DANH NHÂN VIỆT 1

 

 

CÁC VUA HÙNG

 

1

Nữ Oa, theo truyền thuyết,

Là nữ thần vá trời.

Luôn bay lượn đây đó,

Nửa rồng và nửa người.

 

Khi thấy thần Bàn Cổ

Khai thiên lập địa xong.

Trên mặt đất đã có

Muông thú và núi sông.

 

Nhưng vẫn thiếu gì đấy

Để làm nên cuộc đời.

Thiếu trí khôn, tình cảm,

Bà tạo nên con người.

 

Suốt nhiều ngày vất vả,

Lấy bùn sông Hoàng Hà,

Nữ Oa nặn người đất

Có khuôn mặt giống bà.

 

Rồi Bà hà hơi ấm.

Hơi Dương thành đàn ông.

Hơi Âm thành người nữ.

Hai chân thay đuôi rồng.

 

Chẳng bao lâu, mặt đất

Đã có rất nhiều người.

Quanh Bà, họ nhảy múa,

Ca hát và vui cười.

 

Để người tự sinh sản,

Bà ghép họ thành đôi,

Người nam và người nữ.

Cứ thế tự sinh sôi.

 

Cũng một phần vì vậy,

Người ta xem Nữ Oa

Là nữ thần sinh sản,

Che chở cho đàn bà.

 

*

Chợt một tai họa lớn

Đổ xuống đầu loài người.

Thần Cộng Công mưu phản,

Làm thủng một mảng trời.

 

Nữ Oa phải vác đá

Vá lại mảng trời này.

Những viên đá ngũ sắc.

Cuối cùng, sau nhiều ngày

 

Bầu trời lại lành lặn.

Cuộc sống của loài người

Lại bình yên như cũ,

Tốt đẹp và xanh tươi.

 

Bà còn đặt các luật

Về hôn nhân, gia đình.

Dạy người biết chơi nhạc,

Biết chung sống hòa bình.

 

2

Thần Nông, người kế vị

Thần Nữ Oa sau này,

Được xem là thủy tổ

Dân tộc Việt ngày nay.

 

Cuốn Đại Việt Sử Ký

Có chép lại như sau:

Trời chia làm hai nửa,

Bắc và Nam đều nhau.

 

Nửa Bắc của Trung Quốc.

Nửa Nam của chúng ta.

Hai bên núi Ngũ Lĩnh

Quanh năm mây sáng lòa.

 

Chúng ta thuộc dòng dõi

Của thủy tổ Thần Nông,

Còn gọi là Viêm Đế,

Cao quý bậc tiên rồng.

 

Cháu của vua Viêm Đế,

Cháu ba đời, Đế Minh,

Khi đi qua Ngũ Lĩnh,

Gặp một nàng tiên xinh.

 

Họ lấy nhau, sinh hạ

Được hai người con trai.

Đế Nghi là con trưởng.

Lộc Tục, con thứ hai.

 

Khi ngài chết, con trưởng

Được truyền ngôi Trung Hoa.

Lộc Tục được di chúc

Làm vua phía nước ta.

 

Ngài bước lên ngôi báu,

Xưng là Kinh Dương Vương.

Đặt tên nước Xích Quỷ,

Theo luân lý, đạo thường.

 

Rồi ngài lấy con gái

Của Động Đình Hồ Quân,

Sinh con trai, Hồ Lãm,

Sau là Lạc Long Quân.

 

Lạc Long Quân, ta biết

Đã lấy nàng Âu Cơ.

Sinh ra dân tộc Việt

Tồn tại đến bây giờ.

 

3

Vua Hùng là tên gọi

Các vị vua Văn Lang

Thuộc tộc người Lạc Việt

Thời xa xưa Hồng Bàng.

 

Vua Hùng Vương thứ nhât

Là con Lạc Long Quân.

Năm Hai Tám Bảy Chín (tr CN)

Là năm ngài lên ngôi.

 

Vua cuối, thứ mười tám,

Là vua Hùng Duệ Vương

Năm Hai Trăm Năm Tám

Ngài bị An Dương Vương

 

Soán ngôi, và tiếp đến

Vua người Hán, Triệu Đà.

Ông vua này thực chất

Cũng là vua nước ta.

 

Cuốn Lĩnh Nam Trích Quái

Vào cuối đời Nhà Trần

Lần đầu tiên nhắc đến

Truyền thuyết Lạc Long Quân.

 

Sách ghi rõ tên tuổi

Mười tám vị Hùng Vương.

Mỗi vị hơn trăm tuổi.

Có vẻ không bình thường.

 

Cuốn Thái Bình Quảng Ký

Và sử liệu Trung Hoa

Cũng nhiều lần nhắc đến

Các vua Hùng nước ta.

 

Nước Văn Lang thời ấy

Bao gồm cả Quảng Tây,

Vùng đồng bằng Bắc Bộ

Và Nghệ Tĩnh ngày nay.

 

Dân, khoảng năm mươi vạn.

Chế độ kiểu “liên bang”,

Hình thành nhà nước mới

Có tên là Văn Lang.

 

Kinh đô nhà nước ấy

Ở Phú Thọ, Phong Châu.

Vua Hùng mười tám vị

Cai trị nối tiếp nhau.

 

Nước có mười lăm bộ,

Giống huyện quận ngày nay,

Đứng đầu là Lạc Tướng.

Bên dưới các bộ này

 

Có rất nhiều chiềng, chạ,

Tương đương như xã, làng,

Đứng đầu là Bồ Chính,

Chức quan thời Văn Lang.

 

Nhà nước chưa có luật,

Cả quân đội cũng không.

Mỗi khi có chiến sự,

Các trai tráng một lòng

 

Theo lệnh vua chiến đấu.

Lạc Tướng luôn dẫn đầu.

Chăm lo việc chính sự

Có các quan Lạc Hầu.

 

Kiểu cha truyền con nối,

Các vua lên ngai vàng.

Mỵ Nương là công chúa.

Hoàng tử là Quan Lang.

 

4

Là một nước nông nghiệp,

Người Văn Lang bấy giờ

Giỏi về canh tác lúa,

Biết dệt vải, thêu thùa.

 

Chiếc trống đồng Ngọc Lũ,

Phát hiện ở Hà Nam

Và một số trống khác

Cũng người thời ấy làm.

 

Họ còn biết dùng sắt

Đúc vũ khí, lưỡi cày.

Đánh cá, nuôi gia súc,

Đóng thuyền và trồng cây.

 

Vì còn nhiều thú dữ

Nên dân ở nhà sàn.

Nhà làm bằng tre nứa,

Tường là các tấm đan.

 

Nam giới chỉ đóng khố.

Nữ mặc váy, yếm che.

Chân trần, đầu thường đội

Một vòng lông chim xòe.

 

Dân Văn Lang thời ấy

Xăm mình, nhuộm răng đen.

Theo chế độ mẫu hệ

Và thờ cúng tổ tiên.

 

Vào những ngày lễ hội

Họ tổ chức đua thuyền,

Thi giã gạo, làm bánh,

Trong tiếng trống, tiếng kèn.

 

5

Từ thời xa xưa ấy,

Dẫu sơ khai, Văn Lang,

Đã là nước độc lập

Quan hệ với lân bang.

 

Khâm Định Việt Sử chép,

Dẫu chưa đủ, chưa nhiều,

Việc vua Hùng thứ nhất

Đã triều công vua Nghiêu

 

Một con rùa nghìn tuổi,

Dài ba thước, trên mai

Ghi rõ chuyện trời đất

Khắp vũ trụ, trong ngoài.

 

Vua Nghiêu cho ghi lại,

Chỉnh lý thêm, rồi vua

Lập thành bộ Quy Lịch.

Tức là bộ Lịch Rùa.

 

Còn một vua Hùng khác,

Năm Một Một Một Không

Sai sứ sang Trung Quốc

Tặng vua Chu, Chu Công,

 

Một con chim trĩ trắng,

Biết múa hát rất hay,

Đến mức vua, hoàng hậu

Mải mê ngắm suốt ngày.

 

6

Theo Đại Việt Sử Ký,

Vào cuối thời Hùng Vương,

Vua có một công chúa

Xinh đẹp đến lạ thường.

 

Hay tin này, vua Thục

Cho người đến cầu hôn,

Nhưng vua Hùng từ chối,

Nhất quyết không gả con.

 

Vua Thục lấy làm hận,

Thề trả tù, và rồi

Khi cháu ông, Thục Phán

Cuối cùng được lên ngôi,

 

Ông vua này lập tức

Cất quan đánh Văn Lang.

Vua Hùng thứ mười tám

Không chuẩn bị săn sàng,

 

Nên đã để mất nước.

Một trang sử đau thương.

Từ đấy vua người Việt

Là Thục An Dương Vương.

 

Vua Minh Mạng, Nhà Nguyễn,

Lập đến thờ Vua Hùng

Ở phía nam thành Huế,

Cách không xa cố cung.

 

Hàng năm, theo âm lịch,

Ngày mồng Mười tháng Ba

Trở thành ngày Giỗ Tổ.

Người Việt khắp gần xa

 

Đều đổ về Phú Thọ

Để khấn vái, thắp hương

Tri ân và tưởng nhớ

Mười tám vị Hùng Vương.