Lịch Sử

THÁI HẬU DƯƠNG VÂN NGA (952 – 1000)

Ngày xưa có cô bé

Mắc cái tật lạ kỳ,

Là đêm thường hay khóc,

Không hiểu lý do gì.

Một hôm có đạo sĩ

Đi ngang qua tình cờ,

Thấy thế liền dừng lại

Rồi đọc mấy câu thơ:

“Nào nín đi, cháu bé.

Việc gì phải khóc hoài.

Mai kia còn gánh vác

Đôi sơn hà trên vai.”

Đứa bé nghe, im bặt.

Từ ngày ấy, lạ ghê,

Ngủ yên không cần dỗ,

Và cũng thôi khóc nhè.

Sau này bé gái ấy

Rất nổi tiếng, vì bà

Là vợ hai vua lớn -

Thái Hậu Dương Vân Nga.

Bà sinh ở vùng đất

Nay thuộc tỉnh Ninh Bình,

Bố là Dương Thế Hiển,

Thuộc dòng dõi hiển vinh.

Dương là họ của bố.

Còn Vân Nga là gì?

Tên hai làng ghép lại:

Vân Long và Nga My.

Bà nổi tiếng xinh đẹp,

Loại tài sắc vẹn toàn,

Đến mức nhiều giai thoại

Loan truyền trong dân gian.

Bà là hoàng thái hậu

Hai triều vua khác nhau,

Vợ của Đinh Bộ Lĩnh

Và Lê Hoàn về sau.

Đinh Toàn, vị vua cuối

Của triều đại nhà Đinh,

Là con trai thái hậu

Với Tiên Hoàng, chồng mình.

Còn khi bà là vợ

Của vua Lê Đại Hành,

Bà sinh cô công chúa

Là Lê Thị Phất Ngân.

Sau nàng thành hoàng hậu

Vị vua Lý đầu tiên,

Tức vua Lý Thái Tổ,

Nổi tiếng một vua hiền.

Hơn thế, nàng là mẹ

Của vua Lý Thánh Tông,

Một ông vua nhân đức

Từng lập nhiều chiến công.

Ông lập nước Đại Việt,

Lấy ba châu Chiêm Thành,

Phá Tống, xây Văn Miếu

Chấn hưng việc học hành.

Khi Đinh Tiên Hoàng chết,

Thái hậu Dương Vân Nga

Biết đặt lợi ích Nước

Cao hơn lợi ích Nhà.

Vua Đinh Toàn còn nhỏ,

Mà thù trong giặc ngoài.

Bà gạt qua nghi kỵ,

Bắt con mình nhường ngai,

Để một vị tướng giỏi,

Mà sau là chồng bà,

Bình Chiêm và phá Tống,

Chấn hưng lại nước nhà.

Làm xong sứ mệnh lớn,

Cuối đời bà tu hành

Ở chùa Am Tiên Động

Phía đông Hoa Lư thành.        

Nghe người ta kể lại,

Bà và Lê Đại Hành

Ngày trẻ có duyên thắm,

Tiếc trời không cho thành.

Nên đôi uyên ương ấy

Phải chờ mãi về sau,

Khi công thành danh toại,

Mới lần nữa gặp nhau.  

Âu cũng là trời định,

Nhưng cuối cùng hai người

Đã đi vào lịch sử

Như tấm gương cho đời.

Ở Ninh Bình thành phố

Hiện có hai con đường

Chạy song song thật đẹp,

Mang tên đôi uyên ương.