Đói
Thì tôi ra khỏi nhà.”
Lát sau ông chủ thấy
Giàu Có cũng đi ra.

Phật dạy Sống và Chết
Luôn đi liền với nhau.
Cũng vậy Tốt và Xấu,
Cũng vậy Nghèo và Giàu.

Chỉ những người thông tuệ
Mới chấp nhận cả hai.
Sống vô lo, bình thản
Vượt nỗi khổ trần ai.

789

Có nhiều bậc bố mẹ

Thương con, rồi chiều con,

Mua cho chiếc Ipad.

Có khi cả Iphone.

Họ nghĩ rất đơn giản,

Rằng đứa con của mình

Sẽ nhanh chóng phát triển

Nhờ công nghệ thông mình.

Nhầm. Mà nhầm ghê gớm.

Đó chỉ là đồ chơi

Như mọi đồ chơi khác,

Với cái giá trên trời.

Hơn thế, nó gây nghiện,

Lại rất tốn thời gian.

Chơi nhiều là có hại.

Điều ấy khỏi phải bàn.

Chiếc Ipad loại mới

Giá cả chục triệu đồng.

Bố mẹ cố gắng lắm

Mới mua nổi, đúng không?

Hãy cố thêm chút nữa,

Vâng một chút nữa thôi -

Ra hiệu mua cuốn sách

Mang về nhà, và rồi

Hàng ngày đều đặn đọc

Cho đứa con thương yêu.

Tin tôi đi, chắc chắn

Hiệu quả tốt hơn nhiều.

Bạn cùng con thích thú

Lạc vào chốn thần tiên.

Con lớn lên lành mạnh,

Bố mẹ chẳng tốn tiền.

Một việc làm rất dễ,

Tưởng dễ cực kỳ luôn,

Thế mà lại cực khó -

Mua sách đọc cùng con.

Tôi sống chừng này tuổi,

Thấy đủ thứ trên đời,

Làm được như tôi nói

Quả thật không nhiều người.

790

Mẹ Teresa nói,

Những người không có ăn

Rất khổ sở vì đói,

Vì số phận nhọc nhằn.

Nhưng có cái đói khác,

Còn khổ sở hơn nhiều.

Đó là đói tình cảm,

Sự cảm thông, tình yêu.

Sự cô đơn, tuyệt vọng,

Cảm giác bị bỏ rơi

Cũng dẫn tới cái đói

Day dứt mãi trong người.

791

Tôi không nhớ ai nói,

Trở ngại của tình yêu,

Suy cho cùng, lớn nhất,

Lại chính là cái nghèo.

                    792

Có cụ già nghèo khổ

Nhặt ve chai suốt đời,

Cưu mang nhiều đứa trẻ

Bị bố mẹ bỏ rơi.

Có bà bán vé số

Tự mình nhịn ăn tiêu

Nấu cháo mang vào viện

Giúp các bệnh nhân nghèo.

Có bác ở Đà Lạt,

Gom mười mấy người điên

Đưa về nhà nuôi dưỡng

Suốt cả chục năm liền.

Có ông già Phủ Lý

Chuyên nhặt đinh ngoài đường.

Có nhiều bác Nam Bộ

Hiến đất xây nhà trường…

Có nhiều người no đủ,

Suốt ngày chỉ kêu ca

Về xã hội, đạo đức…

Những người ấy là ta.

Ta, cả tôi, cả bạn,

Luôn tự đề cao mình.

Làm không làm được mấy,

Nhưng phán thì rất kinh..

Ta tự hào học vấn,

Về việc làm, về tiền.

Nhưng tâm hồn, đạo đức,

Thua những người nói trên.

793

                    Cứ công bằng mà nói,

Tôi là người gặp may

Vì sinh ra nghèo đói,

Con một người đi cày.

Cái nghèo rất nghiêm khắc

Dạy tôi biết nhiều điều,

Về ước mơ, nghị lực,

Về tình thương, tình yêu.

Cái nghèo giúp tôi biết

Giá trị của đồng tiền,

Thấm thía tận gan ruột

Cái gọi là nghèo hèn.

Chính cái nghèo, cái khổ

Đưa tôi lại gần hơn

Với những người cùng cảnh,

Bất hạnh và cô đơn.

Và quan trọng hơn cả,

Nó giúp tôi thành người

Biết sống vì đồng loại,

Cố giúp ích cho đời.

Tiếc là tôi “may mắn”

Hết cả phần cháu con.

Nên chúng không còn khổ,

Tức kém may mắn hơn.

794

Trăng, Mặt Trời, Sự Thật,

Là ba cái người ta

Không thể che giấu mãi.

Cũng lời Phật Thích Ca.

Bởi vì sớm hoặc muộn,

Mặt Trời ra khỏi mây.

Bởi vì sớm hoặc muộn,

Sự Thật sẽ phơi bày.

795

Anh không thể tin Phật

Chừng nào chưa tin mình.

Một triết gia Ấn Độ

Nói câu này thông minh.

Tương tự, anh không thể

“Tề gia” chưa “Tu thân”

Lại càng không “Trị quốc”.

Mọi cái phải dần dần.

Anh không thể yêu nước

Khi không yêu quê nhà;

Không thể yêu đồng loại

Khi hỗn với ông bà.

796

Đàn bà, về bản chất,

Rất thích được yêu chiều,

Được chồng mình ve vuốt.

Nôm na, hệt như mèo.

Theo như chỗ tôi biết,

Cũng như mèo, đàn bà

Mịn, mềm, tròn và ấm,

Nhất là chạm vào da.

Tôi, đã qua trải nghiệm,

Có lời khuyên thế này:

Đàn ông nên ve vuốt,

Âu yếm vợ hàng ngày.

Bảo đảm: Các bà vợ

Sẽ rất thích, và rồi

Tha cho chồng nhiều tội.

Không đúng, cứ đền tôi.

Nhắc lại, về bản chất,

Đàn bà thích được chiều,

Thích được chồng ve vuốt,

Y hệt như loài mèo.

797

Người trẻ mà nói chuyện

Trống không, không hỏi thưa,

Thì đúng là khó chịu.

Cái ấy ta biết thừa.

Nhưng ai quá lễ phép,

Quá nhanh nhẩu, lạ sao,

Cũng làm ta khó chịu

Và cứ thấy thế nào.

798

Đức Khổng Tử từng dạy:

Khi làm khách người ta,

Thì điều tối kỵ nhất

Là trách móc chủ nhà.

Điều này lại càng đúng

Với khách không được mời,

Tức là khách trên mạng.

Càng giữ ý, giữ lời.

Tôi khuyên các bạn trẻ:

Vì còn trẻ, là người

Đọc chưa nhiều, biết ít,

Ít cả sự hiểu đời,

Thì lặng lẽ mà đọc.

Như chiếc bình ac-qui.

Cứ lặng lẽ tích điện.

Nhận xét mà làm gì.

Có thể có gì đó

Chưa hợp với ý mình,

Thì đọc thế, biết thế.

Nên khiêm tốn làm thinh.

Đấy là chưa nói việc

Mình nhận xét, nhỡ lời,

Không đúng, thành lố bịch,

Bị người ta chê cười.

Hãy nhớ, mình tìm đọc,

Chứ chẳng ai bắt mình.

Hoặc nếu thấy mình giỏi,

Hơn người và thông minh,

Thì lập luôn trang web

Cho người khác vào xem?

Sự đời là thế đấy.

Chẳng biết nói gì thêm.

799

Nói thật với các bác,

Về khoản nịnh đàn bà,

Thì tôi hơi bị giỏi

Và thuộc hàng chuyên gia.

Nịnh đầm không khó lắm,

Lại chẳng tốn đồng nào.

Mà lợi thì rất lớn.

Để tôi nói vì sao.

Năm tôi bốn mươi tuổi,

Tôi tán Mụ nhà tôi.

Nàng xinh, nên cao giá,

Lại còn trẻ, và rồi

Một hôm Nàng thỏ thẻ,

Chưa cho tôi cầm tay:

“Vì sao anh, tài giỏi,

Độc thân lâu thế này?”

“Nhiều cô yêu anh lắm.”

Tôi đáp, mặt rất nghiêm.

“Nhưng anh không để ý,

Vì biết sẽ gặp em!”

Một câu nịnh đẳng cấp.

Chính nhờ câu nịnh này

Mà Nàng đổi thái độ,

Lập tức cho cầm tay.

Một tháng sau cho cưới.

Chín tháng nữa, có con.

Nhờ một câu nịnh khéo,

Đáng đưa vào châm ngôn.

Vợ chồng sống hạnh phúc.

Nay tôi U bảy mươi,

Có lời khuyên quan trọng

Muốn để lại cho đời:

Phụ nữ họ thích nịnh,

Thì nịnh họ, tiếc gì.

Nịnh đầm là văn hóa.

Văn hóa đẹp, tin đi.

Còn tôi, là tác giả

Câu nịnh nổi tiếng trên,

Cho các bác sử dụng

Mà không đòi bản quyền.

800

Xưa có ông vua ác

Nói một câu thế này:

“Giá nhân loại chung cổ,

Chém một nhát thì hay.”

Còn Bairơn vĩ đại,

Cũng khiêm tốn như tôi.

Ông ước toàn phụ nữ

Có chung một đôi môi

Để ông hôn một thể.

Tôi, cũng như Bairơn,

Vốn rất yêu phụ nữ,

Nên chẳng mong gì hơn.

PHẦN CHÍN

801

Đức Khổng Tử từng dạy:

“Khó là lòng thương yêu.

Trong khi đó, ngược lại,

Thù hận dễ hơn nhiều.

Tương tự, làm điều tốt

Khó, và ít người làm.

Làm điều ác, điều xấu

Dễ, và nhiều người làm.”

802

Bản thân người phụ nữ

Là cái đẹp ở đời.

Ừ, sao ta, với họ,

Nhiều khi cứ nặng lời?

Bản thân người phụ nữ

Là hạnh phúc, tình yêu.

Ừ, đàn ông thô lỗ,

Sao thế nhỉ, còn nhiều?

803

Tay anh không sạch lắm,

Đừng chạm vào người ta.

Ý nghĩ anh vấy bẩn,

Không lại gần đàn bà.

Đừng nghĩ anh phái mạnh

Mà vung tay, nặng lời.

Làm thế là anh yếu.

Thậm chí chưa là người.

804

Già, vẫn luôn cẩn thận.

Nhiều khi vẫn vêu đầu

Vì va phải quá khứ,

Làm rung sợi buồn đau.

Quạt nóng bật hết cỡ.

Chăn không một, mà hai.

Nhiều khi vẫn thấy lạnh,

Buồn, nghĩ tới tương lai.

805

Tôi xin các bạn trẻ

Khi đi giữa đường đời,

Đừng dẫm bóng tôi nhé.

Tôi đau đấy, điếng người.

Nói thật với các bạn.

Suốt đời tôi cô đơn.

Chỉ chiếc bóng là bạn

Ngoài ra không gì hơn.

806

Tôi thấy không gì đẹp

Bằng phụ nữ mang bầu.

Bầu càng to càng đẹp.

Nghiêm túc, không đùa đâu.

Vì họ mang trong bụng

Cả hành tinh chúng ta.

Cả tình yêu, sự sống,

Triết học và thơ ca.

Trong cái bầu lớn ấy

Họ mang cả nỗi đau.

Tôi đề nghị tất cả

Thấy họ, cúi thấp đầu.

806

Có điều này, cũng lạ,

Nghĩ, lại thấy buồn cười,

Rằng đồng nghiệp trong Hội

Quả thật rất ít người

Đọc thơ, văn tôi viết.

Không nhận xét một lần.

Không nói, cứ như thể

Không có Thái Bá Tân.

Buồn cười, chuyện vặt ấy

Chẳng đáng nói làm gì.

Nhưng quả thật như thế.

Tin hay không thì tùy.

807

Ừ, Năm Mới! Thì đón!

Nhưng lòng thì không vui.

Lại già thêm tuổi nữa.

Lại một mình, ngậm ngùi.

Ngậm ngùi cả việc vặt:

Vợ hứa tặng rượu ngon.

Xấu hổ không dám nhắc.

Mà Mụ thì im luôn.

Chỉ vui với ý nghĩ

Mụ Cháu đã lớn rồi,

Đủ học đàn, học chữ.

Lên đường Nam Tiến thôi!

808

Có những phút, thật lạ,

Không đâu bỗng thấy buồn.

Dù nghĩ toàn cái đẹp,

Tức là về cháu con.

Những ý nghĩ đẹp ấy

Bỗng đè nặng lên tim.

Đến mức người muốn khuỵu,

Ngồi rất lâu, ngồi im.

Nếu đời đổ tai họa,

Xin đổ hết lên tôi.

Già rồi, tôi chịu được.

Sẵn sàng chịu gấp đôi.

Con cháu tôi quá trẻ,
Xin trời Phật hãy tha.

Để tôi nhận tai họa.

Tôi quen khổ, lại già.

Sống ở đời, hẳn vậy,

Như chân lý hiển nhiên -

Cha mẹ nhận giông tố

Cho con cháu bình yên.

809

Đêm qua say, trời lạnh.

Đêm cuối cùng trong năm.

Thế mà cứ nấn ná

Mãi không dám đi nằm.

Sờ sợ cái cảm giác

Trời lạnh, lại đầy sương.

Đêm mơ, quờ quạng mãi

Không tìm thấy mép giường.

811

Hôm qua đi xứ Lạng.

Suýt nữa thì nổi khùng -

Dọc đường thấy nhiều biển

Sặc sỡ và to đùng.

Biển khoe làng Văn Hóa,

Hoặc huyện nọ, xã kia

Là Anh Hùng Lao Động.

Nhiều lắm, nhìn mà ghê.

Đang vui, tự nhiên cáu

Thương cho cái nước mình.

Vì đó là dấu hiệu

Sự xuống cấp văn minh.

812

Nằm mãi không ngủ được.

Ngồi xuống đàn dương cầm.

Nhạc Mozart đầy nắng.

Giá lạnh đêm cuối năm.

Mười ngón tay ca hát,

Mà thầm khóc trong lòng,

Khi vấp phải nốt khó,

Chợt ngậm ngùi thương ông.

Tác giả của ánh sáng,

Của hạnh phúc, tình yêu.

Chết, chôn hầm công cộng.

Chết lạnh. Vì quá nghèo.

813

Chợ Đông Kinh, xứ Lạng.

Đi ngang dọc ba lần.

Không thấy ai mặc rách

Hay phải vá áo quần.

Kể với chủ khách sạn.

Lão cười: “Bác hay ghê.

Giờ ai mặc áo rách!

Bác như ông nhà quê!”

Vẫn vui dù bị mắng.

Vui vì dân nước mình

Mặc quần áo lành lặn.

Chắc không mượn, của mình.

Điều này quan trọng lắm.

Tiếc lớp trẻ ngày nay

Vì quần áo thừa mứa

Nên không hiểu điều này.

PS

Nhớ xưa được xuất ngoại,

Đi hội nghị nhà văn.

Chiếc áo trông còn được.

Tiếc pic-kê đít quần.

Tiếng Anh nói thông thạo.

Bài phát biểu ô-kê

Chỉ luôn lo ngay ngáy

Chiếc quần bị pic-kê.

Xưa nữa, thời phong kiến,

Đến Nguyễn Du, vĩ nhân,

Trừ xà lỏn, trưng diện

Chỉ một bộ áo quần.

Còn thờ xưa, xưa nữa,

Ai cũng biết điều này:

Bố con Chử Đồng Tử

Chung chiếc khố hàng ngày.

Đủ ăn và đủ mặc -

Hạnh phúc lớn ở đời.

Trẻ con đừng sướng quá

Mà tớn lên chê cười.

814

Tôi đã vắt kiệt sức

Cho Thơ và cho Đời.

Gần như đã thấu hiểu

Buồn vui một Kiếp Người.

Cũng sắp đạt tới đích

Của cái Nghiệp Thơ Văn.

Đời ư? Sáu lăm tuổi,

Cái kết cũng rất gần.

Còn gì nữa không nhỉ?

Không nhiều, nhưng chắc còn.

Một nửa dành cho Phật.

Nửa kia cho cháu con.

Chỉ mong khi nhắm mắt,

Các bạn nghĩ về tôi:

“Ông Béo đã sống đẹp.

Thơ viết cũng không tồi.”

Thế là tôi hạnh phúc.

Trên ấy, trên Niết Bàn,

Tôi tiếp tục cầu nguyện,

Mong các bạn bình an.

815

Mệt, gục đầu ngủ thiếp.

Chợt thấy A Nan Đà

Đưa tôi đến, lặng lẽ

Đứng trước Phật Thích Ca.

Ngài nhìn tôi không nói,

Nhưng đầy lòng từ bi.

“Ta biết con rất cố,

Nhưng còn nhiều Sân Si.

Mà rồi, chưa đến lúc

Con được lên Cõi Trời.

Còn nhiều việc dang giở

Ở dưới ấy, Cõi Người.”

Cúi thấp đầu tạ Phật

Tôi lặng lẽ đi ra.

Lặng lẽ xuống hạ giới

Cầm tay A Nan Đà.

*

Chiếc vi tính vẫn đợi.

Hình như đã rạng ngày.

Tiếp tục gõ bàn phím.

Lạnh từng đầu ngón tay.

815

Có một dạng say nữa

Nên đưa vào châm ngôn.

Ngoài say tình, say rượu,

Ta có thể say buồn.

Một cái buồn vớ vẩn

Được mân mê trên tay,

Vô tình thành buồn thật,

Buồn càng lâu, càng say.

Một cách không ý thức,

Phiêu diêu trong cõi buồn,

Ta buông xuôi, mệt mỏi

Cả thể xác, tâm hồn.

Thế là say, say lịm,

Nghĩ toàn điều nặng nề.

Bỏ việc đang làm giở,

Ngồi thẫn thờ, ủ ê…

Thực sự là thế đấy.

Hãy cảnh giác với mình.

Say buồn còn nguy hiểm

Hơn say rượu, say tình.

816

Một friend nữ trót lầm lỡ, xin lời khuyên

Mình dại thì mình chịu.

Trót ngã thì đứng lên.

Cố gượng đau, nếu được,

Đừng ủ ê, buồn phiền.

Tất cả còn phía trước.

Đường còn dài, còn lâu.

Nào đưa tay, bác đỡ.

Hãy làm lại từ đầu.

817

Vua Gia Long Nguyễn Ánh

Nói một câu rất hay

Về đạo Cơ Đốc Giáo.

Đại khái ý thế này:

Đạo Cơ Đốc rất tốt,

Rất hợp với lòng ta.

Nhưng ta không theo được,

Vì một lẽ, đó là

Theo đạo này, thật tiếc,

Chỉ một vợ một chồng.

Ta thì muốn hơn thế,

Dẫu ta nói thực lòng,

Rằng cai trị một nước

Dễ, đơn giản hơn nhiều

So với việc quản lý

Mấy bà vợ ta yêu.

818

Anh làm việc gì đó

Nếu được người ta khen.

Thích thì nghe cho biết.

Đừng tin mà tớn lên.

Cứ làm gì anh muốn.

Tuyệt đối không nghe ai.

Lượng khả năng, lượng sức.

Thong thả, đường còn dài.

Người đời rất hào phóng

Khi ban phát lời khen.

Nhưng sẽ kém hào phóng

Khi đụng đến túi tiền.

819

Ngày xưa vua Tự Đức

Cấp tiền và cấp nhà

Để ông Lê Ngô Cát

Soạn Quốc Sử Diễn Ca.

Đó là bộ sách lớn

Gần bốn nghìn câu thơ

Viết theo thể lục bát,

Nhiều người thuộc đến giờ.

Đã là con dân Việt

Thì phải biết sử mình.

Vua Tự Đức làm thế

Là ông vua thông minh.

Chẳng vua, chẳng hoàng đế,

Tôi là Thái Bá Tân,

Với tấm lòng yêu nước

Của anh phó tường dân,

Lâu nay tôi cặm cụi

Viết Quốc Sử Diễn Ca,

Nhà nước không thèm biết,

Không cho tiền, cho nhà.

Mà nào đâu có ít,

Hơn sáu trăm trang thơ,

Viết về thời dựng nước

Cho đến tận bây giờ.

Tôi đã đem bản thảo, -

Sự thật, dẫu khó tin, -

Đến hai nhà xuất bản,

Đều bị từ chối in.

Cái nước ta thế đấy,

Các bác thấy buồn không?

Được, tôi in, tôi có

Lương hưu bốn triệu đồng.

Đã có gan, có sức

Viết Quốc Sử Diễn Ca,

Tôi sẽ không ngần ngại

Chết vì sử nước nhà.

Hẳn thế, nhất định thế.

Vì Tổ Quốc thân yêu

Bao người đã, đang chết.

Tôi chẳng lăn tăn nhiều.

Vậy các bác hãy đợi

Và đọc cho cháu con.

Tôi trao hết, cho hết,

Chỉ chừa lại cái buồn.

820

Một nhà thơ, cũng lớn,

Từng vang bóng một thời,

Bị chửi vì nhỡ bút

Viết mấy câu để đời.

Tức là để tiếng nhục

Với con cháu về sau.

Mới biết nghề thơ phú

Không an toàn lắm đâu.

Vì người đời, bản chất,

Cạn nghĩ, bạc như vôi.

Anh viết nghìn bài tốt,

Trót nhỡ một bài tồi,

Thì lập tức tất cả,

Những người từng khen anh

Sẽ chồm lên sỉ vả

Như một lũ thần kinh.

Người đời luôn vẫn thế

Và sẽ thế - thì sao?

Từ lâu tôi đã biết,

Không ngạc nhiên tẹo nào.

Cứ khen chê mặc sức.

Tôi là người hơi kiêu,

Lại biết tỏng người khác,

Nên chẳng quan tâm nhiều.

821

Tặng Mai Quỳnh Giang

Người thích ăn, to béo

Là những người đáng yêu.”

Julia Child nói thế,

Làm tôi suy nghĩ nhiều.

Có lẽ bà nói đúng.

Tôi nhận thấy ở đời,

Người béo thường tốt bụng,

Xởi lởi và hay cười.

Con gái béo rất đẹp.

Cái gì cũng tròn tròn.

Mũm mĩm, như múi mít,

Thoạt nhìn đã thấy ngon.

Vậy nhé, đừng sợ béo,

Sợ bị chê ăn nhiều.

“Người thích ăn, to béo

Là những người đáng yêu.

822

Mới tròn hăm bảy tuổi,

Lê Hoàn đã được phong

Giữ chức Đại nguyên soái,

Lập được nhiều chiến công.

Còn Quang Trung Nguyễn Huệ,

Hơn hai chục xuân xanh

Đã đánh Đông dẹp Bắc,

Rồi đại phá quân Thanh.

Còn nay thì sao nhỉ,

Các chàng trai của ta?

Nhiều khi nhìn, nẫu ruột,

Ngẫm buồn cho nước nhà.

Những chàng trai khỏe mạnh,

Hiểu biết nhiều hơn xưa.

Chỉ tiếc lòng yêu nước

Chỉ ở mức vừa vừa.

823

Tiền không tốt, không xấu.

Đơn giản chỉ là tiền.

Là cái, nếu không có,

Nhiều lúc quả cũng phiền.

Trường hợp người có nó

Mà đâm hư, tiếc thay,

Thì tiền chỉ làm lộ

Bản chất của người này.

824

Tặng bác Lê Thanh Thản

Hôm nay tôi lại gặp

Bác đại gia nông dân.

Bắt tay tôi, bác nói:

“Chào bác Thái Bá Tân.

Bác khen tôi tỉ phú

Nhưng bác mới thực giàu.

Giàu hơn tôi gấp bội.

Nói thật, không đùa đâu.

Bác giàu cái chữ nghĩa,

Lại kèm theo tấm lòng.

Giàu tiền, bác thừa biết,

Rốt cục cũng thành không.

Tôi sẵn sàng đổi hết

Những gì có hôm nay

Để được thành tác giả

Tập thơ Châm Ngôn này!”

Bác nói nghiêm túc lắm,

Nhưng tôi hiểu bác đùa.

Vẫn mừng vì bác biết

Cái gì có thể mua

Và cái gì không thể.

Và rằng dẫu đại gia,

Bác còn biết giá trị

Của chữ nghĩa, thơ ca.

Lại thầm kính trọng bác.

Lại tự hào đồng hương.

Quê tôi nhờ có bác,

Thêm bệnh viện, thêm đường.

Kính trọng vì làm ruộng,

Thành đại gia siêu giàu.

Nhưng bác rất có học.

Nói thật, không đùa đâu.

825

Tôi đã viết suýt soát

Hai nghìn bài châm ngôn.

Loại thơ ngắn, giản dị,

Cũng có chút dạy khôn.

Lần nữa xin nhắc lại,

Rằng có một số bài

Tôi lấy ý người khác

Rồi thêm bớt rông dài.

Có bài ghi tác giả,

Nếu tiện ý, tiện vần.

Nhiều bài không ghi được,

Đành để sau sửa dần.

Kê cũng nhiều đấy nhỉ,

Trên dưới hai nghìn bài.

Sau, nếu được xuất bản,

Thành tập Một, tập Hai.

Tập Một có Phụ Lục

Tứ Thư, Tam Tự Kinh.

Tập Hai có Esop,

Thơ ngụ ngôn thông minh.

Giờ phải làm việc khác.

Mà việc thì còn nhiều.

Già rồi, đang tự hỏi

Còn sống được bao nhiêu.

Châm ngôn là bài học

Từ kinh nghiệm cuộc đời.

Mong bạn đọc tham khảo,

Tu dưỡng để thành người.

Thái Bá Tân

Hà Nội, 3. 12. 2012