Thơ Đời Thường tập Một, phần Một.
CHÚC VUI VẺ
Cuộc sống nhiều cái bực.
Ta than vãn suốt ngày.
Để giảm cái bực ấy,
Xin được khuyên thế này.
Bạn đang học đại học,
Ôn thi mệt, chán đời,
Hãy nhớ rằng quê bạn
Còn có rất nhiều người
Không hề dốt hơn bạn,
Nhưng thi trượt, tiếc thay,
Đang buồn và mơ ước
Được có cái mệt này.
Đi làm, giờ cao điểm,
Tắc đường và kẹt xe.
Tất nhiên là khó chịu,
Thậm chí muốn chửi thề.
Nhưng xin bạn hãy nhớ,
Có những người đáng thương
Không xe, không công việc,
Không được đi trên đường.
Bạn yêu, rồi thất vọng,
Rồi buồn vì chia tay?
Ừ, đau thì đau thật,
Nhưng vấn đề thế này:
Có nhiều người, ta biết,
Số Phận không nuông chiều,
Chết vẫn chưa được nếm
Cái buồn của tình yêu.
Đi xe buýt, sơ ý,
Bạn bị móc ví tiền.
Bạn tiếc, bạn tức giận,
Rồi bạn buồn, tất nhiên.
Nhưng cũng có người khác
Đau hơn bạn nhiều lần -
Không có tiền để mất,
Không có tiền để ăn.
Đại khái là như vậy.
Nên kêu thì cứ kêu,
Nhưng ở đời lắm kẻ
Còn khổ hơn bạn nhiều.
Nếu bạn nghĩ được thế,
Thì cái bực, cái buồn
Sẽ vợi đi một nửa,
Cái mệt cũng không còn.
Đây là triết lý sống
Na ná kiểu vô vi.
Không phải lạc quan tếu,
Càng không giống AQ.
Vậy nhé, chúc vui vẻ.
Cuộc đời là cuộc đời.
Lúc thế này, thế nọ.
Nhớ đừng quên mỉm cười.
VỀ NHÀ ĐI CON
Ở một thị trấn nọ,
Không nhớ tên là gì,
Có đứa con, bố mắng,
Uất hận quá, bỏ đi.
Chỉ sau khi tỉnh rượu,
Người bố mới giật mình,
Biết mắng oan thằng bé,
Nhạy cảm và thông minh.
Lòng buồn đau, hối hận,
Ông tìm nó khắp nơi.
Ở trung tâm thị trấn,
Nơi thường xuyên đông người,
Ông treo một tấm bảng:
“Paco, về đi con.
Mai bố đến đây đón,
Bố muốn ôm con hôn.”
Hôm sau, khi ông đến,
Không thấy Paco đâu.
Nhưng có bảy đứa khác,
Cùng tên, na ná nhau.
Chúng là những đứa trẻ
Bỏ nhà đi lang thang
Vì người lớn thô lỗ,
Thiếu tế nhị, dịu dàng.
Lặng lẽ, từng đứa một,
Ông ôm chúng hồi lâu.
Và khóc, lòng đau đớn,
Không thấy Paco đâu.
CỬA PHẬT
Mỗi lần đến cửa Phật
Là ta thêm một lần
Trở lại với cái gốc
Tình Thương và Tình Thân.
Giữa biển đời sóng gió,
Vì lo toan mưu sinh,
Vô tình ta để mất
Một phần của chính mình.
Ta lại tìm thấy nó
Giữa cuộc đời bể dâu,
Cái phần đánh mất ấy -
Là sống để yêu nhau.
Phật giúp ta tìm lại
Cái Hỷ Xả Từ Bi.
Phật giúp ta từ bỏ
Ba cái Tham Sân Si.
Hiểu và làm theo Phật,
Đời sẽ tốt hơn nhiều.
Sẽ không có Cái Ác.
Chỉ có Cái Thương Yêu.
*
Hơn ai hết, người trẻ
Càng phải đến đền chùa.
Để được gần bên Phật,
Chứ không phải bán mua.
NGƯỜI TA LỄ PHẬT
Người ta làm lễ trọng
Dâng lên Phật Thích Ca.
Đủ các loại vàng mã,
Hương khói và xôi gà.
Rồi người ta cầu khấn,
Cứ như thể có quyền
Đòi Ngài ban tài lộc
Vì mâm lễ đắt tiền.
Mâm lễ đắt tiền ấy,
Dâng lên Phật Thích Ca,
Người ta đem xuống chén.
Thừa, gói mang về nhà.
Ngồi trên cao, Đức Phật,
Với khuôn mặt từ bi,
Không một lần nhìn xuống.
Và cũng chẳng nói gì.
HÃY THẮP MỘT NGỌN ĐÈN
Một thằng bố khốn nạn
Đánh con bằng điếu cày,
Phải nhập viện, rồi chết.
Thật kinh khủng điều này.
Một phụ nữ lặng lẽ
Lấy que nhọn bằng đồng
Châm thủng đầu đứa bé
Ba tuổi, con của chồng.
Những thằng con bất hiếu,
Chỉ vì chiếc Vespa
Mà đang tâm sát hại
Người chúng gọi ông bà.
Khủng khiếp, thật khủng khiếp.
Cái Ác ấy từ đâu?
Chính từ sự ngu dốt
Trong trái tim, trong đầu.
Ngu dốt vì lười biếng,
Không chịu khó học hành,
Nghe điều hay lẽ phải,
Nghe những bài giảng Kinh.
Ngu dốt là cội rễ
Mọi tội ác xưa nay,
Làm tâm hồn đen tối,
Cả khi đang ban ngày.
Luôn có một góc tối
Trong tâm thức mỗi người.
Góc tối ấy lớn nhỏ
Tùy hoàn cảnh, tùy thời.
Để xua Cái Ác ấy,
Hãy thắp một ngọn đèn.
Cho mình, cho những kẻ
Tâm hồn toàn màu đen.
TRIẾT LÝ VỤN VẶT, VỚI CON GÁI
Nếu được thì cố gắng
Yêu tất cả mọi người.
Ghét, không ghét ai cả.
Ấy là đạo làm người.
Không ai thành được Phật.
Có lẽ cũng không cần.
Nhưng Phật là Cái Thiện,
Hãy cố mà đến gần.
*
Giàu cũng chẳng làm gì.
Danh cũng chẳng làm gì.
Vậy sống để làm gì?
Thực ra, chẳng làm gì.
Nhưng một khi đã sống,
Dẫu cuộc sống bình thường,
Thì cũng cố mà sống
Bằng nghị lực phi thường.
Vì có sự khác biệt
Giữa cỏ cây và người.
Cỏ cây chết thành đất.
Người - để tiếng cho đời.
*
Làm người, khi đã sống,
Ai cũng phạm sai lầm.
Vấn đề là ở chỗ
Phải biết mình sai lầm.
Không biết thì lặng lẽ
Nghe người nói về mình.
Ai biết nghe người khác
Mới thực sự thông minh.
Đáng thương và lố bịch
Là những kẻ ngu đần,
Mà dương dương tự đắc,
Không biết mình ngu đần.
Nếu được thì cố gắng
Yêu tất cả mọi người.
Ghét, không ghét ai cả.
Ấy là đạo làm người.
Không ai thành được Phật.
Có lẽ cũng không cần.
Nhưng Phật là Cái Thiện,
Hãy cố mà đến gần.
*
Giàu cũng chẳng làm gì.
Danh cũng chẳng làm gì.
Vậy sống để làm gì?
Thực ra, chẳng làm gì.
Nhưng một khi đã sống,
Dẫu cuộc sống bình thường,
Thì cũng cố mà sống
Bằng nghị lực phi thường.
Vì có sự khác biệt
Giữa cỏ cây và người.
Cỏ cây chết thành đất.
Người - để tiếng cho đời.
*
Làm người, khi đã sống,
Ai cũng phạm sai lầm.
Vấn đề là ở chỗ
Phải biết mình sai lầm.
Không biết thì lặng lẽ
Nghe người nói về mình.
Ai biết nghe người khác
Mới thực sự thông minh.
Đáng thương và lố bịch
Là những kẻ ngu đần,
Mà dương dương tự đắc,
Không biết mình ngu đần.
*
Đồ vật càng đơn giản,
Càng ít hỏng. Con người
Sống thiện và giản dị,
Ít trục trăc với đời.
*
Hãy nói lời nhỏ nhẹ.
Tình yêu hơn roi đòn.
Đừng để lời nói nặng
Làm hỏng việc dạy con.
Hãy nhẹ nhàng với trẻ.
Trẻ sẽ yêu ta hơn.
Những lời nói âu yếm
Xóa hết nỗi giận hờn.
Với những người có tuổi,
Hãy nói lời nhẹ, êm.
Trái tim họ đã nặng,
Đừng làm nó nặng thêm.
Hãy nói lời nhỏ nhẹ
Với cả người lỗi lầm.
Bằng lòng tốt của bạn,
Hãy thu phục nhân tâm.
Những lời nói nhỏ nhẹ,
Dịu dàng, đầy thương yêu.
Việc bé mà lợi lớn,
Lớn hơn ta tưởng nhiều.
*
Ai cũng sống vì mình,
Mà nên sống vì mình,
Rồi mới vì người khác,
Tức là cũng vì mình.
*
Nói, ai chẳng nói được.
Làm mới khó hơn nhiều.
Làm được thì cho nói.
Nói không làm là điêu.
Người khiêm tốn, con ạ,
Là người tự biết mình,
Làm giỏi rồi tuyên bố
Tôi tài giỏi, thông minh.
Khoét lác là cái bọn
Vừa bất tài vừa lười,
Rồi nói, em khiêm tốn.
Dạ, khiêm tốn nhất đời.
*
Hãy nói lời nhỏ nhẹ.
Tình yêu hơn roi đòn.
Đừng để lời nói nặng
Làm hỏng việc dạy con.
Hãy nhẹ nhàng với trẻ.
Trẻ sẽ yêu ta hơn.
Những lời nói âu yếm
Xóa hết nỗi giận hờn.
Với những người có tuổi,
Hãy nói lời nhẹ, êm.
Trái tim họ đã nặng,
Đừng làm nó nặng thêm.
Hãy nói lời nhỏ nhẹ
Với cả người lỗi lầm.
Bằng lòng tốt của bạn,
Hãy thu phục nhân tâm.
Những lời nói nhỏ nhẹ,
Dịu dàng, đầy thương yêu.
Việc bé mà lợi lớn,
Lớn hơn ta tưởng nhiều.
*
Ai cũng sống vì mình,
Mà nên sống vì mình,
Rồi mới vì người khác,
Tức là cũng vì mình.
*
Nói, ai chẳng nói được.
Làm mới khó hơn nhiều.
Làm được thì cho nói.
Nói không làm là điêu.
Người khiêm tốn, con ạ,
Là người tự biết mình,
Làm giỏi rồi tuyên bố
Tôi tài giỏi, thông minh.
Khoét lác là cái bọn
Vừa bất tài vừa lười,
Rồi nói, em khiêm tốn.
Dạ, khiêm tốn nhất đời.
*
Hạnh phúc không phụ thuộc
Ta sở hữu bao nhiêu.
Hạnh phúc là khi biết
Đòi hỏi không quá nhiều.
*
Lão Khayyam có nói
Một câu này rất hay:
“Đời luôn tốt, thuận lợi
Thì không đến lượt mày!”
Bố thì bố nghĩ khác,
Rằng vốn dĩ cuộc đời
Có khó khăn, thuận lợi,
Có làm việc, vui chơi.
Có sinh thì có tử,
Có lúc nghèo, lúc giàu,
Có lúc sướng lúc khổ,
Có khỏe, có ốm đau.
Biết được qui luật ấy,
Con sẽ khôn lớn dần,
Và có đủ bình tĩnh
Để vượt qua khó khăn.
Tứ Thư của Khổng Tử
Có sách gọi Trung Dung,
Dạy ta đừng thái quá,
Đừng đẩy đến tận cùng.
Cứ đều đều mà tiến.
Chẳng vội mà làm gì.
Cái gì đến sẽ đến.
Cái gì đi sẽ đi.
*
Lắm thương, lắm đau khổ.
Tích nhiều thì mất nhiều.
Biết vừa là biết đủ.
Biết dừng là biết điều.
Tích nhiều thì mất nhiều.
Biết vừa là biết đủ.
Biết dừng là biết điều.
*
Bố mẹ đã cố gắng
Nuôi con lớn trưởng thành.
Cố để con cảm thấy
Không thua chị, kém anh.
Bây giờ con đã lớn,
Có gia đình, có con.
Vậy phải cố nuôi chúng
Khỏe mạnh và lớn khôn.
Nay tuy già, bố mẹ
Tự lo được cho mình.
Phần con, hãy cố gắng
Chăm chút cho gia đình.
Cũng vất vả lắm đấy.
Có lúc không dễ dàng.
Nhưng mọi chuyện sẽ ổn,
Miễn là sống đàng hoàng.
Sống công tâm, trung thực,
Bằng đôi tay của mình.
Nhẹ nhàng với con cái,
Giữ hòa khí gia đình.
Với con, không được mắng.
Cứ để chúng vui chơi.
Xưa, với con, bố mẹ
Chưa bao giờ nặng lời.
Với chồng, phải tế nhị.
Có bí quyết thế này:
Muốn giữ chặt hạnh phúc
Thì phải nới lỏng tay.
Có thể sẽ vấp ngã.
Vấp ngã thì đứng lên.
Bố mẹ luôn bên cạnh
Khi tối lửa, tắt đèn.
Đời thế đấy con ạ.
Ai cũng phải mưu sinh
Để chăm chút, thu vén
Cho thế hệ sau mình.
TÌNH YÊU
Người ấy đến, và bạn
Vờ không quan tâm nhiều.
Người ấy đi, lại nhớ,
Thì đúng là bạn yêu.
Mở hộp thư điện tử,
Cái bạn đọc đầu tiên
Là thư của người ấy,
Thì bạn yêu, tất nhiên.
Bạn có một cặp vé
Đi xem phim buổi chiều.
Bạn nghĩ đến người ấy,
Thì đúng là bạn yêu.
Bạn nói “Chỉ là Bạn”,
Mà nhớ “bạn” suốt ngày.
Tức là đang yêu đấy,
Mà yêu nhiều mới gay.
Đọc bài này, tư lự,
Bạn đang nhớ đến ai,
Tức bạn yêu người ấy.
Cứ tin đi, cấm sai.
Tình yêu thật kỳ diệu.
Món quà của bề trên.
Đừng sợ, đừng né tránh.
Vậy nhé, cứ tự nhiên.
PS
Xưa, lúc tôi còn trẻ,
Vào Thư Viện Quốc Gia
Rồi ngồi quên ở đấy,
Tỉnh thì đã trót già.
Giờ sẵn sàng đánh đổi
Một chục tập thơ dày
Để có được cảm giác
Lần đầu yêu ngất ngây.
THỜI GIAN
Một doanh nhân đã tính,
Khi bạn có trong tay
Chỉ năm cân sắt vụn,
Thì có thể thế này:
Dập làm đinh để bán,
Mười đô đã khó khăn.
Làm kim khâu, bán hết,
Thu hơn ba mươi lần.
Nhưng cũng số sắt ấy
Làm lò xo đồng hồ,
Số tiền bạn thu được
Là hăm lăm nghìn đô.
Chúng ta, ai cũng có
Hăm tư giờ một ngày.
Tức là năm cân sắt.
Biết dùng làm gì đây?
Người sản xuất máy kéo.
Người làm kim đồng hồ.
Người chẳng làm gì cả,
Để sắt nằm trong kho.
Nên người thì thành đạt,
Người nghèo khổ, bần hàn.
Lý do rất đơn giản -
Cách sử dụng thời gian.
Thời gian là tài sản
Quý giá của con người.
Ngu ngốc, lãng phí nó
Là lãng phí cuộc đời.
SỢI CHỈ TÌNH YÊU
Tình yêu như sợi chỉ,
Hai người giữ hai đầu.
Kéo căng quá sẽ đứt,
Làm cả hai cùng đau.
Ngược lại, để chùng quá,
Sẽ không còn tình yêu.
Bí quyết là vừa phải,
Cân bằng và đối chiều.
MỈM CƯỜI VỚI CUỘC SỐNG
Rất có thể cuộc sống
Không mỉm cười với ta.
Nhưng cũng đừng vì thế
Mà suốt ngày kêu ca.
Còn có một cách khác
Để đứng vững trong đời -
Nhìn thẳng vào cuộc sống,
Và hãy cố mỉm cười.
YÊU CHẬM
Đừng yêu kiểu sét đánh.
Sét đánh dễ chết người.
Tình yêu không thể vội.
Không dễ hiểu sự đời.
Yêu chậm để còn biết
Tình cảm của người ta.
Thực lòng, hay đơn giản,
Chỉ cảm xúc thoáng qua.
Cứ bình tĩnh chờ đợi
Lành lại vết thương lòng.
Đừng sốt ruột, lại ngã
Vào vòng tay đàn ông.
Tình yêu không nhất thiết
Như pháo hoa trong đêm.
Mà có thể thong thả
Như ai bước trên thềm.
SỐNG ĐƠN GIẢN
Sống, nên sống đơn giản,
Yên tĩnh và thanh bình.
Đừng để tiếng người khác
Lấn át tiếng của mình.
Hơn thế, nên sống chậm.
Sống nhanh không hay đâu.
Xưa các cụ đã dạy,
Nhai kỹ mới no lâu.
Và điều quan trọng nhất:
Ai nói gì mặc ai.
Đời mình thì mình sống.
Mà đời cũng còn dài.
MẸ CON
Không có gì vĩ đại
Bằng tình mẹ yêu con.
Nhưng con không yêu mẹ
Như mẹ đã yêu con.
Vì sao? Vì tình cảm
Đáng dành cho mẹ mình,
Con gái phải giữ lại
Sau dành cho con mình.
CON BƯỚM TRONG PHÒNG
Quái, phòng đầy khói thuốc,
Sách vở vứt ngổn ngang,
Thế mà có con bướm
Đôi cánh mỏng màu vàng
Từ đâu bay đến đậu
Trên mép tập Châm Ngôn.
Đơn giản chỉ có thế
Mà chợt thấy bồn chồn.
Tất nhiên không mê tín,
Càng không dám hồ đồ,
Nhưng mừng, nghĩ điều ấy
Chắc phải có nguyên do.
BASHIO
Bài thơ nhỏ: “Con quạ -
Ngồi trên cành cây khô -
Chiều thu”. Chỉ có thế
Của ông già Basho.
Chỉ chín chữ ngắn gọn,
Mà cả một bức tranh.
Bức tranh lớn, sâu lắng
Về cuộc sống yên lành.
Chín chữ mà đôi lúc
Bắt suy nghĩ chín giờ.
Suy nghĩ cả về chuyện
Mình lắm lời trong thơ.
TÌNH YÊU
Thị trấn ấy bé nhỏ,
Thơ mộng và buồn buồn.
Có một đôi trai gái
Cùng nhau ngắm hoàng hôn.
Cùng đợi mặt trời mọc,
Cùng dạo giữa cánh đồng.
Vai tựa vai, lơ đãng
Nghe chim hót trên không.
Họ yêu nhau say đắm.
Không biết gì ngoài yêu.
Nghiêm túc và lãng mạn
Như những áng mây chiều.
Bỗng chàng trai ốm nặng,
Nằm bất tỉnh dài ngày.
Ngồi bên chàng, cô khóc,
Tay không rời bàn tay.
Đêm, một mình, giá rét,
Nàng quì trong nhà thờ
Cầu cho chàng khỏe mạnh,
Suốt nhiều giờ, nhiều giờ.
Chúa hiện hình, và nói:
“Con có tình, có tâm
Nếu con chịu chấp nhận
Làm kiếp bướm ba năm,
Ta sẽ cho tỉnh lại
Người mà con thương yêu.”
Cô gái nghe, đồng ý,
Không cần suy nghĩ nhiều.
Hôm sau, chàng trai tỉnh,
Rồi khỏe mạnh bình thường.
Có điều chàng không thấy
Khuôn mặt nàng thân thương.
Giờ đến lượt chàng khóc,
Không biết nàng ở đâu.
Chỉ thấy một con bướm
Cánh sặc sỡ nhiều màu.
Con bướm chạm vào má
Nhẹ nhàng như nụ hôn.
Đôi cánh màu sặc sỡ,
Mà đôi mắt buồn buồn.
Thời gian trôi chậm chạp,
Nhưng cũng hết một năm,
Rồi thêm một năm nữa,
Mà nàng vẫn biệt tăm.
Chàng cất công tìm kiếm,
Hết miền Đông, miền Tây.
Con bướm luôn bên cạnh,
Luôn thầm thì: “Em đây!”
Tiếc, giọng nó quá bé.
Tiếc, chàng không thể nghe.
Chàng cứ tìm, tìm mãi,
Đông hết rồi xuân về.
Tiếc, còn mấy tháng nữa
Là hết năm thứ ba,
Mệt mỏi và tuyệt vọng,
Chàng đã trở về nhà.
Lần nữa, chàng lại ốm,
Lại bất tỉnh. Lần này
Ngoài con bướm, còn có
Một cô gái đêm ngày
Túc trực bên giường bệnh
Để chữa trị cho chàng.
Đó là cô bác sĩ,
Xinh đẹp và dịu dàng.
Lần nữa, chàng tỉnh lại.
Và một sáng đẹp trời
Chàng cùng cô bác sĩ
Vào nhà thờ, tươi cười.
Hạnh phúc và thật đẹp
Cả chủ rể, cô dâu.
Con bướm nhỏ tội nghiệp
Buồn buồn bay theo sau.
Hôm ấy là ngày cuối
Của cái hạn ba năm.
Chúa Trời ái ngại nói:
“Con có tình, có tâm.
Nếu muốn, ta làm phép
Con trở lại thành người.
Cùng chàng làm lễ cưới,
Sống hạnh phúc suốt đời.”
Con bướm ngước đôi mắt,
Đang ngấn lệ long lanh:
“Dạ, con đang hạnh phúc,
Chỉ mong Chúa lòng lành
Cho con được mãi mãi
Làm con bướm thế này.”
Rồi không hề ngoái lại,
Nó bay vào rừng cây.
Đôi cánh bướm sặc sỡ,
Nhẹ nhàng như nụ hôn,
Chấp chới bay, để lại
Dìu dịu một nét buồn.
TẢN MẠN VỀ LỜI HAY Ý ĐẸP
Người thực sự cầu thị,
Có học và thông minh,
Là người tự giáo dục
Để thay đổi chính mình.
*
Trong cái may có rủi.
Trong cái rủi có may.
Anh sẽ luôn gặp rủi,
Nếu không hiểu điều này.
*
Thực ra, trong sự học,
Không tiến đã là lùi.
Con người gặp gian khó,
Không buồn đã là vui.
*
Gặp bão, cây đứng vững
Là nhờ có rễ sâu.
Con người không sa ngã,
Nhờ kiến thức trong đầu.
*
Khi làm việc gì đó,
Nên để lại chút tình,
Không phải cho người khác,
Mà cho con cháu mình.
*
Lao động không mệt mỏi
Chính là điều giúp ta
Tránh được sự buồn chán
Và ý nghĩ xấu xa.
*
Khi xã hội điên loạn,
Độc ác và vô tình,
Duy nhất một chỗ trú.
Chỗ ấy là gia đình.
*
Hãy chú ý nhận biết
Cái ngu của người đời
Để tự rút kinh nghiệm
Và khôn lớn thành người.
*
Cơ hội tốt dễ mất
Khi suy nghĩ quá nhiều.
Tương tự, kén chọn quá
Thường khó kiếm người yêu.
*
Một người biết thừa nhận
Các yếu kém của mình
Là người có tố chất
Dũng cảm và thông minh.
*
Không vì
cao hay thấp,
Hoặc vì
nghèo hay giàu,
Mà chính sự
giáo dục
Làm con
người khác nhau.
*
Người nào
muốn lấy mật
Thì đừng
phá tổ ong.
Con gái muốn
lấy chồng
Thì phải
giữ đức hạnh.
*
Giản dị là
cái đẹp
Cao nhất
của con người.
Sống giản
dị tưởng dễ,
Mà lại khó
nhất đời.
*
Nhịn không
phải là nhục,
Lại càng
không phải hèn.
Nhưng nhịn
mãi cái ác
Thì đúng là
người hèn.
*
Người thông
minh, từng trải
Thường
không oán trách đời,
Và thường
dễ nhận thấy
Cái tốt của
mọi người.
*
Một quan
niệm hiện đại
Đúng, và
cũng bình thường:
“Ở đâu ta
sống tốt,
Ở đấy là
quê hương.”
TẢN MẠN VỀ TIỀN
BẠC
Đúng, tiền
không mua được
Hạnh phúc
và tình yêu.
Nhưng cái
tiền mua được
Quả thật
cũng rất nhiều.
Không tiền
nào có thể
Mua thời
gian, tất nhiên.
Nhưng mướn
người làm hộ
Thì cần
phải có tiền.
Không mua
được giấc ngủ,
Nhưng tiền
mua được giường.
Mà nằm
giường dễ chịu
Hơn năm bên
vệ đường.
Không mua
được kiến thức,
Có tiền, kẻ
ngu đần
Có thể thuê
tiến sĩ
Viết luận
án, luận văn.
Không mua
được sức khỏe,
Nhưng ốm,
không có tiền,
Sẽ không
được chữa trị.
Lúc ấy sẽ
rất phiền.
Người nhiều
tiền, lắm của,
Dẫu bất
chính, bất tài,
Được nhiều
người nể trọng,
Chí ít ở bề
ngoài…
Không mua
được hạnh phúc
Và tình
yêu, tất nhiên,
Nhưng tình
yêu, hạnh phúc
Không thể
sống thiếu tiền.
Vậy tiền
tốt hay xấu?
Nghèo đói
dù có tài
Và ngu
nhưng giàu có,
Thực chất
ai hơn ai?
Câu hỏi này
thật khó.
Tiền vừa
chẳng là gì,
Nhưng lại
là tất cả.
Tốt hay xấu
còn tùy.
Ta ngại
ngùng thừa nhận
Một thực tế
hiển nhiên -
Cái ta mong
muốn nhất,
Rốt cục vẫn
là tiền.
TẢN MẠN VỀ ĐẠO HỒI
Đức A-la từng cấm
Việc mình tự giết mình.
Đó là việc man rợ,
Đáng trách và đáng khinh.
Vậy, đánh bom tự sát
Là phản Đạo, và rồi
Chính những kẻ khủng bố
Làm hoen ố Đạo Hồi.
*
Ở các nước Hồi Giáo,
Nhìn phụ nữ, bề ngoài,
Ta tưởng họ yếm thế.
Thực ra điều đó sai.
Họ rất được tôn trọng,
Đến mức như thánh thần.
Được phép chạm người họ
Chỉ chồng và người thân.
Họ luôn được bảo vệ
Bởi truyền thống, chính quyền.
Trong hợp đồng hôn thú,
Chồng phải cho vợ tiền.
Số tiền ấy, không nhỏ,
Ràng buộc người đàn ông
Phải ăn ở tử tế,
Với đúng nghĩa là chồng.
Họ không có nghĩa vụ
Kiếm tiền cho gia đình.
Chồng không dám thô lỗ,
Lại càng không ngoại tình.
Việc trùm khăn, che mạng
Là thói quen lâu đời.
Vừa vệ sinh, vừa tránh
Những cái nhìn lả lơi.
Mỗi nước một tập tục,
Đáng kính trọng như nhau.
Chưa nói chuyện che mạng
Khó phân biệt nghèo giàu.
Tiên tri Mu-ha-mat
Có nhiều con, nhưng Ngài
Từng nhiều lần tuyên bố
Thích con gái hơn trai.
*
Thích nhất - người Hồi Giáo
Không uống rượu bao giờ.
Đàn ông không uống rượu
Thì phụ nữ được nhờ.
Rượu - kẻ thù số một
Của hạnh phúc gia đình.
Lại vừa đỡ tốn kém,
Cho người và cho mình.
Là tế bào cơ bản
Của xã hội chúng ta.
Gia đình mà bền vững,
Xã hội sẽ yên hòa.
*
Kể cũng hơi bất tiện
Ngày cầu kinh năm lần.
Cầu kinh để sống tốt
Lại là việc rất cần.
Cầu kinh là trực tiếp
Đối mặt với A-la.
Sau đó, ai còn dám
Làm những việc xấu xa?
*
Tôn giáo và cuồng tín -
Hai khái niệm khác nhau.
Mà khác nhau ghê gớm,
Như nước lã với dầu.
Cuồng tín là khủng bố
Tôn giáo là yêu thương.
Người Hồi Giáo nhã nhặn,
Mến khách trong đời thường.
*
Theo luật, người Hồi Giáo
Được lấy những bốn bà.
Nhưng tuyệt đại đa số
Chỉ một vợ trong nhà.
Thế mà họ hạnh phúc,
Cũng chẳng cần ngoại tình.
Vì sao? Vì tôn giáo
Giúp họ kiềm chế mình.
*
Tôn giáo là nền tảng
Của đạo đức ở đời,
Chứ không phải thuốc phiện
Nhằm ru ngủ con người.
Tôn giáo giúp hướng thiện,
Kìm cái ác trong ta.
Xã hội thiếu tôn giáo,
Xã hội không hài hòa.
NHÀ VĂN CHÉM GIÓ TI-VI
Tự nhiên ghét mấy bác
Đồng nghiệp, hội nhà văn,
Lên ti-vi chém gió,
Có tháng những mấy lần.
Thứ nhất, người đã xấu,
Chương mặt ra làm gì.
Thứ hai, thơ với phú
Liên quan gì ti-vi?
Hay thực sự các bác
Nghĩ cứ lên báo đài
Là thành tuyệt tác
Và mình là thiên tài?
BẺ CONG ĐƯỜNG PHỐ
Khi một người cầm bút,
Bẻ cong ngòi bút mình,
Thì người cầm bút ấy
Hạ tiện và đáng khinh.
Chính quyền làm phố lớn,
Những mấy làn ô tô.
Thế mà bẻ cong nó
Để tránh nhà quan to.
Chẳng còn gì để nói.
Ngẫm mà thấy phiền lòng.
Người ta thẳng không được,
Mình còn cố làm cong.
SỐNG VÀ CHẾT
Cuộc sống, các bác ạ,
Ừ, phù du, tạm thời.
Nhưng một khi đã sống
Thì hãy cố làm người.
Sống cho người ta trọng.
Chết cho người ta thương.
Ông cha đã dạy thế
Về luân lý đạo thường.
Cả những người dũng cảm
Cũng có một chút hèn.
Hèn không phải tội lỗi,
Vậy cố mà thắng hèn.
Sợ, có nhiều cái sợ.
Nhưng nếu ngẩng cao đầu,
Nhìn xuống, ta sẽ thấy
Cũng không sợ lắm đâu.
Chỉ một lần được sống.
Chết cũng chỉ một lần.
Quan trọng là phải cố
Để chỉ chết một lần.
BẬN
Anh làm nghề cày ruộng,
Thì sáng phải ra đồng.
Không thể nói: Tôi bận.
Vì anh là nhà nông.
Là công nhân, tương tự,
Đến giờ, ra công trường.
Không thể nói: Tôi bận.
Vì làm mới có lương.
Tôi, văn thơ là nghiệp.
Nhiều hôm mệt vật vờ.
Nhưng viết vẫn phải viết.
Vì tôi là nhà thơ.
Thế mà nhiều bác trẻ
“Bận, chẳng còn lúc nào
Để bình tĩnh đọc sách”.
Đúng là thật tầm phào.
Tuổi trẻ là tuổi học.
Đọc sách mới thành người.
Chỉ việc ăn và học,
Thế mà bận, ôi trời.
Đọc sách cần lắm đấy.
Cần ngang bằng học thi.
Đọc sách, học mới giỏi.
Tin hay không thì tùy.
LUẬT QUỐC SĨ
Xin hỏi ông nhà nước,
Ông có biết gần đây
Ra nước ngoài, người Việt,
Bị khinh và tẩy chay?
Nhà hàng treo biển báo,
Triển lãm không cho vào,
Siêu thị nhắc cảnh giác…
Như thế là thế nào?
Nhà nước là quản lý,
Thì phải giáo dục dân.
Giáo dục cái tử tế,
Cơ bản và thực cần.
Dân không tốt, không xấu.
Dân thì gian, thích tiền.
Nhưng để đến mức ấy,
Thì lỗi do chính quyền.
Hãy ban Luật Quốc Sĩ.
Có muộn cũng không sao.
Bắt đầu trị theo luật
Từ các quan cấp cao.
TIẾC
Tiếc, giờ nhiều người trẻ
Thích chạy theo đồng tiền.
Họ “biết sống”, khôn lắm.
Cái khôn của người hèn.
Trên Phây thì rất oách.
Phải nói hoành tá tràng.
Nhưng trong đời sống thực,
Hóa ra chỉ nhàng nhàng.
Nhàng nhàng cái dũng khí.
Nhàng nhàng cái tư duy.
Chỉ giỏi cái nói phét,
Mà nói phét cực kỳ.
Thờ ơ với thời cuộc.
Thờ ơ với bất công.
Không thèm biết văn hóa
Và lịch sử cha ông.
Chỉ có việc ăn học,
Mà học dốt, thật buồn.
Nhiều đứa giờ thế đấy,
Lớn mà bé cỏn con.
NĂM TRĂM TRIỆU
Cái nước ta thật lạ.
Công an là một nghề,
Vất vả và nguy hiểm,
Còn bị nhiều người chê.
Những tưởng không ai muốn
Vào làm cái nghề này.
Nghề vất vả, nguy hiểm,
Dễ bỏ mạng có ngày.
Vậy mà nhiều người muốn.
Các bác có tin không,
Đến mức nhờ thi hộ,
Giá năm trăm triệu đồng.
Để làm gì? Đơn giản
Chỉ được ra đứng đường,
Được điều tra gì đó…
Quả là chuyện khác thường.
Hay nghề này vất vả,
Nguy hiểm, còn bị chê,
Lương cao, bổng lộc lớn,
Thậm chí có màu mè?
Quả thật tôi không biết.
Tôi chỉ biết một khi
Bỏ ra năm trăm triệu,
Họ biết phải làm gì.
BẢY CÁCH BỐ THÍ CỦA NGƯỜI NGHÈO
Một người nọ hỏi Phật:
“Vì sao con luôn nghèo?”
Ngài đáp: “Vì đơn giản,
Con chưa bố thí nhiều.
“Bạch Ngài, con thực sự
Không có gì để cho,
Đúng thế, không gì cả,
Ngoài đói khổ, buồn lo.”
“Ta tin lời con nói.
Nhưng có bảy cái này
Con có thể bố thí,
Mà bố thí hàng ngày.
Thứ nhất là Nhan Thí,
Tức bố thí nụ cười.
Thứ hai là Ngôn Thí,
Là nói đẹp với người.
Thứ ba là Tâm Thí,
Tức bố thí tấm lòng.
Thứ tư là Nhãn Thí,
Tức cái nhìn cảm thông.
Thứ năm là Thân Thí,
Bố thí việc ân tình.
Thứ sáu là Tọa Thí,
Nhường chỗ ngồi của mình.
Thứ bảy là Phòng Thí,
Dạng bố thí cuối cùng,
Khi con cho người khác
Tình Yêu và Bao Dung.”
SƯỚNG
Sáng ngủ dậy, một bác
Nhắn tin: Cảm ơn thầy.
Thằng cu con nhà cháu
Giờ đọc sách suốt ngày.
Đọc truyện thơ cổ tích
Thầy viết cho trẻ con.
Đọc Việt Nam
Quốc Sử,
Đọc lén cả châm ngôn.
Giờ cu cậu, mừng quá,
Không lêu lổng, không game.
Cứ chúi mũi đọc sách,
Hoạt hình cũng không xem.
Còn nằng nặc đòi mẹ
Đưa đến nhà ông ngay,
Để ông cho sờ rốn.
Lần nữa cảm ơn thầy.
*
Cái số tôi may mắn
Và sung sướng đủ bề.
Nhưng phải nói sướng nhất
Là tin này, xin thề!
Trẻ con ham đọc sách
Là dấu hiệu tuyệt vời
Rằng không sớm thì muộn
Sẽ thành công, thành người.
Vậy mua sách cho chúng,
Cũng không đáng là bao.
Tôi có mòn tí rốn,
Cũng chịu được, không sao.
HAI ĐÔ-LA MỘT GIỜ
Có một ông bố nọ,
Hàng ngày đi làm về,
Lo lắng và mệt mỏi,
Khuôn mặt buồn, nặng nề.
Con ông, một cô bé
Mới chỉ học lớp hai,
Muốn đến chơi với bố,
Nhưng chỉ lén thở dài.
Một hôm, cô bé ấy
Chợt hỏi bố bất ngờ:
“Bố đi làm kiếm được
Mấy đô-la một giờ?”
Ngạc nhiên nghe con hỏi,
Đang bực mình, ông ta
Trống không, bảo đứa bé:
“Không nhiều, hai đô-la!”
“Vậy con muốn vay bố
Một đô-la được không?”
“Vớ vẩn, thôi đi ngủ!”
Rồi ông bỏ vào phòng.
Khi bình tĩnh trở lại,
Ông nghĩ con vay tiền,
Chắc muốn mua gì đó,
Nên nó mới dám phiền.
Vào phòng con, ông hỏi:
“Con vẫn chưa ngủ à?”
“Dạ chưa.” Ông lẳng lặng
Chìa một đồng đô-la.
Cô bé mừng, sáng mắt,
Rút từ chiếc ví hồng
Thêm một đô-la nữa,
Rồi cười, đưa cho ông.
“Bây giờ con thuê bố,
Với hai đô-la này
Để bố ngồi bên cạnh
Chơi với con ở đây!”
VÌ SAO PHỤ NỮ KHÓC
Một cậu bé hỏi mẹ:
“Sao mẹ khóc, mẹ yêu?”
“Vì mẹ là phụ nữ.
Phụ nữ thường khóc nhiều.”
“Con không hiểu điều ấy…”
“Ừ, con không hiểu đâu.
Nhưng đúng là như thế,
Cả giờ, cả mai sau.”
“Sao mẹ khóc hả bố?” -
Cậu bé hỏi bố mình.
“Phụ nữ ai cũng khóc.
Đấy là chuyện thường tình.”
Nhiều năm sau cậu lớn,
Thành một người đàn ông.
Câu hỏi ngày xưa ấy
Vẫn vương vấn trong lòng.
“Vì sao phụ nữ khóc?”
Cậu tự hỏi hàng ngày.
Cuối cùng, một hiền triết
Đã giải thích thế này:
“Là vì xưa, Thượng Đế
Khi tạo ra con người,
Ngài dành cho phụ nữ
Những phẩm chất tuyệt vời.
Họ có trái tim lớn
Và tình yêu bao la
Để che chở thế giới,
Mọi người và mọi nhà.
Họ có đủ sức mạnh
Để mang nặng đẻ đau.
Đủ kiên nhẫn gánh chịu
Mọi lo lắng, buồn rầu.
Hơn thế, bao vất vả
Họ nén chịu trong lòng,
Chỉ mong làm điểm tựa
Cho con và cho chồng.
Duy nhất chỉ một cái
Phụ nữ dành cho mình.
Là những giọt nước mắt,
Nóng bỏng và nặng tình.
Nếu không có nước mắt,
Không được khóc thỏa lòng,
Phụ nữ không đủ sức
Nuôi con và nuôi chồng.
Vậy, khi thấy họ khóc,
Đừng an ủi, đừng khuyên.
Cứ để họ được khóc,
Chỉ lặng lẽ ngồi bên.
KHÔNG THÈM NHÌN CHÚNG MÀY!
Các thiên thần xinh đẹp,
Chiêu đãi viên hàng không.
Tấm áo dài tha thướt,
Rực rỡ một màu hồng.
Luôn đi mây về gió.
Nụ cười luôn xinh tươi.
Lịch sự và thanh thoát,
Đến tưởng không phải người.
Các thiên thần xinh đẹp,
Hãng hàng không quốc gia,
Mà mua hàng ăn cắp,
Làm ê mặt nước nhà.
Chẳng còn gì để nói.
Thế đấy cái sự đời.
Chỉ biết tự an ủi:
Thì chúng cũng là người.
Cũng tiếc, nhưng quyết định:
Đi hàng không từ nay,
Ông chỉ nhìn Mụ Vợ,
Không thèm nhìn chúng mày!
THÌ RA LÀ THẾ
Trong đống rác, con chuột
Không bao giờ nghĩ mình
Sống ở nơi bẩn thỉu,
Ngột ngạt và hôi rình.
Con cá bơi trong chậu
Không hề muốn bơi xa.
Lại càng không hề nghĩ
Về đại dương bao la.
Những con gà công nghiệp
Nghĩ chúng được tự do.
Thậm chí mỗi buổi sáng
Còn được gáy o o.
À, thì ra là thế.
Bị giam giữ lâu ngày,
Cả con người, con vật
Tự quen với điều này.
Và rồi, không ai bắt,
Cả con vật, con người,
Nhẫn nhục làm nô lệ,
Tình nguyện và suốt đời.
DÂN
Cũng phải nói: Đôi lúc
Chính quyền sai đã đành,
Nhưng dân cũng ghê gớm,
Khó mà gọi dân lành.
Thì các cụ đã nói,
Quan tham, dân thì gian.
Nhiều bác dân gian lắm.
Điều ấy khỏi phải bàn.
Chủ trương nhà nước đúng,
Hợp lý và hợp tình,
Thế mà chống, tìm cách
Vơ cái lợi cho mình.
Biết trước nhà giải tỏa,
Vờ trồng cây, xây tường,
Rồi chây ì, kiện cáo
Để tăng tiền bồi thường.
Dân nước nào cũng thế.
Ta chẳng xấu hơn ai.
Vấn đề là pháp luật
Phải nghiêm minh đúng sai.
Thông cảm với nhà nước.
Quả đúng nhiều dân oan.
Nhưng trong nhiều vụ việc
Cũng có cả dân gian.
Ý NGUYỆN TOÀN DÂN
Có một ông quan lớn
Phát một câu giật gân:
“Tổ chức ASIAD
Là ý nguyện toàn dân!”
Cái câu “toàn dân” ấy
Nghe cũng hơn quen quen.
Nó nằm im đâu đó.
Cần thì lại moi lên.
Vin vào “ý nguyện” ấy,
Quan làm cái quan cần.
Khi chán, không làm nữa,
Cũng “ý nguyện toàn dân”.
Mà dân, của đáng tội,
Bận tối mặt tối mày,
Cũng chẳng ai thèm hỏi
Thế nọ hoặc thế này.
Trót hứa ASIAD,
Ừ thì làm, chứ sao.
So với nhiều cái khác
Cũng chẳng tốn là bao.
Ăn chơi phải đau đớn.
Tổ chức cái thằng này,
Phí phạm đâu chưa biết,
Nhưng cũng có cái hay.
Một, nở mày nở mặt.
Hai, rằng ta cũng oai.
Ba, là dịp quảng bá
Nem rán và áo dài.
Âu cũng là bài học:
Phải suy nghĩ kỹ càng.
Đừng tớn lên quyết định,
Để rồi sau bẽ bàng.
TƯ CÁCH
Một người sống trên gác
Sơ ý để chậu hoa,
Từ tầng năm rơi xuống,
Đúng ô tô người ta.
Chỉ duy nhất người ấy
Có chậu hoa bằng sành.
Thế mà hỏi nhất định,
Bảo không phải của mình.
Sự việc chỉ có thế.
Không bắt được quả tang,
Nên cuối cùng vụ ấy
Thế là hòa cả làng.
*
Chuyện thường ngày ở huyện.
Nhưng tôi viết ra đây,
Để gửi một thông điệp
Rất đơn giản thế này:
Rằng thường những người ấy,
Người biết lỗi của mình,
Mà lại chối đây đẩy,
Thậm chí còn bất bình,
Là người tư cách nhỏ,
Rất thấp hèn, vậy mà
Họ lại luôn nghĩ họ
Tốt, trung thực hơn ta.
ĐÔI LỜI BỘC BẠCH
Thực ra cái tôi viết
Về “lề trái”, “lề dân”
Các bác đã biết tỏng,
Có khi gấp nhiều lần.
Chẳng qua tôi có chữ,
Lại trót biết làm thơ,
Nên Biết thì nói hộ
Cho bà con được nhờ.
Là vì tôi không viết
Thì còn trông chờ ai?
Các nhà thơ giải thưởng
Bận chém gió trên đài.
Được dân nuôi khôn lớn,
Cho đi học nên người,
Thì nay tôi trả nghĩa.
Âu cũng hợp luật đời.
LẠI BỘC BẠCH
Tôi là người thẳng thắn,
Trung thực và phân minh,
Cả trong lời nhận xét,
Khen ngợi hay phê bình.
Cái gì đúng khen đúng.
Cái gì sai chê sai.
Cũng có thể đôi lúc
Tôi nhầm nên chê sai.
Sai thì tôi xin lỗi.
Tôi cũng chỉ là người.
Miễn là nói xây dựng,
Không xỏ xiên hại người.
Xưa nay đảng, chính phủ
Làm được nhiều điều hay.
Thì tôi vẫn luôn viết
Khen về những điều này.
Tiếc là chưa nhiều lắm.
Ừ, chưa được bao nhiêu.
Tiếc những cái chưa tốt
Quả thật đang còn nhiều.
Thành ra có cảm giác
Tôi thích chê, tớn lên.
Không, tôi luôn mong đợi,
Tìm cái hay để khen.
ĐÓNG CỬA BẢO NHAU
Ngẫm, nước ta cũng lạ.
Nhiều vụ lớn, tầy đình
Được đưa ra ánh sáng,
Gây bức xúc dân tình.
Cả “lề dân”, “lề đảng”
Đều phản ứng gắt gay.
Thậm chí nhà chức trách
Hứa “làm” những vụ này.
Nhưng hứa thì cứ hứa,
Mà im thì cứ im.
Lâu ngày phân thành đất,
Rồi lãng quên, rồi chìm.
Coi như chưa hề có
Những vụ ấy tầy đình
Được đưa ra ánh sáng,
Gây bức xúc dân tình.
Chỉ quan có tiếng nói.
Nhà nước có báo đài.
Dân thấp cổ bé họng,
Chỉ còn biết thở dài:
Chắc là mấy ông lớn
Đang đóng cửa bảo nhau.
Sai thì đúng sai thật,
Thôi, rút kinh nghiệm sau.
Ngẫm, nước ta cũng lạ.
Nhiều vụ lớn, tầy đình
Được đưa ra ánh sáng,
Gây bức xúc dân tình.
Cả “lề dân”, “lề đảng”
Đều phản ứng gắt gay.
Thậm chí nhà chức trách
Hứa “làm” những vụ này.
Nhưng hứa thì cứ hứa,
Mà im thì cứ im.
Lâu ngày phân thành đất,
Rồi lãng quên, rồi chìm.
Coi như chưa hề có
Những vụ ấy tầy đình
Được đưa ra ánh sáng,
Gây bức xúc dân tình.
Chỉ quan có tiếng nói.
Nhà nước có báo đài.
Dân thấp cổ bé họng,
Chỉ còn biết thở dài:
Chắc là mấy ông lớn
Đang đóng cửa bảo nhau.
Sai thì đúng sai thật,
Thôi, rút kinh nghiệm sau.
LỦI THỦI
Sáng, lủi thủi tỉnh dậy.
Lủi thủi làm vệ sinh.
Lủi thủi nấu mì sợi.
Lủi thủi ăn một mình.
Xong, lủi thủi ngồi viết,
Rồi lủi thủi lên Phây.
Ngồi lù lù một đống.
Im lặng suốt cả ngày.
Không ai muốn lủi thủi,
Không ai muốn một mình.
Nhưng cần phải lủi thủi,
Thì lủi thủi một mình.
Ấy, đừng thương tôi nhé.
Tôi thích sống kiểu này.
Làm được rất nhiều việc.
Một cách sống rất hay.
Ai muốn làm việc lớn,
Nên học sống như thôi.
Lại tránh được nhiều chuyện
Phiền hà và lôi thôi.
CÂY ĐÀN CỦA PA-GA-NI-NI
1
Có truyền thuyết, cũng đẹp,
Nhưng rờn rợn, ly kỳ
Về nghệ sĩ vĩ đại -
Nic Pa-ga-ni-ni.
Về việc người nghệ sĩ
Đã ký bản hợp đồng
Bán linh hồn cho quỉ,
Lấy đàn vi-ô-lông.
Nhiều người, tính nghi hoặc,
Như Henrich Heine,
Mà cũng tin vào nó.
Tin đến tận bây giờ.
Chuyện kể rằng ngày ấy
Chàng trai Ni-cô-lô,
Một thần đồng âm nhạc
Luôn túng quẫn, buồn lo.
Sau một chuỗi thất bại,
Chàng quyết định lên đường,
Bỏ Venice nước Ý
Đến Thành Viên, “thiên đường”.
Tiếc là “thiên đường’’ ấy
Đón chàng không mặn nồng.
Chàng vào các quán rượu
Chơi đàn vi-ô-lông.
Vì quần áo sờn cũ,
Vì chiếc đàn quá tồi,
Các quán rượu chán nản,
Đuổi chàng đi, và rồi
Chàng lang thang dọc phố
Với cái bụng đói meo,
Chơi đàn xin bố thí,
Chủ yếu của người nghèo.
Thật ê chề, nhục nhã,
Nhục nhã và ê chề.
Chàng đã phải chịu đựng
Những ngày buồn lê thê.
Và rồi đêm ấy đến,
Đêm hai mươi tháng Mười.
Trời bỗng dưng mưa lớn,
Bùn bẩn bám đầy người,
Chàng bước vào quán rượu,
Người ta đuổi ra ngay,
Vì áo quần ướt sũng,
Vì nước từ đôi giày.
Các quán sau cũng thế.
Tịnh không một quán nào
Cho chàng vào biểu diễn,
Mà không nói vì sao.
Đêm hôm ấy, bụng đói,
Chàng lết thết về nhà,
Leo lên căn phòng nhỏ
Trên gác xép, tầng ba.
Cởi bộ áo sũng nước,
Vứt chiếc đàn ba xu,
Chàng nằm vật xuống đất,
Ôm mặt khóc hu hu.
“Minh chỉ cần bộ cánh,
Một chiếc đàn ra đàn,
Và một dịp may nhỏ,
Lập tức cả thế gian
Sẽ nghiêng mình kính phục
Trước Pa-ga-ni-ni.
Chỉ cần ba điều ấy,
Ngoài ra không cần gì.”
Rồi trong cơn tuyệt vọng,
Chàng kêu to: “Quỉ đâu?
Quỉ dữ đâu, hãy tới,
Đừng bắt ta chờ lâu.
Ta sẵn sàng đánh đổi,
Không mặc cả dài dòng,
Linh hồn ta bất tử,
Lấy đàn vi-ô-lông.
Chiếc đàn tốt, hẳn thế,
Cùng một chút vận may
Và bộ quần áo đẹp.
Quỉ đâu, hãy đến ngay!”
Quỉ lập tức xuất hiện,
Không dữ dội, xấu xa,
Mà dưới dạng khiêm tốn,
Một luật sư đã già.
Tay ông cầm chiếc bút
Và cuốn sổ hợp đồng.
“Xin mời ngài hãy ký.
Sẽ có vi-ô-lông.”
Không một phút do dự,
Trên tờ giấy màu ngà,
Chàng chấm mực rồi ký,
Trong khi quỉ, ông già,
Lấy ra từ túi áo
Chiếc hộp đàn màu đen
Bọc da trâu đã cũ,
Sờn bạc cả bốn bên.
Chàng run run, cúi xuống
Mở hộp đàn, lặng người
Trước vẻ đẹp thần thánh
Của chiếc đàn tuyệt vời.
Cân đối và hoàn mĩ
Như cơ thể đàn bà,
Chiếc đàn thật cũ thật đẹp,
Thanh mảnh và hài hòa.
Chàng cầm lên chơi thử,
Quên mọi chuyện trên đời
Ông luật sư vừa khóc
Vừa ngồi nghe chàng chơi.
Chàng chơi xong, ông nói:
“Đúng là một thiên tài.
Không phí chiếc đàn quí.
Chúc thành công, thưa ngài.
Tuy nhiên, xin báo trước:
Ngài sẽ có mọi điều.
Tất cả, trừ tình bạn,
Hạnh phúc và tình yêu.
Nghệ thuật luôn có giá.
Mà cái giá thường cao.
Thưa nghệ sĩ vĩ đại,
Xin phép được cúi chào.”
*
Sáng hôm sau, không hẹn
Mấy thợ may hoàng gia
Đến xin đo, may áo,
Không phải một, mà ba.
Rồi một tuần sau đó,
Thái tử Đờ Gui-ông
Mở cuộc thi âm nhạc
Dành cho vi-ô-lông.
Trong bộ cánh vừa vặn
Cùng chiếc đàn diệu kỳ,
Chàng Nic không tên tuổi
Đã đứng đầu cuộc thi.
Với tiếng đàn “ma quỉ”,
Kỹ thuật chơi tuyệt vời,
Chàng thành ngôi sao sáng
Đứng một mình giữa trời.
Vì chưa ai có thể,
Cả xưa và cả nay,
Dù cố gắng đến mấy,
Đạt đến tầm cao này.
Thế mà chàng, thật tiếc,
Lại bất hạnh cực kỳ.
Chưa ai bất hạnh thế,
Như Pa-ga-ni-ni.
Chàng tham lam tiền bạc,
Keo kiệt trong chi tiêu.
Trái tim đầy ghen ghét,
Không có cả tình yêu.
Nhiều quí bà xinh đẹp
Xin sửa túi nâng khăn,
Bị thẳng tay từ chối
Với những lời cằn nhằn.
*
Suốt cả đời ky cóp
Được một núi vàng ròng,
Thì đến lúc ông chết,
Đúng như trong hợp đồng.
Ông già luật sư nọ
Đến lặng lẽ ngồi bên:
“Tôi cảm ơn ngài lắm
Vì tiếng nhạc thần tiên.
Tiếc là tôi không thể
Giúp được gì cho ngài.
Tôi tài hèn, sức mọn,
Chỉ là quỉ thừa sai.”
“Không sao, - nghệ sĩ đáp.
Tôi không trách gì ông.
Ít ra, trong nghệ thuật,
Tôi đã rất hài lòng.
Nghệ thuật luôn có giá.
Ông nói thế, tất nhiên.
Và các ông đã bắt
Tôi thành một người điên”.
*
Hôm sau người ta thấy
Nghệ sĩ đã qua đời.
Khuôn mặt ông phảng phất
Mãn nguyện một nụ cười.
Còn chiếc đàn kỳ diệu,
Đàn của quỉ, về sau,
Dù cất công tìm kiếm,
Không ai tìm thấy đâu.
2
Truyền thuyết là truyền thuyết.
Sự thật là thế này.
Chiếc đàn “ma quỉ” ấy
Còn giữ đến ngày nay.
Một doanh nhân giàu có
Tặng Pa-ga-ni-ni
Một chiếc đàn mang hiệu
“Gesù Guarneri”.
Ông nghĩ: Đáng chơi nó
Đời này không có ai,
Ngoài người ông muốn tặng,
Một nghệ sĩ thiên tài.
Đó là chiếc đàn quí
Có âm thanh tuyệt vời
Mà nghệ sĩ vĩ đại
Đã chơi nó suốt đời.
Ông trìu mến gọi nó
Bằng cái tên “Canon”,
Hoặc “Guarnerius”,
Một cây đàn có hồn.
Khi nằm trên giường bệnh,
Trước giây phút băng hà,
Ông quyết định tặng nó
Cho thành phố Genoa.
Chiếc đàn được lưu giữ
Trong một viện bảo tàng.
Là tài sản vô giá,
Giữ hơn cả giữ vàng.
Hàng tháng nó đều đặn
Được mời người đến chơi,
Để tiếng và âm sắc
Vẫn ở mức tuyệt vời.
Những người đoạt giải nhất
Cuộc thi vi-ô- lông
Được quyền mượn, biểu diễn
Chiếc đàn này của ông.
Trong trường hợp đặc biệt,
Phải mang ra nước ngoài,
Thì bảo hiểm tiền tỉ,
Lính canh gác trong ngoài.
Tôi cũng mê âm nhạc,
Chỉ mong ước có ngày
Được tận mắt nhìn thấy
Và nghe tiếng đàn này.
PAGANINI
Một nghệ sĩ vĩ đại,
Chơi đàn vi-ô-lông,
Ở thế kỷ mười chín,
Chưa có ai hơn ông.
Nghệ sĩ vĩ đại ấy
Là Paganini
Một lần cùng dàn nhạc
Chơi nhạc Vivaldi.
Đang say sưa, bất chợt,
Đúng vào lúc cao trào,
Một dây đàn bị đứt.
Giờ biết tính làm sao?
Dù bất ngờ, choáng váng,
Ông vẫn tiếp tục chơi
Trên ba dây còn lại.
Tiếng đàn vẫn tuyệt vời.
Thật oái oăm, sau đó
Đứt thêm dây thứ hai.
Dây thứ ba cũng đứt.
Mà bản nhạc còn dài.
Người nghệ sĩ vĩ đại,
Trên dây cuối, dây SOL,
Đã chơi hết bản nhạc
Với vẻ đẹp mê hồn.
Cả nhà hát chết lặng.
Các nhạc công nhìn nhau.
Nhiều người ôm mặt khóc.
Nhạc trưởng cúi thấp đầu.
Bằng nghị lực vĩ đại,
Ông, Paganini,
Chỉ một dây duy nhất,
Chơi nhạc Vivaldi.
Mà chơi rất điệu nghệ,
Vâng, chỉ trên một dây.
Nhờ quyết tâm vĩ đại
Mới làm được điều này.
PS
Cuộc đời ta đang sống
Khó khăn nhiều, rất nhiều.
Thường thì ta than vãn
Mà quên mất một điều,
Rằng trong ta thực sự
Có hàng trăm dây đàn,
Nhiều khả năng tiềm ẩn,
Chưa khai thác một lần.
Một vài dây bị đứt
Thực ra chẳng hề gì.
Gặp khó khăn, hãy cố
Như Paganini.
Một nghệ sĩ vĩ đại,
Chơi đàn vi-ô-lông,
Ở thế kỷ mười chín,
Chưa có ai hơn ông.
Nghệ sĩ vĩ đại ấy
Là Paganini
Một lần cùng dàn nhạc
Chơi nhạc Vivaldi.
Đang say sưa, bất chợt,
Đúng vào lúc cao trào,
Một dây đàn bị đứt.
Giờ biết tính làm sao?
Dù bất ngờ, choáng váng,
Ông vẫn tiếp tục chơi
Trên ba dây còn lại.
Tiếng đàn vẫn tuyệt vời.
Thật oái oăm, sau đó
Đứt thêm dây thứ hai.
Dây thứ ba cũng đứt.
Mà bản nhạc còn dài.
Người nghệ sĩ vĩ đại,
Trên dây cuối, dây SOL,
Đã chơi hết bản nhạc
Với vẻ đẹp mê hồn.
Cả nhà hát chết lặng.
Các nhạc công nhìn nhau.
Nhiều người ôm mặt khóc.
Nhạc trưởng cúi thấp đầu.
Bằng nghị lực vĩ đại,
Ông, Paganini,
Chỉ một dây duy nhất,
Chơi nhạc Vivaldi.
Mà chơi rất điệu nghệ,
Vâng, chỉ trên một dây.
Nhờ quyết tâm vĩ đại
Mới làm được điều này.
PS
Cuộc đời ta đang sống
Khó khăn nhiều, rất nhiều.
Thường thì ta than vãn
Mà quên mất một điều,
Rằng trong ta thực sự
Có hàng trăm dây đàn,
Nhiều khả năng tiềm ẩn,
Chưa khai thác một lần.
Một vài dây bị đứt
Thực ra chẳng hề gì.
Gặp khó khăn, hãy cố
Như Paganini.
THỪA VÀ THIẾU
Dẫu không giàu, đôi lúc
Đưa mắt nhìn quanh ta,
Giật mình, ta chợt thấy
Đồ đạc chất đầy nhà.
Dàn nghe đời mới nhất.
Băng đĩa một tủ đầy.
Thế mà dàn và đĩa
Để lâu bụi bám đầy.
Sách bìa đẹp, giấy tốt,
Cả một đống chất cao.
Toàn tác giả nổi tiếng,
Mà chưa đọc cuốn nào.
Quần áo đúng hai tủ.
Mua mất nửa núi tiền.
Nhiều cái mua, để đấy,
Rồi quên mấy năm liền.
Ipad rồi laptop
Chỉ để ta hàng ngày
Chơi game như con nít
Hay lớt phớt trên Phây.
Trong khi, quan trọng nhất
Là kiến thức, thì ta
Để bác Google đợi,
Đợi mãi chẳng thấy tra.
Tóm lại, ta thế đấy.
Đồ đạc thì có nhiều,
Mà quyết tâm, nghị lực
Lại không có bao nhiêu.
Ta, cái gì cũng có,
Thế mà rồi nhiều khi
Ta kêu ta “bế tắc”
Và “không biết làm gì”.
Vì ta thừa bệnh sĩ,
Nhất quyết không thua người.
Mà thiếu cái nghiêm túc
Để tu dưỡng thành người.
MƯỜI SÁU TỈ ĐÔ LA
Ủy viên Bộ chính trị
Của “nước bạn” Trung Hoa
Có tài sản trị giá
Mười sáu tỉ đô-la.
Ủy viên cái Bộ ấy
Tên là Chu Vĩnh Khang.
Mười sáu tỉ đô ấy
Đã gây sốc, bàng hoàng.
Tôi đang cà phê sáng,
Kiểu tự uống, tự pha.
Buồn và vui lẫn lộn.
Nghĩ về “bạn”, về ta.
*
Ở Trung Quốc là thế.
Còn ta thì thế nào?
Đều chủ nghĩa xã hội,
Đều chủ nghĩa xã hội,
Đều quan Bộ, cấp cao.
Bác Tập Cận Bình được,
Dám ra đòn mạnh tay.
Bác Trọng thì sao nhỉ,
Bao giờ oánh thế này?
Chắc quan ta tài sản
Cũng tiền tỉ đô la.
Vấn đề là ở chỗ
Bao giờ được khui ra?
BÀI HÁT VỀ ĐẤT NƯỚC TÔI
1
Đất nước ta, tốt xấu,
Vẫn là đất nước ta.
Chúng ta được thừa hưởng
Từ tổ tiên, ông bà.
Mỗi tấc đất yêu quí
Thấm đẫm máu, mồ hôi.
Và mỗi tấc đất ấy
Là của bạn và tôi.
Điệp khúc:
Nên giận thì cứ giận,
Mà thương thì vẫn thương
Hãy chung tay góp sức
Để đất nước hùng cường.
2
Như cuộc chạy tiếp sức,
Chúng ta sống hôm nay,
Hãy bảo vệ đất nước
Cho thế hệ sau này.
Đất nước đang gian khó.
Lại thọ địch bốn bề,
Hãy tạm gác thù hận,
Tăng làm và bớt chê.
Điệp khúc:
Nên giận thì cứ giận,
Mà thương thì vẫn thương.
Hãy chung tay góp sức
Để đất nước hùng cường.
3
Chúng ta, dân Đại Việt,
Luôn biết ngẩng cao đầu.
Quan trọng là khí tiết,
Không chỉ nghèo hay giàu.
Hãy kiêu hãnh tuyên bố:
“Tôi là người Việt Nam!”
Qua những lời nói đẹp.
Tốt đẹp cả việc làm.
Điệp khúc:
Nên giận thì cứ giận,
Mà thương vẫn cứ thương.
Hãy chúng tay, góp sức
Để đất nước hùng cường.
ĐẤT LÀNH CHIM ĐẬU
Đất lành thì chim đậu.
Việc hay thì người làm.
Khi đất nước thống nhất,
Chim bay vào phương Nam.
Người miền Nam giàu có,
Cùng anh em, đồng bào,
Đã nhường nhà, nhường đất
Cho người miền Bắc vào.
Đổi lại, người miền Bắc,
Mang theo món chó mèo
Cùng thói ăn trộm chó
Của người anh em nghèo.
Cùng rất nhiều khẩu hiệu,
Và các kiểu thi đua.
Cũng may chưa mang nốt
Cái lạnh và gió mùa.
Đất lành thì chim đậu.
Việc hay thì người làm.
Tự nhiên nghĩ vơ vẩn
Về miền Bắc, miền Nam.
Tự nhiên buồn mới lạ
Mà chẳng biết vì sao.
Tôi, con chim miền Bắc,
Sắp sửa cũng bay vào.
NHỤC
Mấy cái đứa mất dạy.
Đi sang nước người ta
Còn dở trò ăn cắp,
Mất quốc thể nước nhà.
Còn chuyện ăn tự chọn -
Xúc một đống lù lù,
Ăn thừa mứa không hết,
Thì chỉ vì do ngu.
Đã ngu dốt không biết,
Thì lặng lẽ học người.
Học cách ăn, cách uống,
Đi đứng và nói cười.
Ở nước mình, ăn cắp
Đã nhục nhã lắm rồi.
Sang nước người ăn cắp
Là nhục nhã gấp đôi.
Để bây giờ, sướng nhé -
Nó treo biển đề phòng.
Khinh người Việt như chó.
Chúng mày thấy nhục không?
Đúng là nhục, nhục lắm.
Cái nhục không riêng ai.
Đến mức người tử tế
Không muốn ra nước ngoài.
Quốc thể là trên hết.
Hãy luôn nhớ điều này.
Người Việt trọng danh dự.
Thế mà bọn chúng mày…
EINSTEIN VÀ CHAPLIN
Nghe nói một lần nọ,
Thiên tài Einstein
Cúi đầu chào cung kính
Ông vua hài Chaplin:
“Tôi kính phục ông nhất,
Rằng ông chẳng nói gì.
Thế mà cả thế giới
Lại hiểu ông cực kỳ.”
Chaplin lễ phép đáp:
“Cả thế giới hết lòng
Ngưỡng mộ ông, ông biết,
Dù không ai hiểu ông.”
QUẢNG BÁ VĂN HÓA VÀ DU LỊCH
“Bốn nghìn năm văn hiến
Có thể chia làm hai:
Hai nghìn năm nem rán,
Hai nghìn năm áo dài.”
Một Friend viết thế
Về cái cách chúng ta
Quảng bá về văn hóa
Và du lịch nước nhà.
Mà bác ấy nói đúng.
Quẩn quanh vẫn chỉ hai.
Hết giới thiệu nem rán,
Lại giới thiệu áo dài.
Thỉnh thoảng thêm tiếng sao,
Tính tang tiếng đàn bầu.
Quảng bá mà kiểu ấy,
Thì thành công - còn lâu.
BIẾT ƠN
Có một cái rất hiếm.
Đó là lòng biết ơn.
Và đấy là sự thật,
Không thể nào thật hơn.
Ai đó được ai đó
Giúp, biết ơn chân thành.
Nhưng lại quên, thật tiếc,
Hồn nhiên và rất nhanh.
Là vì cái cảm giác
Biết ơn người giúp mình
Không phải quà trời tặng,
Ai cũng có lúc sinh.
Ngược lại, muốn có nó,
Tức là lòng biết ơn,
Cũng phải học, khó lắm.
Không có gì khó hơn.
NƯỚC NGA
Anh dựa vào sức mạnh
Để chiếm đất người ta,
Thì đó là xâm lược.
Kẻ xâm lược là Nga.
Bất chấp cả thế giới
Đang lên án, vững tin,
Vẫn trâng tráo làm tới,
Đó là ông Putin.
Bị quốc tế cô lập,
Độc tài, maphia,
Rồi nghèo đói… và đó
Là tương lai nước Nga.
Qua rồi thời nước lớn
Muốn làm gì thì làm.
Tôi lên tiếng phẫn nộ.
Tôi, một người Việt Nam.
Tôi yêu nước Nga cũ
Của thi hào Puskin.
Không yêu nước Nga mới
Của cái ông Putin.
NHÀ VĂN HÓA
Xây Cái Nhà Văn Hóa
Ở một xã diện nghèo.
Nhà chỉ hai mươi mét,
Tức là bé tẻo teo.
Tường chỉ là tường gạch.
Mái bằng tôn, màu hồng.
Thế mà xây dựng nó
Tốn ba trăm triệu đồng.
Mời các bác xây dựng
Góp ý về giá thành.
Kẻo rồi mang tiếng xấu
Cho quan xã nước mình.
Quan nhỏ tham nhũng nhỏ.
Quan to tham nhũng to.
Giờ nước ta thế đấy.
Không thể không thấy lo.
*
Câu chuyện này có thật,
Ở một huyện Sài Gòn.
Tôi đã thấy “nhà” ấy.
Đúng là bé cỏn con.
Nhưng vấn đề thì lớn,
Và nghiêm trọng vô cùng:
Ở ta, nạn tham nhũng
Đã đến mức điên khùng.
UNG NHỌT XÃ HỘI
Xưa nay không lạ lắm
Chuyện giết nhau vì tình.
Đáng lạ và đáng sợ
Là gần đây nước mình
Liên tục có nhiều vụ
Con trai giết người yêu,
Đơn giản vì cô gái
Từ chối không muốn “chiều”.
Giết bằng đâm nhiều nhát,
Tẩm đốt, dìm xuống sông…
Giết một cách đơn giản.
Ngẫm mà thật đau lòng.
Người giết còn trẻ lắm,
Có văn hóa, đoàn viên,
Cũng “học tập”, “tu dưỡng”.
Nhiều đứa mặt cũng hiền.
Đó là sự xuống cấp
Của đạo đức nước nhà.
Mà ung nhọt ác tính
Đã bắt đầu lộ ra.
CHẮC PHẢI OAN ỨC LẮM
Khi một người phụ nữ
Tự cởi truồng, ban ngày,
Để giữ đất, thì đó
Là lỗi của ai đây?
Sao đến nông nỗi ấy?
Chuyện gì đang xẩy ra?
Các bác có ai thấy
Nước nào như nước ta?
Chắc phải oan ức lắm.
Chắc phát điên, nên bà
Mới dí thẳng “cái ấy”
Vào mặt thằng đại gia.
PS
Xin lỗi các bác nữ.
Cái ấy quá tuyệt vời,
Mà dí vào mặt chúng,
Thì hơi phí của trời.
PHƯƠNG CHÂM SỐNG
Ở đời, không nhất thiết
Cứ phải hơn người ta.
Mà hãy cố sống tốt,
Hôm nay hơn hôm qua.
Đó là phương châm sống
Tôi muốn khuyên mọi người.
Đơn giản, cố sống tốt,
Cho mình và cho đời.
TRUYỆN CỔ BA TƯ
Có một anh chàng nọ,
Lấy vợ được mấy ngày,
Đã than trách với bạn
Cái số mình không may:
“Sướng không biết đường sướng.
Đang được sống tự do,
Lại ngu ngốc lấy vợ,
Lấy cái buồn, cái lo.
Phải quần quật làm việc,
Phải gồng mình suốt ngày,
Hệt như phần nửa dưới
Của một chiếc cối xay!”
Có ông già đứng cạnh,
Vô tình nghe anh ta,
Mới nhẹ nhàng lên tiếng:
“Thì đời vẫn thế mà.
Có khổ mới có sướng.
Nửa dưới khổ, tất nhiên.
Nhưng buổi tối, bù lại,
Anh được làm nửa trên.”
*
Câu chuyện này triết lý,
Dí dỏm, không nặng nề,
Tôi khuyên các bà vợ
Đêm đọc cho chồng nghe.
Sướng không biết đường sướng.
Chưa gì đã kêu rên.
Ban ngày khổ, nửa dưới,
Thì đêm sướng, nửa trên.
TUỔI SINH VIÊN
Cái tuổi sinh viên đẹp.
Thật đẹp tuổi sinh viên.
Lớn mà như con nít.
Vừa khôn vừa điên điên.
Học thì suốt cả tháng
Lửng lơ con cá vàng.
Đến kỳ thi, vắt cổ
Chạy cả anh cả nàng.
Suốt cả tuần nhịn đói,
Góp tiền mời nhau ăn.
Rồi sau đó túi rỗng,
Lại nhịn suốt cả tuần.
Đến yêu cũng chẳng biết
Mình có yêu hay không.
Chỉ thấy có gì đấy
Hơi là lạ trong lòng.
Buồn cười và nhí nhố,
Tuổi thơ mộng sinh viên.
Cái tuổi ấy đẹp lắm.
Đừng để nó vấy đen.
Vì cái tuổi nhí nhố,
Mơ mộng và buồn cười,
Rất tiếc, ta chỉ có
Một lần trong cả đời.
LUYỆN THÀNH NGƯỜI TỬ TẾ
Muốn nói tiếng Anh giỏi,
Thì phải học hàng ngày.
Muốn tiếng đàn điêu luyện,
Thì phải tập luôn tay.
Ai cũng biết như vậy,
Nhưng không biết một điều,
Rằng muốn thành người tốt,
Cũng phải luyện rất nhiều.
Muốn mình không nói dối,
Thì phải nhớ hàng ngày
Nhắc mình không nói dối.
Nói dối là không hay.
Muốn không thành con nghiện
Bia rượu hoặc lô đề,
Phải nhớ hai cái ấy
Là cái chết cận kề.
Trước khi nghĩ điều ác
Hay làm việc xấu xa,
Hãy nhớ Luật Nhân Quả
Và lời của Thích Ca.
Để thành người tử tế,
Phải thường xuyên răn mình,
Tránh xa điều tội lỗi,
Thấp hèn và đáng khinh.
Mỗi tối, trước khi ngủ
Phải điểm lại trong ngày
Có điều gì chưa tốt
Để mai tránh. Cách này
Sẽ giúp ta rèn luyện
Để thành tốt dần dần.
Sớm muộn, chẳng mấy chốc
Ta sẽ thành thánh nhân.
Nhưng cũng khó lắm đấy.
Khó hơn học tiếng Anh.
Tuy nhiên, nếu kiên nhẫn,
Rồi khó mấy cũng thành.
LIÊM SỈ
Một đồng nghiệp, hôm nọ
Gặp tôi, cố mỉm cười:
“Bác viết thơ trúng lắm,
Nói hộ rất nhiều người!”
Đồng nghiệp ấy tôi biết
Là hạng người thế nào,
Nên đã không buồn đáp,
Chỉ nói một tiếng “Chào”.
Nhưng bụng thì lại nghĩ:
“Tiên sư cái lão này,
Mình có bút, có lưỡi
Mà nhờ người nói thay.
Chỗ cùng thuyền, cùng hội,
Chào nhau là được rồi.
Nếu ông có liêm sỉ,
Đừng nhìn vào mắt tôi.”
BÀI HỌC VỀ ĂN HỐI LỘ
Sau vụ ăn của đút
Ở đường sắt, quan ta
Sẽ tự rút bài học
Để ăn tiếp, đó là:
Ăn của Tây khó lắm,
Vì luật chúng nghiêm minh.
Sớm muộn rồi cũng lộ.
Ăn của ta cho lành.
Còn nhiều “quả đấm thép”
Mà xốp nhẹ như bông.
Bớt xén vài trăm tỉ,
Họp kiểm điểm là xong.
Hơn thế, ăn “quả đấm”
Là ăn tiền của dân.
Tiền dân không ai xót,
Không biết đâu mà lần.
Thế là ngon, mọi chuyện
Được giải quyết nhẹ nhàng.
Vụ việc sẽ chấm dứt,
Và rồi - hòa cả làng.
TỚ GHÉT BỌN GIẢ DỐI
“Tớ ghét bọn giả dối,
Bọn tráo trở, gian tham.
Bọn lười biếng, keo kiệt.
Bọn nói nhiều, ít làm…”
Những tính cách thật tốt,
Những câu nói thật hay,
Ta nghe nhiều người nói,
Mà gần như hàng ngày.
Bằng cách nói như thế,
Họ hàm ý rằng mình
Là những người tử tế,
Liêm khiết và công minh.
Tiếc là không phải vậy,
Trong họ, không ít người
Giả dối, keo, ti tiện,
Tham, tráo trở và lười.
Mà họ nói hăng lắm,
Hồn nhiên và thơ ngây,
Hoàn toàn không hề nghĩ
Mình là bọn người này.
*
Ta, con người, mắc bệnh
Chỉ trích người thì kinh,
Mà ít ai dũng cảm
Dám chỉ trích chính mình.
Thêm một nghịch lý nữa:
Thực sự tốt là người
Không lớn tiếng phê phán
Các thói xấu ở đời.
SÁNG DẬY, TỰ NHIÊN BUỒN
Trời mưa, cà phê nhạt.
Tự nhiên nhớ cháu con.
Nhớ thì nhớ, vẫn uống.
Vừa uống, vừa nghĩ buồn.
*
Chính nghĩa hay phi nghĩa
Thì vẫn là chiến tranh.
Và cái giá phải trả
Vẫn là người dân lành.
*
Mỗi lần nghe đài báo
Khen cái nọ, cái này
Là lại thấy lo lắng.
Mà lo lắng hàng ngày.
Đài báo cứ leo lẻo
Mấy câu chữ ngày xưa.
Một trăm câu chữ ấy,
Chín mươi câu chữ thừa.
Giờ có nhiều cái sợ,
Đến không dám ra ngoài.
Muốn ở nhà, khốn nỗi,
Lại sợ thằng báo đài.
*
Sao mấy thằng đế quốc
Chỉ nhằm đánh nước ta,
Mà không đánh nước khác
Cũng na ná như ta?
Mà sao bác lịch sử
Giao sứ mạng quang vinh
Cho ta đánh đế quốc
Để thế giới hòa bình?
*
Tự nhiên nghĩ vơ vẫn,
Buồn lo cho cháu con.
Cà phê vốn đã nhạt,
Giờ lại thêm vị buồn.
Mai sau thời thế đổi,
Mình có bị chửi không?
Chúng có lý để chửi:
Tiên sư thằng cha ông!
KHỦNG KHIẾP
Lớn, và thật khủng khiếp
Khi hàng triệu con người
Vì chiến tranh ly tán,
Và vĩnh viễn lìa đời.
Nhưng khủng khiếp hơn thế,
Khi người Việt chúng ta,
Những người may sống sót
Cuộc chiến tranh vừa qua,
Chợt thấy không còn nữa,
Cái tử tế, cái tình.
Đến bàng hoàng như thể
Mình mà không phải mình.
DŨNG CẢM
Những con người dũng cảm
Dám vượt lên chính mình,
Đấu tranh vì công lý
Cho đất nước, cho mình.
Họ bất chấp cái chết,
Sẵn sàng chịu tù đày.
Thật đáng khen, đáng quí
Những người dũng cảm này.
Nhưng cũng không thể trách
Những người đang lặng thinh,
Không dám nói sự thật
Vì lo sợ cho mình.
Dũng cảm như hạt giống
Nằm sâu dưới đất đen
Đang chờ mưa, chờ vụ
Để đâm chồi mọc lên.
SÀI GÒN
Trước bảy lăm, nghe nói,
Không biết có đúng không,
Rằng Sài Gòn lúc ấy
Là Hòn Ngọc Viễn Đông.
Tức là nhất khu vực,
Hơn đứt Singapore.
Bangkok gọi bằng cụ,
Nói gì thằng In-đô.
Xem ảnh Sài Gòn cũ,
Vào những năm sáu mươi,
Thấy phố rộng, sạch đẹp,
Nhiều xe máy, xe hơi.
Trong khi đó Miền Bắc
Cũng vào thời gian này,
Chiếc xe đạp còn hiếm,
Nhiều những con trâu cày.
Giờ Sài Gòn nhếch nhác,
Thua đứt Singapore.
Gọi Bangkok bằng cụ.
Thua cả thằng In-đô.
Tự nhiên thương và nhớ
Hòn ngọc ấy Viễn Đông.
Sài Gòn của người khác,
Thế mà thấy chạnh lòng.
BẠN
Cứ mười đứa nghiện hút,
Cờ bạc và rượu chè,
Thì cả mười đứa ấy
Hư là do bạn bè.
Không có chuyện con cái
Hư vì thích ở nhà.
Càng không hư vì muốn
Gần bố mẹ, ông bà.
Với thanh niên, người lớn,
Bạn nhiều cũng không nên.
Bạn nhiều, nhiều điện thoại,
Nhiều liên hoan, tốn tiền.
Một tháng dăm đám cưới,
Dăm ba cái hẹn hò,
Dăm ba cuộc than thở,
Dăm ba lần đôi co.
Mà thời gian thì ít.
Mà việc thì lại nhiều.
Bạn bè sẽ thế chỗ
Của những người thân yêu.
Không may nhỡ có chuyện,
Bạn bè không giúp đâu.
Hoặc là họ sẽ biến,
Hoặc là họ lắc đầu.
Bạn với đúng nghĩa bạn
Rất ít ở đời này.
Loại xôi thịt thì có.
Luôn vẫn thế xưa nay.
Bạn, tôi nghĩ, tốt nhất
Chỉ nên một vài người,
Để giúp nhau sống tốt,
Chứ không phải ăn chơi.
Mà bạn phải ra bạn.
Bạn chứ không phải bè.
Cùng lắm, nếu không có,
Bạn vẫn sống ô-kê.
Người cứ thích nhiều bạn,
Buôn điện thoại suốt ngày
Là những người yếu đuối.
Tôi bảo đảm điều này.
Người muốn làm việc lớn
Phải chấp nhận hy sinh
Và việc làm trước hết
Là học sống một mình.
HẠT CƠM, HẠT NGỌC
Mỗi hạt cơm, theo Phật,
Là hạt ngọc ở đời.
Thấm đẫm mưa và nắng
Và mồ hôi con người.
Vậy đừng hoang phí nó.
Vì nhiều người còn nghèo.
Vì đó là tội lỗi.
Và là tội lỗi nhiều.
Để phí một hạt ngọc,
Một hạt cơm, sau này
Xuống địa ngục phải chịu
Hàng vạn kiếp đọa đày.
Một hạt cơm để phí
Phải ăn một bãi dòi.
Càng ăn càng thấy đói.
Cứ thế mãi không thôi.
*
Góp một nhận xét nhỏ:
Cũng lạ, những người nghèo,
Người nhà quê lên phố,
Ăn, thường lãng phí nhiều.
Cứ như bằng cách ấy
Họ muốn chứng tỏ mình
Là chơi sang, lịch sự,
Và ứng xử văn minh.
Không ai muốn thấy họ
Bị đầy đọa suốt đời.
Nhưng nhìn hạt cơm vãi,
Cứ thấy xót của trời.
KHÔNG THỂ NÀO TIN NỔI
Không thể nào tin nổi:
Đào tài nguyên quốc gia
Bán, còn đòi bù lỗ.
Đúng chỉ ở nước ta.
Lỗ thì dẹp, để lại
Cho con cháu sau này.
Chắc chúng không ngu dốt
Như cha ông ngày nay.
Đào tài nguyên để bán
Mà thua lỗ, vì sao?
Sao không trù liệu trước,
Giờ ăn nói thế nào?
Lỗ phải qui trách nhiệm
Tiền thuế của nhân dân
Không phải để các sếp
Muốn mần chi thì mần.
NHẮC CÁC BÁC NỮ TRẺ
Nghiện rượu chè, cờ bạc
Là mình tự hại mình.
Sẽ dẫn tới tai họa
Và đổ vỡ gia đình.
Đó là điều chắc chắn.
Một cái chết hẹn giờ.
Ai muốn chơi với lửa,
Thì xin mời cứ chờ.
Mới sinh, không ai nghiện.
Nghiện là do thanh niên
Đua nhau, chuốc nhau uống.
Vừa ngu, vừa tốn tiền.
Lần nữa nhắc con gái:
Thấy đứa nào rượu chè
Là lập tức cạch mặt.
Cạch mặt cả lô đề.
Chúng là loại rất thấp,
Không đáng mặt đàn ông.
Bọn rượu chè, cờ bạc
Không đáng mặt làm chồng.
HỜI HỢT VÀ DỄ DÃI
Với phần nhiều bạn đọc,
Những bài châm ngôn này
Có thể rất tâm đắc,
Bổ ích và cũng hay.
Họ đọc hồ hởi lắm,
Like rồi khen hồi lâu.
Nhưng một giờ sau đó,
Chẳng còn gì trong đầu.
Vì sao? Nói thật nhé.
Vì da đã quá dày.
Lười suy nghĩ, hời hợt,
Kiểu gió thổi mây bay.
Cái thói hời hợt ấy
Là kết quả tất nhiên
Của cách sống dễ dãi,
Gì cũng mì ăn liền.
Những người mắc thói ấy
Có đặc điểm như sau:
Một, kiến thức nông cạn.
Hai, thích phê phán nhau.
Ba, tính rất bảo thủ,
Cứ tưởng mình nhất đời.
Bốn, xửng cồ tự ái
Khi ai nói quá lời.
Họ có thể phấn khích
Trước một ý tưởng hay,
Thậm chí muốn làm nó,
Nhưng rồi lại quên ngay.
Họ thơ ngây không hiểu
Một chân lý hiển nhiên,
Như người Anh thường nói:
“No pains thì no gains”.
Tức là họ muốn có
Mọi cái tốt, cái hay
Mà không phải tốn kém
Và lao động hàng ngày.
Nhiều bác như thế đấy.
Tôi thừa biết, tin đi.
Nhưng viết, tôi vẫn viết.
Theo hay không thì tùy.
THẬT DỄ VÀ ĐƠN GIẢN
Tôi mách bạn một cách
Sống thanh thản ở đời,
Sống thiện và giản dị,
Không ganh đua với người.
Đó là đọc sách Phật
Và làm theo lời Ngài.
Tôi bảo đảm chắc chắn
Bạn hạnh phúc lâu dài.
Đơn giản và thật dễ.
Không thể nào dễ hơn.
Lại hạnh phúc nhanh chóng.
Không thể nào nhanh hơn.
Hoàn toàn tùy thuộc bạn
Cái dễ, cái nhanh này.
Chỉ cần làm theo Phật
Và đọc Phật hàng ngày.
Bạn bận không đọc được?
Hay mù chữ? Cũng không.
Không làm được, đơn giản
Vì cái gì bên trong.
Cái gì đó nhu nhược,
Hời hợt và biếng lười
Đang cố ngăn cản bạn
Sống đúng nghĩa con người.
Bạn không chống lại chúng.
Thậm chí còn vuốt ve.
Bạn là thế, tôi biết,
Dù tưởng mình rất ghê.
Một lời khuyên rất quí
Tôi cho bạn hôm nay,
Dù biết trước rằng bạn
Không theo lời khuyên này.
Tức là bạn, thực chất,
Không muốn sống đàng hoàng,
Nghiêm túc và tử tế,
Mà chỉ ưa nhẹ nhàng.
TÔI CHƯA THẤY
Quả thật tôi chưa thấy
Người nào theo Thích Ca,
Kiên trì và chân thật,
Lại làm điều xấu xa.
Quả thật tôi chưa thấy
Ai bố thí giúp đời
Mà trở thành nghèo đói
Hay thua kém hơn người.
Quả thật tôi chưa thấy
Người nào đánh vợ mình
Mà không bị hàng xóm
Và xã hội coi khinh.
Quả thật tôi chưa thấy,
Chưa bao giờ, ở đâu,
Con bạc, dù có thắng,
Mà lại trở thành giàu.
Quả thật tôi chưa thấy,
Có bác sinh viên nào
Luôn bỏ học, lười biếng
Mà thi toàn điểm cao.
Quả thật tôi chưa thấy
Ông bố nào say nhè
Mà được con kính trọng,
Mà vợ không thấy ghê.
Quả thật tôi chưa thấy
Suốt sáng, trưa và chiều
Cô dâu buôn điện thoại
Mà được mẹ chồng yêu.
Quả thật những điều ấy
Tôi chưa thấy bao giờ.
Có bác nào đã thấy,
Xin hãy nói, tôi nhờ.
VẤN ĐỀ
Vấn đề không ở chỗ
Ta không có sách hay.
Mà ở chỗ ta ngại
Đọc những cuốn sách này.
Vấn đề không ở chỗ
Ta không muốn kết hôn.
Mà ở chỗ ta sợ
Trách nhiệm với vợ con.
Vấn đề không ở chỗ
Thiếu thời gian, thiếu tiền.
Mà ở chỗ tính cách
Có cái gì hèn hèn.
Vấn đề không ở chỗ
Ta không muốn hơn người.
Mà ở chỗ ta muốn,
Nhưng rất tiếc, lại lười.
Vấn đề không ở chỗ
Ta không muốn có nhà.
Mà ở chỗ ta muốn
Ai đó mua cho ta.
Vấn đề là như vậy.
Vấn đề của vấn đề
Là ta muốn vui vẻ,
Mà mặt thụng, nặng nề.
Tóm lại là tất cả
Các vấn đề của ta
Đều do tự mình cả.
Đừng tìm kiếm đâu xa.
GỬI CÁC HỌC SINH CŨ
Tôi bắt đầu dạy học
Từ năm bảy mươi lăm.
Không nhiều, cũng không ít,
Đã gần năm mươi năm.
Còn cái lớp dạy dịch
Tiếng Anh ở Bách Khoa
Đã hai mươi năm lẻ,
Học sinh thì, ôi chà.
Phải nói học như giặc.
Khoảng hai ba trăm người.
Hàng ngày, non-stop.
Luôn đầy ắp tiếng cười.
Tài liệu học miễn phí.
Tiền học thì rất bèo.
Đứa nào có thì nộp,
Không có thì học nghèo.
Nhiều người học nghèo nhé,
Gần nửa chứ ít đâu.
Ai cũng hứa nhất định
Trả ơn thầy khi giàu.
Giờ tôi biết nhiều bác,
Thành đạt, giàu cực kỳ.
Vậy hãy nhớ lời hứa,
Đến mua sách thầy đi.
Xin lỗi, sách thầy tặng,
Chỉ mua chữ ký thầy.
Coi như một kỷ niệm.
Hô cái là có ngay.
Còn những bác đang học,
Thầy biết đếch có tiền.
Thì học nghèo, sau nhớ
Mua sách cho Bảo Hiền.
Bảo Hiền bán chưa hết
Thì đến Chíp và May.
Mụ Vợ đang sắp sửa
Dạy chúng bán sách thầy.
Túm lại là, thú thật,
Thầy trót liều in thơ.
Mà thơ thì đang ế.
Nhớ mua nhé, thầy chờ!
GỬI HAI CHÁU CHIP VÀ MAY
Ông có thể bảo đảm
Với cháu Chip và May,
Rằng hai cháu có thể
Rất tự hào sau này,
Rằng Bà Ngoại rất đẹp.
Còn Ông, tuy điên điên,
Nhưng làm thơ cũng được,
Đặc biệt, thích cho tiền.
Nhân tiện nhắc các cháu:
Mỗi lần Bà cho quà,
Là tiền của Ông đấy,
Vì Ông đưa cho Bà.
Vậy Ông muốn các cháu,
Theo đúng lẽ tự nhiên,
Yêu Ông hơn Bà nhé.
Là vì Ông chi tiền!
NHÂN QUẢ
Tôi tin Luật Nhân Quả,
Tin ở hiền gặp hiền,
Tin ở ác gặp ác,
Và rất hiểu đồng tiền.
Tôi tin những người xấu,
Tham lam và lừa đời,
Rốt cuộc không sung sướng,
Mà khổ đau hơn người.
Điều này được kiểm chứng
Trong cuộc sống hàng này.
Quan sát kỹ thì biết.
Luôn vẫn thế xưa nay.
Bọn đấu cha tố mẹ,
Gây oan trái một thời,
Giờ con cháu lụn bại,
Ngóc mãi không thành người.
Bọn trộm cướp, ma túy,
Bọn cặn bã, du côn,
Như ta thấy, rốt cục
Đều kéo nhau vào đồn.
Còn bọn quan tham nhũng,
Đừng tớn lên khoe giàu.
Sẽ đến lượt chúng nó,
Hoặc con cháu mai sau.
Là vì lưới Nhân Quả
Lồng lộng chăng trên cao.
Lồng lộng chăng trên cao.
Xưa nay không nương nhẹ
Hay bỏ sót người nào.
Nhiều bác trẻ hãnh tiến,
Cậy kiến thức đầy mình,
Mà quên Luật Nhân Quả,
Luân Hồi và Vãng Sinh.
Quên thì tôi nhắc lại:
Việc ta làm hôm nay
Sẽ để lại dấu ấn
Rất lâu về sau này.
Không phải nhắc để dọa.
Dọa thì tôi ích gì?
Chẳng qua thương thì nhắc.
Thấy đúng thì tin đi.
Xã hội ta, thật tiếc,
Giờ lắm cái nhiễu nhương.
Giá trị bị đảo lộn.
Đảo lộn cả kỷ cương.
Rất nhiều người sống ác.
Vậy thì sao chúng ta
Không thử cố sống thiện,
Để xã hội yên hòa?
Mỗi người tốt một ít,
Xã hội sẽ tốt hơn.
Mỗi người thiện một ít,
Xã hội sẽ thiện hơn.
*
Tôi tin Luật Nhân Quả,
Tin ở hiền gặp hiền,
Tin ở ác gặp ác,
Và rất hiểu đồng tiền.
Vì rất tin và hiểu,
Nên mới khuyên mọi người
Hãy sống tốt, sống thiện,
Vì mình và vì đời.
LẠI NÓI VỚI NGƯỜI TRẺ
Gieo ác thì được ác.
Gieo lành thì được lành.
Đó là chân lý Phật.
Anh muốn gì tùy anh.
Là vì anh còn trẻ,
Tôi xin khuyên thế này:
Hãy chọn một cách sống.
Ngay bây giời, hôm nay!
Nếu chần chừ không chọn,
Tức là anh buông xuôi.
Buông xuôi là nguy hiểm,
Là chết, hãy tin tôi.
Ai cũng muốn hạnh phúc
Và giàu có, tất nhiên.
Nhưng giàu ba bảy loại,
Và không chỉ giàu tiền.
Giàu tiền, giàu tạm bợ.
Giàu đức mới bền lâu.
Những người chi tiêu ít
Mới đúng thực sự giàu.
Thật ra anh không biết
Anh đã giàu lắm rồi.
Đủ ăn, có nhà ở.
Tức cũng giàu như tôi.
Anh muốn chiếc xe xịn
Hay Iphone, Ipheo?
Tốt lắm, nhưng thật tiếc,
Anh còn trẻ và nghèo.
Không tiền mà muốn có.
Không có sẽ hận đời.
Hận đời sẽ làm bậy.
Làm bậy sẽ hỏng người.
Thành ra, muốn hạnh phúc,
Mà đau khổ, nặng nề,
Chỉ vì không có được
Chiếc Iphone, chiếc xe.
Đừng quên Đức Phật dạy:
Mọi đau khổ chúng sinh
Đều do quá chiều chuộng,
Thỏa mãn thân xác mình.
Trong khi anh có thể,
Không tốn một đồng nào,
Trở thành người hạnh phúc,
Mà hạnh phúc cấp cao.
Đó là sống giản dị.
Không đua đòi với ai.
Lặng lẽ học, tu dưỡng
Thành người tốt, có tài.
Đồng thời đọc nhiều sách,
Nhất là sách thánh hiền.
Học nghe nhạc cổ điển,
Học cách yêu thiên nhiên.
Có được những cái ấy,
Sẽ thấy mình không nghèo.
Tự anh chán xe xịn,
Chán Iphone, Ipheo.
Nói thế là anh hiểu:
Cái hạnh phúc ở đời
Không nằm ở vật chất,
Mà nằm ở con người.
Muốn dở thì được dở,
Muốn hay sẽ được hay.
Vậy mời anh quyết định.
Ngay bây giờ, hôm nay.
Không thì sau, gặp khó,
Đừng kêu than với tôi.
Tôi, người già, từng trải,
Chuyện ấy quen lắm rồi.
BÌNH THƯỜNG, KHÔNG BÌNH THƯỜNG
Xã hội có xấu, tốt,
Bình thường, không bình thường.
Phổ biến, được chấp nhận
Thì gọi là bình thường.
Xã hội ta đang sống
Cái “bình thường” kiểu này
Tiếc, nhìn đâu cũng thấy,
Mà phải thấy hàng ngày.
Giá xăng tăng đều đặn
Vài ba tháng một lần.
Lúc đầu còn phẫn nộ,
Sau cũng “bình thường” dần.
Bọn tham quan đục khoét,
Đạo đức giả, nhiễu nhương.
Chán lắm, chửi mỏi miệng,
Rồi tặc lưỡi: “bình thường”.
Nước ta giờ thế đấy.
Cái ác thành bình thường,
Phổ biến, được chấp nhận,
Tức là không bình thường.
DÂN TRÍ
Fukuzawa nói:
“Chúa tạo ra con người,
Ai cũng được bình đẳng
Và như nhau ở đời.
Nếu có sự khác biệt,
Giàu nghèo hay sang hèn,
Thì sự khác biệt ấy
Do học thức tạo nên.”
Tương tự, chân lý ấy
Đúng ở cấp quốc gia.
Nếu có nước nào đó
Phải thua kém người ta,
Thì lỗi do dân trí.
Dân trí thấp mà đòi
Dân chủ và giàu mạnh,
Thì cũng hơi buồn cười.
ĐẠI THI HÀO
Nguyễn Du, nhà thơ lớn,
Với tác phẩm Truyện Kiều,
Nhà thơ tôi thích đọc
Và yêu mến, có điều,
Gọi nhà thơ thì được.
Nhà thơ lớn - ô-kê.
“Thi hào” thì hơi quá.
“Đại thi hào” thì ghê.
Nguyễn Du, nhà thơ lớn,
Nhà thơ của quê tôi.
Chữ “nhà thơ” cao quí
Cũng sang trọng lắm rồi.
Sang như nhà thơ Goethe,
Như Puskin, Heine,
Shakespeare và Frost…
Tất cả đều nhà thơ.
Thế mà ta, người Việt,
Cứ là phải thi hào.
Thậm chí chưa thấy đủ,
Nên mới “đại thi hào”.
*
Thơ “đại thi hào” ấy,
Thơ “đại thi hào” ấy,
Thì chín trong mười người
Có lẽ chưa hề đọc.
Người Việt thật buồn cười.
TỦI
Cả chục viện nghiên cứu,
Giáo dục, Sử, Thơ Văn,
Mấy mươi năm “nghiên cứu”
Bằng tiền thuế của dân.
Thế mà chẳng có được
Công trình nào ra hồn.
Trong báo cáo thì có,
Nhưng toàn bé cỏn con.
Bù lại, các “viện sĩ”
Giỏi moi tiền đề tài,
Kiểu trời ơi đất hỡi,
Dù thoạt nghe rất oai.
Cũng cả chục cái quĩ
Trợ cấp đều hàng năm,
Mà mãi vẫn không thấy
Các tác phẩm “ngang tầm”.
Ít ra là chưa thấy
Có nhiều người hàng ngày
Thức suốt đêm, lên mạng
Đọc các “tác phẩm” này.
Tôi, lặng lẽ làm việc,
Đến mắt toét, lưng còng,
Viết được cuốn Thơ Sử
Cho các cháu phổ thông.
Đúng chủ trương của đảng,
Nhà nước không mất tiền.
Thế mà cứ gây khó,
Cuối cùng mới cho in.
Tôi tự bỏ tiền túi,
Rao bán như bán rong.
Nhà nước không thèm biết,
Quĩ không cho một đồng.
Cũng tủi, nhưng phải bán.
Chỉ mong cuốn sách này
Đến được tay các cháu,
Để chúng đọc hàng ngày.
Giờ thì thơ tôn giáo.
Hai cuốn Phật viết xong,
Cho in ngay, rất dễ.
Thơ Thiên Chúa thì không.
Thơ Đạo Hồi cũng thế.
Hay quả nhà nước này
Có phân biệt tôn giáo
Trái chủ trương xưa nay?
Mà sao không cho nhỉ?
Tôi đang giúp mọi người
Hiểu biết về tôn giáo
Để sống đẹp ở đời.
Tôn giáo nào cũng tốt.
Cả Thiên Chúa, Đạo Hồi.
Hay chỗ nào không tốt
Thì hãy chỉ giùm tôi?
Thế đấy các bác ạ.
Không tiếc tiền, tiếc công.
Chỉ thấy hơi kỳ cục
Và tủi tủi trong lòng.
*
Đã nói thì nói nốt,
Ừ, có thể hơi kiêu.
Viết được những cuốn ấy,
Người như tôi không nhiều.
Tôi chết, đừng hy vọng
Vào mấy ông, mấy bà
Đang “đỉnh cao văn học”
Nhờ cái giải Quốc Gia.
TRỞ VỀ VỚI ĐẤT
Vốn mọc lên từ đất,
Con một bác đi cày,
May mắn được ăn học,
Rồi đi đó, đi đây.
Như con chim ngơ ngác
Bay tới chân trời xa,
Tôi học hỏi cái mới,
Cái hay của người ta.
Rồi đọc một núi sách,
Cao xa và uyên thâm.
Nhân cách và tư tưởng
Nhờ thế được nảy mầm.
Rồi tự mình cũng viết,
Cố uyên thâm, cao xa.
Cầu kỳ và triết lý,
Na ná giống người ta.
Giờ đầu hai thứ tóc,
Không ai bắt, mà rồi
Viết thơ vè dung dị
Như tiếng nói quê tôi.
Có ném cao đến mấy,
Hòn đá bay lên trời
Cũng quay về với đất.
Đó là luật của đời.
Từng mọc lên từ đất,
Từng bay cao, bay xa,
Nay tôi về với đất
Với đình làng, ao nhà.
Tôi chết, biến thành đất
Để mầm mới xanh tươi.
Thế cũng là hạnh phúc.
Hợp tình, hợp lẽ trời.
PS
Tương tự, ngày còn nhỏ
Nghe những bài dân ca.
Lớn lên nghe giao hưởng.
Và rồi nay, về già,
Tự lúc nào không biết,
Tôi trở lại thích nghe
Những giai điệu dung dị,
Đệm đàn bầu, sáo tre.
YÊU NƯỚC
Yêu nước không to tát
Phải thế nọ thế này.
Yêu nước với người trẻ
Là cố học hàng ngày.
Học sao cho thật giỏi,
Nhất là cái tiếng Anh.
Để ra ngoài chúng nó
Không coi thường dân mình.
Là sống cho tử tế,
Tu thân và tề gia,
Thành người tốt, trung thực,
Để xây dựng nước nhà.
Phải bắt đầu yêu nước
Bằng cách nhớ cha ông,
Biết lịch sử dân tộc,
Yêu đất nước, non sông.
Không đao to búa lớn.
Lặng lẽ mà tu thân.
Khi đất nước có sự,
Dám xung trận, nếu cần.
SUY NGHĨ
Đúng, mà lại không đúng.
Sai, có thể không sai.
Nhiều khi một cộng một
Chưa hẳn đã là hai.
Một chân lý tưởng đúng
Vì nghe mãi nhiều năm.
Có thể chân lý ấy
Lại là một sai lầm.
Hãy cố gắng suy nghĩ
Bằng cái đầu của mình.
Độc lập, có phân tích,
Không để ý xung quanh.
Tiếc là ta, dân Việt,
Mắc cái bệnh thích lười,
Nhất là lười suy nghĩ,
Về mình và sự đời.
Suy nghĩ, hãy suy nghĩ
Để phân biết vàng thau.
Mệt thì cũng có mệt,
Nhưng nó sáng cái đầu.
HÃY CỨU NGƯỜI NÔNG DÂN
Không có gì đau đớn
Bằng nghe tin nông dân
Bỏ nghề, bỏ ruộng đất
Đi tha phương kiếm ăn.
Vì sao, vì trồng lúa,
Phải một nắng hai sương,
Mà tính ra lại lỗ.
Quả là điều bất thường.
Vì nuôi gà, nuôi lợn,
Ừ, vất vả thôi đành.
Nhưng sao lại có chuyện
Bán thấp hơn giá thành?
Người nông dân vất vả
Làm lụng bao đời nay
Nuôi sống cả đất nước,
Sao đến nông nỗi này?
Tôi đề nghị nhà nước,
Cả việc cần, không cần,
Phải gác lại tất cả
Để cứu người nông dân.
Vì nếu không có họ
Thì sẽ không có ai,
Cả tôi, cả nhà nước,
Hiện tại và tương lai.
THƠ CON NÍT
Sáng nay, lại một bác,
Làm to bên an ninh,
Gọi điện: “Bác nên viết
Thơ con nít cho lành.”
Đáp: “Thì tôi vẫn viết
Thơ con nít suốt ngày.
Viết thơ vui, lịch sử.
Về lẽ phải, điều hay.
Còn những cái tôi viết
Mà bác khuyên nên thôi,
Thực ra là tôi viết
Cho con nít đấy thôi.
Là vì tôi và bác
Dựng nên chế độ này.
Có cả tốt lẫn xấu,
Cả hay và chưa hay.
Đã là bậc cha chú,
Phải minh bạch, làm gương.
Cha chú sai, phải nhận.
Âu cũng lẽ bình thường.
Con cháu tôi và bác
Sẽ thế nào sau này
Phụ thuộc tôi và bác
Làm những gì hôm nay.
HAI MẶT
Nhiều “nhân sĩ yêu nước”
Trong quán nhậu, hàng ngày
Chửi đảng và chính phủ.
Chửi hay như hát hay.
Họ đang “bức xúc” lắm
Với thế thái, nhân tình.
Nhưng cái “bức xúc” ấy
Chỉ giữ lại cho mình.
Là vì lên đài báo,
Cũng chính những người này
Khen đảng và chính phủ.
Khen hay như hát hay.
Người ta chỉ một mặt.
Các ông này lại hai.
Một mặt ở quán nhậu.
Một mặt trên báo đài.
LÀM ĐƯỢC GÌ CHO DÂN?
Hôm nay có một bác,
Đâu bên sở giao thông,
Làm thanh tra gì đó,
Nói như quát: “Thưa ông,
Ông phán thì hay lắm.
Chê nhiều người, nhiều lần.
Bản thân ông, xin hỏi,
Làm được gì cho dân?”
Đáp: “Thành thật mà nói,
Chẳng làm được bao nhiêu.
Nhưng tôi sống tử tế,
Thành ra ít mà nhiều.
Vì riêng sống tử tế
Là đóng góp cho đời,
Là làm được gì đấy
Cho mình và cho người.
Tôi không giảng đạo đức,
Không tham nhũng một xu.
Không như các quan bác,
Khối người phải vào tù.
Tôi không ngồi quán nhậu,
Chửi nhà nước hết lời,
Rồi họp hành, ca ngợi
Đảng, nhà nước hết lời.
Tôi luôn sống trung thực,
Không lừa dưới, nịnh trên.
Tôi sống vì cái nghĩa,
Chứ không phải vì tiền.
Tôi đóng thuế đầy đủ,
Cúng tiền giúp cộng đồng…
Tôi chỉ làm được thế.
Không nhiều lắm. Còn ông?”
LẠI NÓI VỀ CẢI CÁCH GIÁO DỤC
Muốn cải cách giáo dục,
Phải chăng nên như sau:
Phải đập hết, xây mới
Và làm lại từ đầu?
Ai làm? Những người mới.
Có thể thuê nước ngoài.
Ừ thì tốn, trước mắt,
Nhưng ích lợi lâu dài.
Thiếu tiền thì quyết định
Ngừng xây một tuyến đường
(Đắt gấp ba thằng Mỹ),
Hay tạm ngừng tăng lương.
Để bảo đảm chắc thắng,
Tôi đề nghị thế này:
Thủ Tướng ra lệnh cấm
Những người nào xưa nay
Từng tham gia cải cách,
Tức là đã nhiệt tình
Phá hoại, làm nát bét
Nền giáo dục nước mình.
Nếu cần thì bịt miệng,
Cùm cả chân cả tay,
Nhất định không cho phép
Được tham gia lần này.
GLEEN GOULD
Năm một chín sáu tám,
Glenn Gould được mời
Đến nước Nga biểu diễn,
Tuổi mới hơn ba mươi.
Lúc ấy, ông còn trẻ
Đã nổi tiếng thiên tài.
Một nghệ sĩ lập dị,
Chơi đàn không giống ai.
Khi chơi, ông thường hát,
Ngoẹo đầu rồi vung tay.
Cũng chướng, nhưng phải chịu,
Vì ông chơi rất hay.
Ra đón, người hâm mộ
Chen vòng trong, vòng ngoài.
Ông vờ như không thấy,
Không hề bắt tay ai.
Khách sạn ông sẽ ở -
Tòa tháp “Ucraina”,
Thuộc vào loại tốt nhất,
Bên sông Matxcơva.
Thế mà ông nhăn mũi,
Bảo không hợp vệ sinh,
Rồi lên xe, bắt chở
Về sứ quan nước mình.
Nhà tổ chức khó chịu.
Người hâm mộ thở dài.
Có người muốn trả vé,
Không nghe “ông thiên tài”.
Nhưng rồi không ai trả.
Mọi người vẫn chen nhau
Mua vé chui, vào rạp,
Để kính cẩn cúi đầu
Trước một người vĩ đại,
Một nghệ sỹ thiên tài,
Dù khó chịu, lập dị
Và chơi không giống ai.
*
Tôi, ngẫu nhiên, từng ở
Khách sạn “Ucraina”.
Nhớ Glenn Gould, tư lự
Ngắm sông Matxcơva.
Cũng nhiều lần suýt khóc,
Nghe tiếng đàn ông chơi,
Đặc biệt nhạc của Bach,
Thánh thiện đến tuyệt vời.
Gleen Gould không khiêm tốn,
Lập dị và chơi ngông?
Người khác tôi không biết.
Tôi thì nghĩ là không.
Với tôi, không quan trọng
Ông cư xử thế nào.
Quan trọng là nghệ sĩ,
Tiếng đàn ông ra sao.
Những con người vĩ đại,
Hiểu rõ giá trị mình,
Có thể và được phép
Khác những người xung quanh.
ĐẤU GIÁ ĐỨNG ĐƯỜNG
Tôi nghe người ta nói,
Không biết có đúng không,
Rằng cái chức đội trưởng
Ở các chốt giao thông
Là phải đấu giá đấy.
Mà tỉ tỉ, nghìn nghìn.
Để đứng đường chang nắng,
Để “dân yêu”, “dân tin”.
Đấu xong, với người thắng
Thì việc làm đầu tiên,
Các bác cũng thừa biết,
Là phải thu lại tiền.
Nên ngày đêm hăng hái
Đứng đường “phục vụ dân”.
Nhanh chóng hoàn được vốn,
Còn dôi ra nhiều lần.
Tiếp đến là người khác:
“Bây giờ đến lượt tao.
Tao cũng muốn phục vụ.”
Lại đấu giá, giá cao.
Tiền đấu cho ai nhỉ?
Cho người không đứng đường,
Là thủ trưởng các cấp,
Có thể tới trung ương.
Vậy là quan đầy tớ
Ai ai cũng có phần.
Quan lớn thì phần lớn.
Chỉ khốn khổ thằng dân.
Tôi nghe nói như thế,
Không thêm bớt tẹo nào,
Đề nghị ngay lập tức
Phải điều tra xem sao.
Nếu đúng thì chấn chỉnh.
Lệnh, từ nay công an
Không được phạt vô cớ
Và vòi tiền của dân.
Nếu sai thì lập tức
Cho mở tòa án binh,
“Cẩu đầu trảm” những kẻ
Vu khống đầy tớ mình.
*
Phần tôi, phải nói thật,
Tôi thấy công an ta
Cũng còn nhiều người tốt,
Biết kính trọng người già.
Nói chung là lịch sự,
Có lý và có tình.
Nếu ai đó hư hỏng,
Lỗi do cơ chế mình.
MẶT NẠ
Để chống lại giả dối,
Dân Đại Việt lâu nay
Buộc phải đeo mặt nạ,
Vô cảm và khá dày.
Dưới cái mặt nạ ấy
Có thể là thờ ơ,
Căm thù hay khinh bỉ,
Hay hy vọng đợi chờ.
Nhưng chắc chắn dưới nó,
Không chỉ thịt và da,
Mà còn có ý nghĩ
Đạn không thể xuyên qua.
MƠ ƯỚC CỦA TÔI
Nếu sinh ở nước khác,
Được tử tế học hành,
Tôi sẽ là nhạc sĩ,
Mộng mơ như Sô-panh.
Nhưng cũng rất có thể
Tôi giống Bết-thô-ven,
Với nhiều bản giao hưởng
Đầy tiếng trống, tiếng kèn.
Có thể, ai biết trước,
Là nhạc sĩ, về già,
Tôi sẽ đi theo Bach,
Suy tư và hài hòa.
Giống Sô-panh, hay Bach,
Hay giống Bêt-thô-ven,
Chắc chắn tôi nổi tiếng,
Được nhiều người biết tên.
Mơ ước thành nhạc sĩ
Bám theo tôi suốt đời.
Nay vẫn còn day dứt,
Khi đã U bảy mươi.
Con người sống, ham muốn
Và mơ ước đủ điều.
Nhưng viết nhạc bác học
Khó hơn châm ngôn nhiều.
Đầu tôi luôn đầy ắp
Các giai điệu mượt mà,
Những hợp âm tuyệt đẹp
Mà không thể viết ra.
Là vì cái sự học
Không đến đầu đến đuôi.
Pi-a-nô chơi kém,
Phối khí cũng rất tồi.
Là vì mười bảy tuổi
Mới thoát cảnh chăn trâu,
Không được học trường nhạc,
Không tập đàn mụ đầu.
Nên cái mơ ước ấy
Cuối cùng đã không thành.
Đau thì cũng đau lắm,
Nhưng mà thôi, phải đành.
Để đời không uổng phí,
Tôi chuyển sang viết thơ,
Kết hợp thơ và nhạc,
Hiện thực và ước mơ.
Hợp âm và giai điệu
Tôi giữ lại cho mình,
Chia sẻ với người khác
Cái tâm và cái tình.
ĐẮT GẤP BA LẦN MỸ
Lại lọ mọ lên mạng.
Đọc, và lại giật mình.
Không giật mình sao được:
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh
Đã công khai thừa nhận
Đường cao tốc ở ta
Đắt gấp ba ở Mỹ,
Hơn gấp hai Trung Hoa.
Mà cái gấp ba ấy
Hôm nay vừa làm xong,
Ngày mai đã lún sập,
Hay mặt nhựa đã bong.
Mỹ là nước đắt đỏ,
Lương cao, vật liệu cao.
Thế mà nó thì rẻ,
Ta thì đắt. Vì sao?
Vì, theo ông bộ trưởng,
Mấy thằng chủ đầu tư,
Thằng tư vấn, giám sát,
Tức là bọn quan hư,
Bắt tay nhau đội giá
Mà không sợ vào tù,
Vì biết không ai trị.
Không ăn có mà ngu.
Số tiền chênh lệch ấy,
Tức là hai phần ba
Của nghìn nghìn, tỉ tỉ
Được quan đem mua nhà,
Mua chân dài, hoa hậu,
Rồi nhảy múa, ăn chơi.
Công khai và trắng trợn
Trước con mắt mọi người.
Đảng biết, nhà nước biết.
Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng
Thậm chí còn tức giận
Đến mức suýt phát khùng.
*
Xin hỏi ông bộ trưởng:
Sao ông chịu khoanh tay?
Xin hỏi ông xây dựng:
Sao có chuyện thế này?
Là công bộc, đầy tớ,
Các ông được dân nuôi
Để lãnh đạo tử tế,
Mà lãnh đạo như buồi.
Tôi, người dân, xót của,
Nói với ông điều này:
Các ông làm ăn thế,
Thì để người khác thay.
BA MƯƠI GIÂY, MỘT GIỌT
Vòi nước lại tí tách.
Mỗi giọt ba mươi giây.
Sáng, ngủ dậy chợt thấy
Xô nước lớn đã đầy.
Bực mình thì bực thật,
Nhưng vẫn vui, là vì
Nó lần nữa lại nhắc
Chân lý này diệu kỳ:
Hãy chăm chỉ làm việc,
Có chậm cũng không sao.
Quan trọng là làm việc,
Không được nghỉ ngày nào.
Đều đều và lặng lẽ.
Lặng lẽ và đều đều.
Từng tí một tích lại
Sẽ có ngày thành nhiều.
Tôi viết thơ cũng thế.
Một chữ ba mươi giây.
Cứ đều đặn như vậy,
Thành mấy bài một ngày.
Giờ thì các bác biết
Sao tôi viết được nhiều.
Vì đều đều, lặng lẽ,
Lặng lẽ và đều đều.
*
Tự rút ra bài học.
Đừng chờ tôi nói ra.
Khuya rồi, tôi phải ngủ.
Vậy nhé, chào cả nhà!
TẢN MẠN VỀ MẤY BÁC TRẺ
Chàng nọ, chát suốt buổi,
Dừng lại phán một câu:
“Mình bận quá, chưa gọi
Cho bố mẹ đã lâu.”
Nàng kia, ngủ dậy muộn,
Hai mắt còn sưng phồng:
“Thời gian trôi nhanh quá.
Bài chưa làm, chán không!”
*
Người lười, sợ tốn kém
Cho việc học tiếng Anh
Là người thường muốn nhất
Có học bổng ngon lành.
BỐ CON
Có một ông bố nọ
Đưa con đi vườn hoa.
Anh tới quầy bán vé:
“Bao nhiêu tiền, thưa bà?”
Bà bán vé liền đáp:
“Người lớn ba mươi nghìn.
Trẻ em dưới sáu tuổi
Vào không phải mất tiền.”
“Vậy xin bà hai vé.
Cho tôi và cháu này.”
“Cháu nhà anh mấy tuổi?
Tội nghiệp, nó quá gầy.”
“Cháu sắp lên bảy tuổi.
Con đầu của chúng tôi.
Nó thông minh, học giỏi.
Biếng ăn nên thành còi.”
Bà bán vé ái ngại,
Chỉ thu ba mươi nghìn.
“Coi như cháu còn nhỏ.
Ai biết mà thu tiền.”
“Không, bà cho hai vé.
Cảm ơn bà có tình.
Có thể không ai biết,
Nhưng cháu biết tuổi mình.”
*
Câu chuyện chỉ có vậy.
Sai hay đúng miễn bàn.
Có ông bố như thế,
Con không thể không ngoan.
KHÔNG LẤY VỢ VÌ TÌNH
Một chính khách nổi tiếng,
Ông Disraeli,
Đảng Bảo Thủ Anh Quốc.
Một con người lạ kỳ.
“Có nhiều việc rồ dại
Tôi làm trong đời mình,
Nhưng không rồ đến mức
Lại cưới vợ vì tình.”
Ông tuyên bố như thế.
Và ở tuổi ba lăm
Ông cưới một bà góa
Hơn ông hai mươi năm.
Vì bà là quí tộc,
Hơn thế, lại rất giàu.
Ai cười chê, ông nói:
“Tiền không xấu lắm đâu.”
Bà vốn đã không đẹp,
Lại ăn nói vụng về.
Dốt văn chương, ăn diện
Diêm dúa như anh hề.
Thế mà rồi, thật lạ.
Cuộc hôn nhân của bà
Với ông chồng lập dị
Hạnh phúc nhất hoàng gia.
Vì sao? Vì đơn
giản
Bà thực lòng yêu
ông.
Nguyện suốt đời
chỉ sống
Vì sự nghiệp của
chồng.
Bà luôn luôn giữ
ý,
Không nhắc đến
chuyện tiền.
Để ông tiêu thoải
mái,
Không một lần than
phiền.
Trong các buổi
giao tiếp,
Gặp ai bà cũng
khoe
Về ông chồng yêu
quí,
Tuy khoe hơi vụng
về.
Phần ông, bên bà
vợ
Chân thành và thơ
ngây,
Ông thấy được trút
bỏ
Sự căng thẳng hàng
ngày.
Cảm kích vì điều
ấy,
Ông cũng rất chiều
bà.
Không một lời
trách móc.
Cũng không quên
tặng hoa.
Ba mươi năm cứ
thế,
Họ hạnh phúc bên
nhau.
Ông đùa: “Xưa, bà
biết,
Tôi cưới vì bà
giàu.”
Rồi ông cười, âu
yếm
Hôn bà vợ của
mình.
“Đúng thế, nhưng
tôi biết
Ông cưới tôi vì
tình.”
Năm một chín một chín
Paderewski
Được bầu làm Thủ Tướng
Nước Ba Lan diệu kỳ.
Ông là nhà lãnh đạo
Mềm dẻo và thông minh.
Đất nước ông điêu đứng
Vì thảm họa chiến tranh.
Hàng triệu người chết đói.
Ông đành phải dằn lòng
Nhờ Mỹ cấp lương thực
Cứu người dân nước ông.
Cơ quan Cứu Trợ Mỹ
Do Hoover đứng đầu.
(Hoover thành Tổng Thống
Chưa đầy mười năm sau).
Hàng nghìn tấn lương thực
Được gửi tới Ba Lan.
Nạn đói không còn nữa,
Đất nước lại bình an.
Cảm động, ngài Thủ Tướng
Paderewski
Sang cảm ơn Chính phủ
Và nhân dân Hoa Kỳ.
Ông Hoover cung kính
Cúi thấp đầu chào ông:
“Nhân tiện, một lần nữa
Cảm ơn Ngài có lòng
Đã giúp tôi và bạn
Được tiếp tục học hành.
Có thể Ngài không nhớ,
Ngài, nghệ sĩ lừng danh,
Nhưng mấy năm về trước
Ngài biểu diễn thật hay
Để quyên tiền giúp đỡ
Người dân đất nước này.”
*
Thế giới thật kỳ diệu,
Công bằng và hài hòa.
Ta cho đời lòng tốt,
Đời tốt lại với ta.
TẢN MẠN VỀ SỐNG VÀ CHẾT
Hiểu ý nghĩa cuộc sống
Cũng có nghĩa là ta
Đã không sợ cái chết,
Có thể cũng không xa.
Chết là điều duy nhất
Không thể tránh ở đời.
Có sống là có chết,
Cả vật và cả người.
Không ai lý giải nổi
Vì sao ta sinh ra.
Càng không thể lý giải
Việc cái chết chờ ta.
Không có gì vô nghĩa.
Mọi cái có nguyên do.
Ai đó cam tù tội
Cho ai đó tự do.
Ai đó qua đường sắt
Chịu cái chết đau lòng.
Nhờ thế có rào chắn,
Giảm tai nạn giao thông.
Một cậu bé chết yểu
Vì ung thư, tiếc thay.
Em cậu thành bác sĩ
Để chữa căn bệnh này.
Chết là việc không khó.
Sống mới khó hơn nhiều.
Sống cũng coi như chết,
Không đam mê, thương yêu.
Phật dạy: Muốn chết đẹp,
Thì phải cố hàng ngày
Sống sao cho tử tế.
Thật thâm thúy điều này.
Hiểu ý nghĩa cuộc sống
Cũng có nghĩa là ta
Đã không sợ cái chết,
Có thể cũng không xa.
Chết là điều duy nhất
Không thể tránh ở đời.
Có sống là có chết,
Cả vật và cả người.
Quan trọng là ở chỗ
Ta phải sống thế nào
Để xứng với người chết,
Để người chết tự hào.
Vì nói gì thì nói,
Thực chất vấn đề là
Có người đã đau đớn
Và phải chết vì ta.
KHIÊM TỐN
Thầy giáo dạy khiêm tốn.
Các hiền triết xưa nay
Cũng thường dạy như thế.
Tôi thì nghĩ thế này.
Ừ, khiêm tốn cũng tốt.
Nên nghe lời người xưa.
Nhưng không khiêm tốn quá,
Mà chỉ nên vừa vừa.
Vì cuộc đời ngắn lắm,
Sức lực cũng không nhiều.
Hãy chừa một ít đất
Để cho mình còn kiêu.
Kiêu ngạo thì không được,
Nhưng kiêu hãnh thì nên.
Kiêu hãnh là một cách
Để tự nâng mình lên.
Kiêu hãnh để lặng lẽ
Làm việc tốt cho đời,
Để cuối cùng khiêm tốn
Nói: Mình quả hơn người!
PS
Phần lớn người “khiêm tốn”
Thường là người bất tài.
Tôi nghĩ như thế đấy.
Ai nghĩ gì mặc ai.
Nhân tiện, khuyên: Nếu thích,
Cứ khiêm tốn, không thừa.
Đừng tin người khiêm tốn.
Nếu tin, cũng vừa vừa.
NHẢY CẪNG
Người ta không mua sách
Thường vì hai lý do.
Một là tiền không có.
Hai - có nhưng ky bo.
Nhiều bác sẽ nhảy cẫng:
Tiền đầy trong túi tôi.
Chẳng qua không thích sách
Nên không mua mà thôi.
Vâng, trường hợp của bác,
Xin có lời thế này:
Một, bác đang tăm tối
Mà tự mình không hay.
Hai, bác hơi ngạo mạn
Khi nói thế. Không sao.
Chắc bác lại nhảy cẫng?
Nhảy thì nhảy. Xin chào!
KHUYÊN
Một kiệt tác nhân loại,
Người ta dịch mất công,
Mất nhiều năm, dịch tốt,
Mời đọc. - Nhất định không.
Vì sao? Vì không thích.
Vì dài, mất thời gian.
Vì đang bận chát chít.
Vậy thì thôi, miễn bàn.
Thế mà những người ấy,
Nực cười đến khó tin,
Lại thường to tiếng phán
Về Bairơn, Puskin.
Lại càng khó tin nữa,
Rằng các nhà phê bình,
Các giáo sư, tiến sĩ,
Luôn vỗ ngực thông minh,
Hầu hết là không đọc.
Với họ, đáng làm hơn
Là phán chứ không đọc
Thơ Puskin, Bairơn.
Nhưng điều khó tin nhất,
Càng nổi tiếng “thông minh”,
Họ lại càng ít đọc,
Trừ “trước tác” của mình.
Nhà thơ ta có đức
Đếch thèm đọc của ai.
Đếch học để luyện bút,
Vì nghĩ mình thiên tài.
Còn những vị đã được
Hoặc đang xin người ta
Cho cái giải thơ báo
Hay giải thưởng Quốc Gia
Thì càng ít đọc nữa.
Tin hay không thì tùy.
Nhưng một khi tôi nói,
Thì các bác tin đi.
Tóm lại là thế đấy
Văn hóa đọc nước mình.
Đọc, ít người chịu đọc,
Mà phán thì rất kinh.
Đọc sách rất bổ ích
Cho cái óc, cái tâm.
Ai lười đọc, chắc chắn,
Người ấy thiếu cái tầm.
Đừng nói vì quá bận.
Cớ ấy xưa lắm rồi.
Thích, về quê mà nói.
Xin đừng nói với tôi.
PS
Nhân tiện: Tôi, người dịch
Các kiệt tác loài người
Vào thời gian khổ ấy,
Khi tuổi mới ba mươi.
Thú thật, tôi cũng ngại,
Sợ khó và sợ dài.
Nhưng dịch thì phải dịch.
Vì không tôi thì ai?
Khuyên: chịu khó mà đọc
Các giá trị tinh hoa.
Không thì mời cứ việc
Đọc các giải “Quốc Gia”.
VAI DIỄN CUỐI CÙNG
Câu chuyện này cảm động
Các bạn đã nghe chưa?
Vì nó rất ý nghĩa,
Nghe lại cũng không thừa.
Có một diễn viên nọ
Mới nghỉ hưu, mùa hè
Đến thăm người chị họ
Ở một làng vùng quê.
Hàng ngày ông đi dạo
Tha thẩn giữa đồng xanh,
Vui được ngắm cảnh đẹp,
Thở không khí trong lành.
Tuy nhiên, ông thấy lạ.
Cũng nơi ấy, hàng ngày
Một cậu bé, mười tuổi,
Tóc xoăn, người gầy gầy.
Cậu kiên nhẫn chờ đợi
Những đoàn tàu chạy qua,
Những đoàn tàu tuyệt đẹp
Giữa cánh đồng đầy hoa.
Những đoàn tàu đẹp ấy
Với hành khách bên trong
Với cậu là mơ ước,
Một thế giới màu hồng.
Mỗi lần có tàu đến,
Cậu bật dậy, vẫy tay,
Hy vọng có ai đó
Đáp lại cái vẫy này.
Thế mà tiếc, chắc vội,
Tàu đến rồi tàu đi,
Không người nào vẫy đáp,
Cứ như không thấy gì.
Suốt một tuần như thế,
Ông lão diễn viên già
Thấy, mà thương cho cậu,
Thoáng ngậm ngùi, xót xa.
Một hôm, ông dậy sớm,
Cùng với chiếc xe thuê
Ngược lên mấy ga trước,
Rồi lên tàu quay về.
Ông cải trang thật kỹ,
Đẹp như một ông tiên,
Mũ cao vành, râu trắng,
Với nụ cười thật hiền.
Ông mở toang cửa sổ,
Thò sẵn đầu và tay,
Hồi hộp chờ tàu đến
Chỗ ông dạo hàng ngày.
Khi cậu bé lại vẫy,
Ông vẫy đáp, mỉm cười.
Một việc tưởng đơn giản,
Thế mà ông lặng người.
Cậu bé ấy vui sướng,
Đứng vẫy tay rất lâu.
Cả khi không còn thấy
Ông già và con tàu.
*
Ông già diễn viên ấy
Thường nói với mọi người
Đó là vai diễn xuất
Thành công nhất trong đời.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét