Thơ Đời Thường

TẤN VĂN CÔNG

Sự tích Tết Bánh Trôi, Bánh Chay

Tấn Văn Công là một

Trong Ngũ Bá Xuân Thu,

Sáu ông vua nổi tiếng,

Các chư hầu Nhà Chu.

Ông có tài thao lược,

Đao kiếm cũng tinh thông.

Rồi nổi lên xưng bá

Cùng vua Tề Hoàn Công.

Tên ông gắn với Tết

Bánh trôi và bánh chay,

Hay còn gọi Hàn Thực.

Truyền thuyết kể thế này:

*

Đời Xuân Thu, vua Tấn

Gặp nạn, sống lưu vong,

Hết Tề rồi đến Sở,

Hết Tây lại về Đông.

Có một người hiền sĩ

Tên là Giới Tử Thôi,
Theo vua, giúp mưu kế,

Chia hoạn nạn, và rồi,

Một lần nọ, đói quá,

Chẳng còn gì để ăn,

Ông tự mình xẻo thịt,

Một miếng ở bắp chân.

Lặng lẽ, ông đem nướng

Rồi mời Tấn Văn Công.

Ăn hết vua mới biết,

Rất cảm kích trong lòng.

Mười chín năm phiêu bạt,

Giới Tử Thôi theo ngài.

Cho đến khi vua Tấn

Lần nữa được lên ngai.

Ngài ban thưởng hậu hĩnh

Cho quan và bầy tôi.

Thế mà, thật đáng trách,

Lại quên Giới Tử Thôi.

Ông không chút oán hận,

Nghĩ mình nghĩa trả xong,

Bèn vào rừng ở ẩn

Cùng mẹ già của ông.

Khi vua Tấn chợt nhớ,

Liền mời ông vào cung.

Giới Tử Thôi không chịu,

Bất dắc dĩ, cuối cùng

Vua cho người phóng lửa

Đốt cháy khu rừng già,

Với hy vọng nhờ thế

Giới Tử Thôi sẽ ra.

Nhưng ông vẫn cố thủ.
Cả hai mẹ con ông

Ôm nhau chịu chết cháy.

Vua rất đỗi đau lòng.

Ngài bèn cho lập miếu

Thờ cũng ông đêm ngày.

Đồng thời ban chiếu chỉ

Cấm dân chúng từ nay

Không ai được nhóm lửa

Ngày mồng Ba tháng Ba,

Để nhớ gương tuẫn tiết

Của ông và mẹ già.

Từ đó dân nước Tấn

Không nhóm lửa ngày này,

Phải ăn thức ăn nguội.

Phong tục ấy đến nay

Còn giữ ở Trung Quốc

Và cả Việt Nam ta,

Thành Tết ăn bánh nguội

Ngày mồng Ba tháng Ba.

SỞ TRANG VƯƠNG

Theo truyền thuyết kể lại,

Một lần Sở Trang Vương

Mở tiệc lớn khoản đãi

Các quan và dân thường.

Đang vui thì gió lớn

Thổi tắt nến, bất thần,

Có vị quan nào đấy

Kéo áo một cung tần.

Nàng này túm, kéo đứt

Dải mũ của ông ta,

Rồi cúi xin vua Sở

Trừng phạt kẻ dâm tà.

“Hắn làm điều sàm sỡ.

Dải mũ của hắn đây.

Mũ ai không có dải

Thì đúng là tên này!”

Sở Trang Vương nghĩ bụng:

“Quá chén, quan của ta

Say, nhưng sao nỡ giết

Vì miệng lưỡi đàn bà?”

Rồi ngài liền tuyên bố:

“Ta mở tiệc đêm nay,

Ai chưa đứt dải mũ

Là chưa vui, chưa say!”

Các quan nghe, nhất loạt

Dựt dải mũ trên đầu.

Nên khi đèn thắp sáng,

Mũ ai cũng như nhau.

Bữa tiệc vui đêm ấy

Vẫn tiếp diễn như thường.

Không ai bị trị tội

Nhờ mưu Sở Trang Vương.

Hai năm tiếp, nước Sở

Và nước Tấn đánh nhau.

Có một vị tướng trẻ

Luôn liều chết đi đầu.

Người này rất dũng cảm,

Đã nhiều lần cứu vua.

Một phần cũng nhờ thế

Mà Sở thắng, Tấn thua.

Lần nọ, trong tiệc rượu,

Vua Sở hỏi người này:

“Ta không hề biệt đãi,

Mà sao ngươi xưa nay

Lại hết lòng phụng sự,

Cứu mạng ta nhiều lần?”

Người kia cúi đầu đáp:

“Dạ muôn tâu, vì thần

Đội ơn lớn bệ hạ

Đã tha tội chém đầu

Vì kéo áo mỹ nữ.

Ân đức nặng và sâu.”

CẢM ƠN

Sáng, cháu gọi, mở mắt,

Thấy mình nằm trên giường.

Rồi vui, vẫn còn sống

Và khỏe mạnh bình thường.

Vui nữa - chưa bị bắt

Vì đã viết nhiều bài

Chỉ trích đảng, chính phủ.

Có thể chỉ trích sai.

Vậy là phải thừa nhận

Rằng chúng ta ngày nay

Có tự do, dân chủ.

Chí ít, ở mức này.

Cảm ơn đảng, chính phủ

Không nặng tay như xưa.

Chí ít đã cho nói,

Dẫu chỉ mức vừa vừa.

GỬI ĐẠI GIA LÊ ÂN

Chiếc giường giá sáu tỉ.

Cảm ơn bác Lê Ân.

Vì bác đã đóng thuế

Một tỉ rưỡi cho dân.

Nước ta vậy mà oách,

Dám xài siêu, siêu giường.

Có tiền, bác chơi thế,

Tôi thấy cũng bình thường.

Chúc bác ngủ ngon giấc

Trên chiếc siêu giường này.

Hôm nào không ngủ được,

Bác cứ báo tôi hay.

Sắp tới tôi Nam Tiến

Với cháu con của mình.

Nhà Seaview bên cạnh,

Sát vườn hoa Chí Linh.

Tôi và bác đàm đạo

Chuyện thơ, chuyện đời thường.

Nếu được, bác cho phép

Tôi ngồi thử mép giường.

Lần nữa cảm ơn bác

Dám chịu chi, chịu chơi,

Nộp thuế một tỉ rưỡi,

Cũng là giúp nhiều người.

NGƯỜI ĐẸP NGỦ TRONG RỪNG

                        Xưa, ở vương quốc nọ,

Sau bao ngày chờ mong

Bà chính phi hoàng hậu

Đã sinh hạ cho chồng

Một bé gái xinh đẹp,

Dịu dàng như bông hoa,

Đôi mắt như sao sáng,

Tên là Aurora.

Vua liền mở đại tiệc,

Cho mời ba bà tiên

Đến ban phước cho cháu.

Ba bà tiên rất hiền.

Các bà tặng cháu bé

Những món quà tuyệt vời,

Cùng lời chúc chóng lớn

Và hạnh phúc nhất đời.

Bỗng một mụ phù thủy,

Tên là Maleficent

Xuất hiện trong bữa tiệc,

Khăn và áo đều đen.

Mụ phù thủy tức giận

Vì không được vua mời.

Tức là xem thường mụ.

Một mối thù nhớ đời.

Mụ liền vung chiếc đũa,

Đưa ra một lời nguyền,

Rằng lên mười sáu tuổi,

Cô công chúa dịu hiền

Sẽ bị mũi thoi nhọn

Đâm vào đầu ngón tay.

Không thuốc nào chữa được.

Công chúa sẽ chết ngay.

Một bà tiên đã nguyện

Để hóa giải lời nguyền,

Rằng nàng sẽ không chết,

Mà đơn giản ngủ yên.

Một giấc ngủ êm dịu,

Với hơi thở đều đều.

Nàng sẽ tỉnh khi nhận

Cái hôn của người yêu.

Lo lắng cho con gái,

Vợ chồng vua yêu cầu

Ba bà tiên tốt bụng

Nhận làm mẹ đỡ đầu

Và đưa công chúa nhỏ

Vào nuôi dưỡng trong rừng.

Tránh mặt mụ phù thủy,

Luôn để ý, canh chừng.

Ba bà tiên giả dạng

Làm những người nông quê,

Tránh không dùng pháp thuật

Để chống lại mụ kia.

Trong khu rừng vắng vẻ,

Aurora lớn lên,

Như một cô thôn nữ,

Tươi trẻ và hồn nhiên.

Nàng cũng không hề biết

Rằng mình là con vua.

Càng lớn càng xinh đẹp,

Dẫu bề ngoài quê mùa.

Như mọi cô gái khác,

Nàng bắt đầu mong chờ

Một hoàng tử xinh đẹp,

Tài ba và mộng mơ.

Đúng năm mười sáu tuổi,

Do lỗi của bà tiên,

Tung tích nàng bị lộ,

Và tiếc thay, lời nguyền

Của mụ già phù thủy

Thành hiện thực, vội vàng,

Mũi một con thoi nhọn

Đâm đứng ngón tay nàng.

Lập tức nàng ngất lịm

Trong giấc ngủ triền miên

Giữa khu rừng hoang vắng,

Vương quốc của thần tiên.

Các bà tiên làm phép,

Để cả vương quốc này

Cũng chìm trong giấc ngủ,

Dịu êm và dài ngày.

*

Một hoàng tử xinh đẹp,

Có tài và thông minh,

Từ lâu bị phù thủy

Giam trong lâu đài mình.

Chàng tên là Phillip,

Thà chết không nhật lời

Lấy mụ già làm vợ.

Thà bị giam suốt đời.

Ba bà tiên hiền hậu

Quyết định cứu giúp chàng.

Với hy vọng hoàng tử

Có thể đánh thức nàng.

Hay tin hoàng tử trốn,

Mụ phù thủy gian tà

Dựng một rừng gai nhọn,

Nhưng chàng vẫn vượt qua.

Mụ hóa phép làm núi,

Làm lửa cháy, làm sông.

Nhưng vô ích, rồi mụ

Hóa thành một con rồng.

Con rồng và hoàng tử

Suốt nhiều ngày đánh nhau.

Cuối cùng mụ phù thủy

Bị chàng chém đứt đầu.

Ba bà tiên làm gió

Đưa chàng về khu rừng

Nơi người đẹp đang ngủ,

Cuộc sống như đang ngừng.

Nhưng người đẹp vẫn đẹp,

Như bông hoa dịu hiền.

Hoàng tử yêu say đắm

Từ cái nhìn đầu tiên.

Chàng lặng lẽ cúi xuống

Hôn lên đôi môi nàng.

Lập tức nàng tỉnh dậy,

Với đôi mắt ngỡ ngàng.

Cả vương quốc bừng tỉnh.

Cây cối lại xanh tươi.

Khu rừng già đầy ắp

Tiếng hát và tiếng cười.

Hoàng tử và công chúa

Được làm lễ thành hôn.

Một tiệc cưới vĩ đại

Đúng vào đêm trăng tròn.

Ba bà tiên nhân hậu

Vui chung với mọi người.

Hoàng tử và công chúa

Sống hạnh phúc trọn đời.

TIÊU TIỀN NHƯ THẾ NÀO

Có một tỉ phú Mỹ,

Khi hết tiền, cuối đời,

Nói một nửa gia sản

Ông chi cho ăn chơi,

Cờ bạc và em út…

Và rằng khoản tiền này

Chi đúng và hữu ích.

Còn nửa kia, tiếc thay,

Chi cho cái vớ vẩn,

Như đầu tư, kinh doanh.

Mệt người và buồn chán.

Mà rồi việc không thành.

Nghĩ thế nên ông chết

Hạnh phúc và thảnh thơi,

Vì một nửa gia sản

Đã chi cho ăn chơi.

PS

Câu chuyện này có thật,

Tôi chép lại hôm nay,

Không định khuyên các bác

Tiêu tiền như ông này.

Nhưng nếu có tiền bạc,

Đừng ky bo làm gì.

Đời này sống được mấy.

Sướng được thì sướng đi.

NHÀ VUA VÀ ĐÔI GIÀY

Xưa, có ông vua nọ

Làm một chuyến vi hành

Tới các vùng hẻo lánh

Trong vương quốc của mình.

Thay cho việc cưỡi ngựa,

Ngồi kiệu hay đi xe,

Vua quyết định đi bộ,

Hệt như bác nhà quê.

Đường khó đi, đầy sỏi

Và đá nhọn như chông,

Nên một lúc vua mệt,

Và rất không hài lòng.

Ngài về cung, ra lệnh

Lấy da thuộc thật mềm

Trải kín đường trong nước

Để vua đi cho êm.

Các quan nghe, kinh sợ,

Gãi tai rồi gãi đầu:

Tức phải giết hàng triệu

Con bò và con trâu!

Lệnh vua không thể trái.

Làm thế nào bây giờ?

Trong khi đang bối rối,

Có anh hầu bất ngờ

Đưa ra một ý tưởng

Rất thông minh thế này:

Thay cho việc giết mổ

Triệu gia súc kéo cày,

Để lấy da phủ kín

Tất cả mọi con đường,

Vua có thể đơn giản

Cắt miếng da bình thường

Khâu thành đôi giày nhỏ

Đế da được thuộc mềm.

Đường có xấu đến mấy,

Vua đi vẫn thấy êm.

Vua nghe, rất ưng ý,

Liền ra lệnh làm ngay.

Hàng triệu con gia súc

Thoát chết nhờ anh này.

*

Qua đây ta học được

Một bài học thông minh:

Muốn mọi thứ tốt đẹp,

Phải thay đổi từ mình!

LỜI THỊ PHI

Trong một lần nhàn nhạ,

Vua Đường, Đường Thái Tông

Hỏi một vị quan lớn

Trong cận thần của ông:

“Khanh là người chính trực,

Vì sao ta vẫn nghe

Thiên hạ hay đàm tiếu

Đủ các lời khen chê?”

“Dạ, muôn tâu bệ hạ,

Mùa xuân, có mưa phùn.

Cỏ cây mừng, xanh tốt,

Nhưng đường xá lấm bùn.

Mùa thu, trăng sáng đẹp,

Đẹp lòng các thi nhân.

Nhưng với bọn đạo chích

Thì hết đường làm ăn.

Người làm muối, ta biết,

Chỉ mong trời nắng to.

Nhưng nắng là bất hạnh

Với những người bán ô.

Tâu bệ hạ, trời đất

Vốn công bằng xưa nay

Mà người yêu, người ghét,

Vậy thì hạ thần này

Hỏi làm sao tránh được

Bị người đời thị phi.

Lời thị phi xúc xiểm

Không chừa ai, chừa gì.

Lời thị phi độc ác,

Như rắn độc ở đời.

Vua nghe, trung thần chết.

Dân nghe, người hại người.

Hạ thần mong bệ hạ

Đừng quan tâm làm gì.

Bệ hạ, đấng minh trực,

Đừng nghe lời thị phi.

CÔNG LÝ VÀ “ĐẠI CỤC”

Một vụ tham nhũng lớn,

Ăn chặn tiền trẻ con,

Truy đúng người, đúng tội,

Đủ bằng chứng hùng hồn.

Thế mà lãnh đạo quyết

Không khởi tố vụ này

Vì “lợi ích đại cục”.

Lãnh đạo ta thật hay.

Không thể không văng tục,

Rằng lãnh đạo, cỡ to,

Tầm “đỉnh cao trí tuệ”,

Mà ngu như con bò.

Một, bò mới không hiểu

Không có “đại cục” nào

Đứng cao hơn công lý.

Đúng là chuyện tầm phào.

Hai, cái “đại cục” ấy,

Người ta biết từ lâu,

Quan đưa ra mục đích

Nhằm bảo vệ cho nhau.

Ba, coi thường công lý.

Ngẫm mà thấy đau lòng.

Thành ra luật thì có

Mà rồi cũng như không.

Ra vậy, các bác ạ.

Tiền thuế của đồng bào

Nuôi hạng người thế đấy.

Các bác tính thế nào?

LỢN VÀ BÒ

Một ông nhà giàu nọ

Thích khoe với mọi người:

“Tôi làm giàu, khi chết,

Để lại hết cho đời!”

Có cụ già nghe thế,

Bèn đáp lại thế này:

“Được, nhưng nghe tôi kể

Câu chuyện nhỏ sau đây.

Xưa có một con lợn

Ở chung với con bò.

Lợn thường bị bỏ đói,

Còn bò thì ăn no.

Lợn kêu: “Sao ông chủ

Nỡ đối xử cách này?

Không lẽ vì anh bạn

Cho họ sữa hàng ngày?

Tôi cũng đâu thua kém.

Khi tôi chết, biết không,

Tôi cho họ tất cả,

Thịt, da và bộ lòng.”

“Khác nhau là chỗ ấy.

Khác giữa lợn và bò.

Tôi cho lúc đang sống.

Anh thì chết mới cho.”

BÀI HỌC TỪ THIÊN NHIÊN

Ở vùng đất Do Thái

Và người Palestin

Có hai biển hồ lớn,

Cũng khác hai cái tên.

Một hồ gọi Hồ Chết.

Chết vì nước trong hồ

Mặn, không gì sống nổi,

Thậm chí cả con sò.

Hồ kia thì ngược lại,

Tên là Ga-li-lê,

Nước ngọt và mát lạnh,

Nên sự sống tràn trề.

Cả hai biển hồ ấy

Nhận nước một dòng sông,

Sông Jordan nổi tiếng

Thơ mộng và xanh trong.

Có điều dòng nước ấy

Hồ Chết nhận vào mình,

Giữ lâu, thành nước mặn,

Không chia cho xung quanh.

Trong khi hồ nước khác,

Hồ nước Ga-li-lê,

Lại hào phóng phân phát

Cho sông, suối và khe.

Thành ra nước luôn chảy.

Mang sự sống muôn nơi,

Cho những đồng lúa mạch,

Muông thú và con người.

*

Ta học được bài học

Từ chuyện hai biển hồ:

Sự sống và hạnh phúc -

Không chỉ nhân, mà cho.

NELSON MANDELA

Một con người vĩ đại

Vừa từ giã chúng ta.

Cúi thấp đầu vĩnh biệt

Nelson Mandela.

Một lãnh tụ vĩ đại

Đã suốt đời hy sinh

Vì tự do, nhân phẩm

Của người dân nước mình.

Suốt đời ông chiến đấu

Chống phân biệt màu da.

Thành công, ông hòa giải,

Không phân biệt màu da.

Kính trọng cả dân tộc

Đã sinh Mandela.

Ông chết, rất giản dị,

Được chôn ở quê nhà.

NHỮNG CÂU NÓI NỔI TIẾNG

CỦA NELSON MANDELA

 “Có người đã gục ngã

Trước thử thách, gian nan.

Nhưng có người cứng cáp

Nhờ thử thách, gian nan.”

*

“Lòng tốt của ai đó

Có thể bị che mờ.

Dẫu khó khăn, lòng tốt

Không lụi tắt bao giờ.”

*

“Nước không có dân chủ,

Sẽ không có hòa bình”.

Mọi lời nói hoa mỹ

Chỉ lừa người, lừa mình.

*

“Sự bình đẳng xã hội,

Qua kiểm chứng bao đời,

Là cơ sở duy nhất

Của hạnh phúc con người.”

*

“Người lãnh đạo đích thực

Là người dám, khi cần,

Hy sinh hết tất cả

Vì tự do nhân dân.”

*

“Tôi chỉ có thể nói

Những gì tôi đã làm

Do lương tâm, đạo đức

Bắt buộc tôi phải làm.”

*

“Tôi buộc phải thừa nhận

Tôi không có quyền nào

Để phán xét người khác

Dẫu tôi đúng thế nào.”

*

“Chúng ta chỉ mong muốn

Một xã hội hài hòa,

Mọi người thôi suy nghĩ

Căn cứ theo màu da.”

*

“Sự hòa giải dân tộc

Là mọi người chung tay

Khắc phục và sửa chữa

Sự bất công trước đây.”

*

“Nếu buộc phải làm lại

Những gì tôi đã làm,

Chắc chắn tôi làm lại

Những gì tôi đã làm.

Những ai yêu công lý,

Tự cho mình là người,

Tôi nghĩ rằng cả họ

Cũng sẽ làm như tôi.”

*

“Có thể chết thanh thản

Một người dám hy sinh,

Làm những gì cần thiết

Cho nhân dân của mình.”

*

“Tự do không đơn giản

Phá bỏ hết xích xiềng,

Mà biết sống, tôn trọng

Tự do của láng giềng.

*

“Tôi chỉ nghỉ một lát,

Rồi tiếp tục đấu tranh,

Vì Tự Do, Trách Nhiệm

Xưa nay luôn đồng hành.”

*

“Tôi bị tống vào ngục

Không vì việc tôi làm.

Mà vì cách tôi nghĩ,

Vì khát vọng, lương tâm.”

PHÚC LỘC LÂU DÀI

Một bác nhà giàu nọ

Xin thiền sư Sengai

Đầu năm, cho mấy chữ

Về phúc lộc lâu dài.

Thiền sư lấy tờ giấy,

Nắn nót viết một dòng:

“Cha, con, rồi cháu chết.”

Lặng lẽ đưa cho ông.

Bác nhà giàu tức giận:

“Tôi là một người ngay,

Đến xin chữ phúc lộc.

Sao ngài viết thế này?”

Thiền sư bình thản đáp:

“Tôi chẳng dám trêu ông.

Ông hỏi xin phúc lộc,

Lại lâu dài, đúng không?

Thì đây, tôi cho chữ.

Đúng những cái ông cần.

Cha, con, rồi cháu chết.

Tuần tự và dần dần.

Phúc lộc ông ông hưởng,

Rồi đến lượt cháu con.

Lâu dài và bền vững,

Đúng qui luật càn khôn.

Được thế là hạnh phúc,

Ai cũng thấy vui lòng.

Hay ông muốn ngược lại,

Con cháu chết trước ông?

VUA HỀ CHARLIE

Người ta kể, lần nọ

Ông vua hề Charlie

Tới một vùng hẻo lánh,

Nơi đang có cuộc thi.

Thi gì? Thi tìm chọn

Một người giống như ông,

Đóng làm Charlie giả,

Mua vui cho đám đông.

Ông đăng ký tham dự.

Vượt qua được vòng đầu.

Nhưng dù rất cố gắng,

Ông rớt ở vòng sau.

Vậy là ông không giống

Ông vua hề Charlie.

Thì xem người ta diễn.

Hỏi còn biết làm gì?

*

Một bài học đáng nhớ:

Trong con mắt người đời,

Bạn chưa hẳn là bạn,

Dù có giỏi bằng mười.

DI TỬ HÀ

Ngày xưa, vua nước Vệ

Rất yêu Di Tử Hà,

Luôn hào phóng ban thưởng

Cả lời khen, cả quà.

Có luật, ai ăn trộm

Xe quan hay xe dân,

Sẽ bị đánh, sau đó

Bị chặt một bàn chân.

Một hôm, mẹ ốm nặng,

Đêm khuya, Di Tử Hà

Không còn kịp bẩm báo,

Lấy xe vua về nhà.

Mấy hôm sau vua Vệ

Khen rằng ông có tình,

Có hiếu với cha mẹ

Mà không nghĩ đến mình.

Lần khác, trong vườn uyển,

Vua ăn đào, thấy chua.

Ông ăn đúng quả ngọt,

Còn một nửa, dâng vua.

Vua khen ông tốt bụng.

Miếng ăn ngon trên tay

Mà biết nhường người khác.

Thật hiếm có việc này.

Nhưng mấy năm sau đó,

Mặc dù Di Tử Hà

Vẫn không hề thay đổi,

Vua Vệ ghét ông ta.

Một hôm, nhân phạm lỗi,

Vua ra lệnh chém đầu,

Vì tội xưa hỗn láo

Mượn xe mà không tâu.

Hơn thế, đáng tội chết

Vì phạm tội khi quân.

Quả đào đang ăn dở

Mà dám mời vua ăn.

*

Câu chuyện này tôi trích

Trong Cổ Học Tinh Hoa.

Quả thật không khó lắm

Rút bài học: Đó là

Cùng một người, một việc,

Hoàn toàn không khác nhau.

Khi yêu thì ban thưởng.

Khi ghét thì chém đầu.

MỘT NGHÌN CON HẠC GIẤY

Có chàng trai Nhật nọ

Gấp tặng cho người yêu

Một nghìn con hạc giấy,

Không ít, cũng không nhiều.

Vì đó là mong muốn

Của cô gái yêu chàng.

Một cô gái xinh đẹp,

Nết na và dịu dàng.

Lúc ấy chàng nghèo lắm.

Nhân viên một công ty.

Ngoài trái tim say đắm,

Chàng không có cái gì.

Một hôm, cô gái nói

Nàng phải ra nước ngoài,

Không bao giờ trở lại,

Và rằng đời còn dài.

Chàng phải yêu người khác,

Đừng chờ nàng làm gì.

Biết mình phận nghèo đói,

Chàng chấp nhận chia ly.

Chàng lao vào công việc

Để quên bớt buồn đau.

Rồi Số Phận cười mỉm,

Rồi chàng trở thành giàu.

Một hôm, trời mưa gió,

Trong chiếc xe loại sang,

Chàng bỗng thấy bố mẹ

Cô gái từng yêu chàng.

Hai cụ đang đi bộ

Giữa gió mưa dầm dề.

Chàng bước xuống, hỏi chuyện,

Rồi mời cùng lên xe.

Chàng xin phép chở họ

Đi đến nơi cần đi.

Một lúc sau thì tới

Nghĩa trang Koiichi.

Ở đấy, từ bia mộ

Cô gái chàng đã yêu

Đang nhìn chàng âu yếm

Sau những sợi mưa chiều.

Giờ thì chàng đã hiểu

Rằng nàng chẳng đi đâu,

Và biết mình sắp chết

Vì căn bệnh bạch cầu.

Nàng buộc phải nói dối,

Khích lệ chàng vươn lên.

Rất lâu chàng đã khóc.

Hai cụ già đứng bên.

THƯ CĂN DẶN CON CỦA MỘT CHÍNH KHÁCH

Đây là lá thư của ông Tôn Vận Tuyền, một chính khách nổi tiếng của Đài Loan gửi các con ông lúc còn sống. Lá thư là sự đúc kết kinh nghiêm từ cuộc đời của ông.

Chào các con thân mến.

Khi viết những dòng này,

Bố dựa trên nguyên tắc

Rằng ta sống hôm nay

Không một ai biết trước

Sống hoặc chết lúc nào.

Vậy có gì cứ nói.

Nói sớm cũng không sao.

Bố nói còn bởi lẽ,

Những điều này tâm tình

Không ai khác ngoài bố

Nói với các con mình.

Đó là những đúc kết

Bố chắt lọc xưa nay.

Thì bố cứ dặn trước.

Hãy nhớ những điều này.

*

Một, ai đó đối xử

Không tốt với các con,

Đừng để tâm nhiều quá,

Cũng không đáng để buồn.

Không ai có nghĩa vụ

Đối xử tốt với ta,

Ngoài những người thân nhất,

Như bố mẹ, ông bà.

Ai đó đối xử tốt,

Phải cảm ơn người này.

Nhưng cũng nên cẩn thận,

Vì người đời xưa nay

Làm việc luôn suy tính.

Thấy họ tốt, chí tình,

Cũng chưa kết luận vội

Họ là bạn của mình.

Hai, không ai bất biến,

Lại càng không có gì

Ta phải bám chặt mãi.

Cần đi thì cho đi.

Hiểu được chân lý ấy,

Nếu bạn đời các con

Vì lý do nào đó

Muốn chia tay, đừng buồn.

Ba, đời người ngắn ngủi.

Ta lãng phí thì giờ

Là lãng phí cuộc sống.

Vậy ngay từ bây giờ

Phải biết sống hữu ích.

Vì tuổi thọ con người

Đo bằng chính những việc

Ta làm được trong đời.

Bốn, nhiều người thành đạt

Không nhờ do học hành.

Tuy nhiên, không vì thế

Mà sao nhãng học hành.

Học để có kiến thức.

Kiến thức giúp thông minh.

Nó cũng là vũ khí

Trong cuộc đời mưu sinh.

Ta có thể lập nghiệp

Với hai bàn tay không.

Nhưng trong tay phải có

Tấc sắt hay tấc đồng.

Năm, bố không bắt buộc

Các con nuôi cha mình

Trong nửa đời con lại.

Phần các con, trưởng thành,

Các con tự xoay xở.

Phần bố đã làm tròn.

Hạnh phúc hay bất hạnh,

Sướng khổ, tùy các con.

Sáu, các con có thể

Bắt mình phải giữ lời,

Nhưng các con không thể

Bắt người khác giữ lời.

Các con có thể tốt,

Cư xử có nghĩa tình,

Nhưng khó bắt người khác

Cư xử tốt với mình.

Các con phải ghi nhớ

Chân lý này hiển nhiên.

Nếu không, sớm hoặc muộn

Sẽ cảm thấy buồn phiền.

Bảy, bố mua vé số

Trong ba mươi năm qua,

Nhưng không bao giờ trúng,

Vẫn nghèo khi về già.

Điều ấy cho ta thấy

Khi sống ở đời này,

Muốn giàu phải lao động,

Không trông chờ vận may.

Tám, vì do duyên phận,

Một khi là gia đình,

Thì phải sống hòa thuận

Với người thân của mình.

Rất có thể không có

Cái gọi là kiếp sau.

Vậy, kiếp này ta sống,

Phải luôn thương yêu nhau.

BIẾT ƠN

Biết ơn Đất và Nước

Bốn mùa cho trái cây.

Biết ơn người làm ruộng

Cho bát cơm hàng ngày.

Biết ơn bác Steve Jobs

Cho Ipad, Iphone.

Biết ơn cả mây gió

Cho ráng chiều hoàng hôn.

Nhưng tôi biết ơn nhất

Là ông bà, tổ tiên

Cho nhiều món ẩm thực

Ngon mà tốn ít tiền.

Mỗi vùng một đặc sản,

Không nơi nào giống nhau.

Tha hồ ăn căng rốn,

Mà không cần phải giàu.

Nước mắm thì vô địch.

Mắm tôm luôn tuyệt vời.

Thật mừng, nước ta có

Rau muống, rau mùng tơi.

Tôi đi bốn mươi nước.

Ăn tiệc với Hoàng Gia.

Cốc-tây với nguyên thủ.

Thế mà thèm quả cà.

Đúng, thèm chết đi được,

Đến mức nghĩ, thật may

Được làm dân nước Việt,

Không phải những nước này.

Thì cảm ơn nước Việt,

Cả đảng nữa chứ sao.

Cảm ơn đảng đổi mới.

Không, chẳng biết thế nào.

Đừng vội ném đá nhé.

Ném cũng không sợ đâu.

Đảng mà không đổi mới,

Thì làm gì được nhau?

Chắc chắn dân sẽ đói

Như dân bác Bắc Hàn.

Đến ho cũng chẳng dám,

Còn nói gì kêu oan.

Các bác trẻ nôn nóng,

Được voi, đòi máy bay.

Mà quên xưa khổ lắm,

Gấp vạn lần ngày nay.

Nay cơm ngày ba bữa,

Quần áo mặc cả tuần.

Muốn nói gì thì nói,

Đời sống đang tốt dần.

Thằng quan, tức đầy tớ,

Giờ vẫn láo, tất nhiên.

Xưa hắn láo gấp bội,

Mọi người vẫn phải khen.

Vậy, biết ơn là đúng.

Biết ơn thì đã sao.

Vô ơn mới đáng trách.

Có phải thế không nào?

LẠI TIẾC TIỀN ĐÓNG THUẾ

Bộ trưởng bộ Nội Vụ,

Đã khẳng định thế này,

Chắc như đinh đóng cột:

Cán bộ ta xưa nay

Không hoàn thành nhiệm vụ,

Nhiều lắm một phần trăm.

Còn lại là làm tốt,

Ngang tầm và vượt tầm.

Tức, thiết kế thủy điện,

Mua ụ tàu để phơi,

Rồi y tế, giáo dục…

Cái gì cũng tuyệt vời.

Tức, không có tham nhũng.

Tham nhũng một phần trăm,

Còn lại là liêm khiết,

Có tình và có tâm.

Vì cán bộ đã tốt,

Làm tốt việc được giao,

Thì không thể ăn vụng,

Không tắt mắt tẹo nào

Hoàn thành tốt nhiệm vụ,

Nghĩa là quan của ta

Làm việc có hiệu quả,

Mang lợi cho nước nhà.

Bằng chứng, các bác thấy -

Vinalines, rồi -shin,

Rồi nhiều Vina khác

Nợ tỉ tỉ, nghìn nghìn.

*

Quen thấy gì nói nấy,

Năm nay U bảy mươi,

Tôi xin phép khẳng định:

Mười người thì năm người

Đến cơ quan chủ yếu

Để tán phét, uống trà,

Hay nói xấu chế độ,

Chiều, vác ô về nhà.

Nhiều người trong các bác

Từng làm việc cơ quan,

Làm việc không, khắc biết.

Điều ấy khỏi phải bàn.

PS

Mà ông này, bộ trưởng,

Theo tôi nhớ, trước đây

Phát biểu với cả nước

Rằng bộ ông xưa nay

Chưa thấy có bằng chứng

Trường hợp nào chạy tiền

Để được vào biên chế.

Toàn chỉ đồn luyên thuyên.

*

Lại tớn lên vào mạng

Tìm hiểu cái nhân tình.

Lần nữa tiếc đứt ruột

Tiền đóng thuế của mình.

CHUYỆN KHỔNG TỬ VÀ NHAN HỒI

Thời Đông Chu loạn lạc,

Khắp nơi có chiến tranh,

Dân lầm than, đói khổ,

Phải phiêu bạt, điêu linh.

Cả thầy trò Khổng Tử

Lúc có ăn, lúc không.

Nhưng không ai ta thán,

Vẫn một lòng theo ông.

Lần nọ, thật may mắn,

Vừa đến đất nước Tề,

Có một bậc hào phú

Từ lâu đã được nghe

Tài đức của Khổng Tử,

Nên tự đến chào ông

Và biếu một hộc gạo,

Chí ít đỡ đói lòng.

Ông liền sai Tử Lộ

Đi tìm củi, tìm rơm.

Nhan Hồi, đáng tin nhất,

Được giao phần thổi cơm.

Khổng Tử nằm đọc sách

Cách nhà bếp không xa.

Đã xế chiều lúc ấy.

Chỉ hai người ở nhà.

Bất chợt, có tiếng động.

Nhìn xuống bếp, và rồi

Khổng Tử rất kinh ngạc

Thấy trò yêu Nhan Hồi

Mở nồi cơm đang chín,

Xúc một ít lên tay,

Vắt thành nắm, sau đó

Cho vào miệng ăn ngay.

Ông quay mặt, xấu hổ,

Cố kìm tiếng thở dài:

“Nhan Hồi, một trò giỏi,

Có đức và có tài,

Sao có thể ăn vụng,

Sao đốn mạt thế này?

Vậy là bao hy vọng,

Bỗng chốc thành khói mây.”

Lát sau, khi tất cả

Có mặt bên bàn ăn,

Khổng Tử nói: “Ta muốn

Dâng cơm cúng thánh thần.”

Nhan Hồi nghe, đứng dậy

Cung kính đáp: “Thưa thầy,

Xin thầy để hôm khác,

Bởi lẽ nồi cơm này

Không được sạch.” “Sao vậy?”

Vì lúc nãy tro rơm

Gió thổi mạnh, một ít

Đã rơi vào nồi cơm.

Con xúc lên, định vứt,

Nhưng nghĩ tiếc, đã ăn.

Giờ con không ăn nữa,

Vì mình đã có phần.”

Khổng Tử nghe, ngửa mặt

Mà than rằng: “Chao ôi,

Có cái mắt mình thấy,

Tưởng đúng, thế mà rồi

Hóa ra lại không đúng.

Ta suýt nữa hồ đồ

Vu oan và nghĩ xấu

Cho một người học trò!”

MỘT KHÚC SÔNG, SÁU XÁC CHẾT

Khi tìm kiếm xác chết

Một vụ án đau lòng,

Ngẫu nhiên người ta thấy

Sáu xác chết trên sông.

Một khúc sông, một lúc

Những sáu xác - quá nhiều.

Ở khúc khác, lúc khác,

Số xác là bao nhiêu?

Hai trong số sáu xác

Là một cặp vợ chồng

Tự trói mình, cùng nhảy

Xuống mặt nước sông Hồng.

Đã xác định danh tính

Xác chết một chàng trai.

Ba cái xác còn lại

Vẫn chưa biết là ai.

Mấy người đã nhỏ lệ,

Hay chút ít cảm thông

Với những người xấu số,

Xác trôi giữa sông Hồng?

Thế mà thấy xác họ,

Có người buồn, lặng im

Chỉ vì đó không phải

Là xác họ cần tìm.

Có nhiều ngôi mộ gió

Dọc bên bờ biển Đông.

Mộ những người đi biển,

Mà hài cốt thì không.

Ven sông, ở Hà Nội,

Có bao nhiêu mộ phần

Chôn xác vô thừa nhận,

Không hương khói, người thân?

Một khúc sông, một lúc

Những sáu xác - quá nhiều.

Ở khúc khác, lúc khác,

Số xác là bao nhiêu?

Cuộc đời quá nghiệt ngã.

Ngẫm mà thật đau lòng.

Một lúc sáu cái xác

Trên chỉ một khúc sông.

NÓI SAI, TÔI CHẾT LIỀN

Thằng rể tặng bố vợ

Đôi giày Italy.

Chắc giá phải mấy triệu,

Thế mà rồi tôi đi,

Cũng chẳng thấy sướng lắm.

Hơn thế, mấy triệu đồng

Không thể ngăn được nó

Thấm nước, rồi đế bong.

Tôi mua một đôi khác,

Một trăm năm mươi nghìn

Ở vỉa hè phố cạnh.

Nói các bác không tin,

Nhưng quả thật tôi thích

(Chủ yếu vì ít tiền).

Nó trông cũng bóng lộn

Chưa bong đế, còn bền.

*

Bài học: Không nhất thiết

Phải chơi sang hơn người.

Đồ vật để sử dụng,

Chứ không để lòe đời.

Kể cũng hơi xấu bụng,

Nhưng từ ấy đến nay,

Hễ gặp ai, len lén

Tôi cúi nhìn đôi giày.

Anh nào có giày tốt,

Tôi cứ thấy thương thương,

Như thể đang sập bẫy

Thói phù hoa đời thường.

Rồi cái thương thương ấy

Chuyển sang những cô nàng

Đi Vespa trăm triệu,

Dù chủ chỉ nhàng nhàng.

Ông chủ chiếc Rolls-Royce,

Cũng một dạng người quen,

Bảo tôi, ông chẳng sướng

Cưỡi trên một núi tiền.

Tức cái núi tiền ấy

Chỉ mua danh đại gia.

Giờ mà đem bán nó,

Giá chỉ một phần ba.

Ông tâm sự, tội nghiệp,

Nghe mà thương cho ông:

“Tháng trước thay bộ lốp

Mất hai trăm triệu đồng.”

Tóm lại là phải nói,

Chúng ta, rất buồn cười,

Thích sĩ, thích hoành tráng,

Mọi cái phải hơn người.

Để làm gì điều ấy?

Để khoe ai hơn ai.

Nhưng những người tử tế

Chẳng coi trọng bề ngoài.

Vậy là ta ăn diện,

Thật hoành tráng, thật xinh

Cho những kẻ sĩ diện

Và ú ớ như mình.

*

Nhớ nhé, phải tiết kiệm.

Tiết kiệm là hàng đầu.

Nhất là khi nghèo túng.

Tiết kiệm cả khi giàu.

Bắt chước tôi, nếu muốn.

Đừng sợ ai cười chê,

Bỏ không đi giày Ý,

Đi giày mua vỉa hè.

Thực ra người ăn diện,

Đau đầu, lại tốn tiền,

Chỉ để chiều người khác.

Nói sai, tôi chết liền!

MẸ THỨ

Mẹ ngồi, già, nhăn nhúm,

Một mình bên bàn ăn

Với chín chiếc bát rỗng

Bày sẵn cho người thân.

Chín người ấy đã chết

Trong các cuộc chiến tranh,

Để lại chín chiếc bát

Và Bà Mẹ, một mình.

Xây tượng lớn cho Mẹ?

Phong Anh Hùng, ghi công?

Nhưng điều ấy không thể

Làm dịu bớt nỗi lòng.

Ước gì có phép lạ,

Ngày Hai mươi tháng Mười,

Ai đó trả cho Mẹ

Dù chỉ một, một người.

TẦN CỐI

Khoảng một nghìn năm trước,

Tần Cối bị người đời

Phỉ nhổ, đúc thành tượng,

Chang nắng mưa giữa trời.

Hai vợ chồng gian tặc,

Tay bị trói, phải quỳ

Trước mộ người chúng giết

Là trung thần Nhạc Phi.

Vậy là từ ngày ấy,

Suốt một nghìn năm qua,

Hắn bị nhổ nước bọt,

Bị roi quất vào da.

Những kẻ đang bán nước

Và gian thần ngày nay

Khôn thì sớm mở mắt

Ghi nhớ bài học này.

*

Tần Cối là thừa tướng

Đời vua Tống Huy Tông,

Nhanh chóng nắm quyền lực

Mà không hề lập công.

Hắn đang tâm bán rẻ

Giang sơn của tổ tiên,

Giết bao người trung nghĩa

Vì bổng lộc và tiền.

Cùng với vợ, Thát Lại,

Hắn không từ điều gì

Để hèn hạ giết chết

Hai cha con Nhạc Phi.

Thế là nước Đại Tống,

Qua bảy nổi, ba chìm,

Bị vợ chồng Tần Cối

Bán rẻ cho nước Kim.

Tần Cối là vết nhục

Trong lịch sử người Hoa.

Là biểu tượng bán nước,

Mưu mô và gian tà.

Suốt nhiều năm sau đó,

Nhiều người Hoa băn khoăn,

Mặc cảm và xấu hổ

Vì mình mang họ Tần.

Những người có họ khác

Sinh con, không bao giờ

Đặt tên con là Cối.

Thậm chí cả bây giờ.

Trong Liêu Trai Chí Dị

Có một truyện rất hay:

Một người nọ mổ lợn,

Thấy lạ, con lợn này

Thịt bốc mùi rất thối.

Lật xem kỹ, và rồi

Thấy dòng chữ trong ruột:

“Thịt Tần Cối bảy đời”.

Hơn thế, chiếc bánh quẩy

Mà người Hoa hay ăn

Cũng liên quan đến hắn,

Nhưng lâu rồi quên dần.

Quẩy luôn có hai nửa

Được làm dính vào nhau.

Là Tần Cối và vợ,

Bị ném vào chảo dầu.

Đó là cách trừng phạt

Của người dân nước này

Với vợ chồng gian tặc.

Trừng phạt tận ngày nay.

1. Giò Chấu Quẩy đọc trại từ âm Hán là: Du Tặc Cối. Tức là nấu dầu Tần Cối. (Thứ bánh chiên mà ta hay ăn với cháo xuất phát điển tích này).

ĐỦ

Lão Tử đã từng viết

Trong cuốn sách của mình,

Kiệm lời mà sâu sắc,

Gọi là Đạo Đức Kinh:

Không biết sao là đủ

Là cái họa nhất đời.

Tham, không biết chừng mực

Là cái hại nhất đời.

Vậy biết được cái đủ,

Kiềm chế được cái tham,

Ta mới luôn thấy đủ

Trong ý nghĩ, việc làm.

LỜI PHẬT THÍCH CA

Phật Thích Ca từng nói:

Sư tử, chúa rừng xanh,

Không ai giết được nó,

Trừ nó tự giết mình.

Giết nó là hàng tỉ

Các vi rút không tên.

Tức là những mầm bệnh

Chính tự nó gây nên.

Mà cái mầm bệnh ấy

Bắt nguồn từ tạp ăn,

Cậy mình khỏe, làm láo,

Phải trái đều bất cần.

Cũng vậy, sẽ tự chết

Những kẻ ác ở đời.

Chết vì những cái ác

Chúng gây nên cho người.

MỘT FRIEND NHỜ DỊCH HỘ

BÀI THƠ NÀY CỦA ADY ENDRE

Bàn tay anh nhăn nhúm

Đang nắm giữ tay em.

Đôi mắt anh mờ đục.

Mắt em như sao đêm.

Anh, người bị xua đuổi

Giữa đời này phũ phàng.

Nay già, anh trở lại

Cầm tay em dịu dàng.

Đôi mắt anh mờ đục.

Mắt em như sao đêm.

Bàn tay anh nhăn nhúm

Đang nắm giữ tay em.

Anh giữ em trong mắt

Và cả trong lòng tay.

Chừng nào còn giữ được,

Sẽ mãi mãi thế này.

THẬT ĐẸP

Câu chuyện này có thật,

Tôi nghe kể sáng nay.

Có thể nói chuyện nhỏ,

Mà thấy ấm cả ngày.

Có một ông già nọ,

Bảy mươi tuổi, bạc đầu.

Trót phạm tội gì đấy,

Nên bị tù, tù lâu.

Trước khi bị chuyển trại,

Ông được gặp người nhà -

Một đứa cháu, năm tuổi,

Và vợ, một cụ bà.

Theo qui định nào đó,

Ông vẫn bị còng tay

Cả khi muốn ôm cháu.

Thật trái khoáy chuyện này.

Cả ông và cả cháu

Cứ lúng túng hồi lâu.

Rồi cả hai cùng khóc.

Cụ bà thì cúi đầu.

Một trong hai quản giáo

Thấy thế cũng nghẹn lòng,

Và rồi, không đừng được,

Đã mở còng cho ông.

Một việc làm thật đẹp

Của một người có tình,

Dù vi phạm qui định,

Có thể bị phê bình.

*

Chuyện đơn giản chỉ vậy.

Thật mừng, anh công an

Dám bất chấp tất cả,

Đã làm việc phải làm.

CÒN TA THÌ SAO?

Ta chửi quan tham nhũng

Bằng những lời gắt gay.

Mà chửi chúng là đúng.

Nhưng vấn đề thế này.

Ta chửi người thì dễ.

Bản thân mình thì sao?

Được làm quan như họ,

Ta ứng xử thế nào?

Khi làm quan, thỉnh thoảng

Có người cứ cho tiền,

Đúng lúc nhà đang thiếu.

Chuyện ấy mới thật phiền.

Mà cái họ nhờ vả

Cũng chẳng lớn lao gì.

Không vi phạm pháp luật.

Mà cồm cộm phong bì.

Hơn thế, các quan khác

Vẫn nhận, có sao đâu.

Mình mà chối, không khéo

Người ta bảo ngu lâu.

Cuối cùng ta tặc lưỡi.

Cũng lăn tăn trong lòng:

“Lần này tôi nể bác,

Nhưng lần sau thì không!”

Rồi lần sau, sau nữa,

Ta vẫn nói câu này,

Rồi thành quan tham nhũng

Tự lúc nào không hay.

Vấn đề là thế đấy.

Nói thật hay mất lòng:

Ta mà có cơ hội,

Ta có tham nhũng không?

Có nhiều người, tôi biết

Chửi quan ăn tiền dân,

Chỉ vì ghen, vì họ

Muốn mà không được ăn.

Xưa các cụ đã dạy:

Hãy tự ngẫm về mình

Trước khi chê người khác.

Một lời dạy chí tình.

Chắc có người sẽ hỏi:

“Còn cụ Tân thì sao?”

“Cụ sẽ cố đứng vững.

Chưa biết vững thế nào.”

ĐÁNH THUẾ KHỦNG BIA RƯỢU

Đêm khó ngủ, con gái

Viết cái status này:

Nếu là chủ tịch nước,

Tôi quyết định từ nay

Đánh thuế bia và rượu

Thật cao, cao cực kỳ.

Mỗi chai bia một triệu.

Mua hay không thì tùy.

Ngoài cái lợi lớn nhất -

Đàn không không bê tha,

Tiền thuế khủng thu được

Để chấn hưng nước nhà.

Để phát triển y tế,

Giáo dục và an sinh.

Tăng lương hưu cho bố,

Trợ cấp cho thương binh.

*

Thằng rể, không nghiện ngập,

Còm một câu như sau:

“Vợ làm chủ tịch nước

Chồng tất nhiên sẽ giàu.

Nên một triệu là muỗi.

Mười triệu là cái đinh.

Nếu thích vẫn bia rượu,

Nhưng uống với vợ mình.

*

Còn tôi, bố tác giả,

Đọc cũng thấy hay hay.

Nên nửa đùa, nửa thật,

Phán một câu thế này:

“Con hãy bổ nhiệm bố

Làm thủ tưởng nước ta.

Bố sẽ ban lệnh cấm

Con gái lấy chồng xa.

Nếu trót lấy, lập tức

Phải Bắc Tiến thật nhanh.

Không bắt bố Nam Tiến,

Dẫu trong ấy đất lành.”

*

Ngủ trưa dậy, đã thấy

Con gái đáp: “Còn lâu.

Bố không làm thủ tưởng.

Vừa mệt vừa đau đầu.

Bố cứ làm thợ viết,

Vì các fan đang chờ.

Đấy là chưa nói chuyện

Không đánh bắt xa bờ,

Làm sao có cá lớn.

Hơn thế, chuyện đời thường:

Ở đâu làm ăn tốt,

Ở đấy là quê hương!”

NƯỚC MẮT NHẠT

Tặng N. H. A

Những cô gái mới lớn

Mau khóc và mau cười,

Nước mắt còn nhạt lắm,

Vì thiếu muối cuộc đời.

Những giọt nước mắt nhạt,

Như giọt nước bình thường,

Chưa mặn vì đau khổ,

Nhưng mặn vì yêu thương.

Đời còn dài, con ạ.

Nước mắt cũng còn nhiều.

Muốn thì con cứ khóc

Khi buồn vì tình yêu.

Nước mắt mặn hay nhạt

Không quan trọng, ở đời

Khóc là một nét đẹp,

Vì nó đẫm tình người.

Người già thế hệ bố

Muốn được khóc như con.

Nhưng cả nước mắt nhạt,

Tiếc là nay không còn.

NGẬM NGÙI

Tôi, con dân Đại Việt,

Ngậm ngùi buồn, xót xa,

Thấy người tốt, tử tế

Khó sống ở nước ta.

Non sông này gấm vóc,

Đạo nghĩa và kỷ cương,

Giờ đầy rẫy những bọn

Giả dối và bất lương.

Bọn tham quan, độc ác

Cùng đủ loại cường hào.

Không cần nói cũng biết

Do ai và vì sao.

Người tốt, người tử tế

Khó sống ở nước ta.

Rồi cái gì sẽ đến

Với tương lai nước nhà?

THỜI MẠT PHÁP?

Quan tham sợ nhân quả,

Sợ thật chứ không đùa,

Đem một phần cướp được

Lén lút cúng nhà chùa.

Nhà chùa vờ không biết,

Lặng lẽ dùng số tiền,

Do phạm tội mà có,

Xây, tu bổ chùa chiền.

Phải chăng thời mạt pháp?

Có thể đúng hoặc không.

Nhưng đó là sự thật,

Một sự thật đau lòng.

ĐÈN THẮP SÁNG NHỜ ĐÈN

(Kinh Upanishad, Ấn Độ)

Nhà anh đang có lửa.

Hãy chuyển cho nhà bên.

Cả hai nhà cùng sáng.

Đèn thắp sáng nhờ đèn.

Một ngọn nến đang cháy

Khi dùng lửa của mình

Thắp những ngọn nến khác,

Càng đẹp và lung linh.

Anh có cái tâm thiện,

Hãy sưởi ấm cuộc đời.

Để mọi người cùng ấm.

Người thắp sáng nhờ người.

TIẾC

Có nhiều người, thật tiếc,

Sống đến bạc cả đầu,

Mà vẫn không nhận thấy

Cuối cùng vẫn như nhau

Chiếc ô tô mười tỉ

Hay vài trăm triệu đồng,

Suy cho cùng cũng thế,

Chỉ là xe, đúng không?

Chiếc đồng hồ giá khủng

Cũng để chỉ thời gian

Như chiếc vài ba chục,

Đeo tay hoặc để bàn.

Một vòng kim cương thật

Cũng chỉ là các-bon

Như kim cương nhân tạo,

Vô bổ và vô hồn.

Đã cô đơn, đau khổ,

Thì sống ở nhà lầu

Hay nhà tranh vách đất

Đều cô đơn như nhau.

Chai rượu Tây tiền triệu

Hay cuốc lủi vỉa hè

Cuối cùng cũng biến bạn

Thành thằng say bét nhè.

Ghế bình dân hay VIP,

Chiếc máy bay Mã Lai

Bị tên lửa bắn trúng,

Chết không chưa một ai.

Thực sự như thế đấy.

Chúng ta sống xưa nay

Ít người chịu suy nghĩ

Để hiểu những điều này.

Để hiểu rằng hạnh phúc

Rất gần mà tưởng xa.

Rất dễ mà tưởng khó.

Hạnh phúc ngay trong ta.

CHÁN MỚ ĐỜI

Đời bây giờ chán quá.

Thật giả cứ như đùa.

Vui và buồn lẫn lộn,

Nhìn mà muốn chào thua.

Trước khi cưới, sống thử,

Quấn quýt như uyên ương.

Cưới rồi chán, anh chị

Mỗi người nằm một giường.

Trẻ trâu thì lý sự

Như cụ ông, cụ bà.

Các cụ thì lẩm cẩm,

Nói như trẻ lên ba.

Gái up ảnh khoe ngực,

Mà đếch phải của trời.

Trai up khoe xe xịn,

Hóa ra mượn của người.

Không ít kẻ nghèo kiết

Cứ thích làm đại gia.

Khối anh giàu giả khổ,

Đong đếm từng quả cà.

Ngu, bóp mồm, bóp miệng

Mua điện thoại thông minh.

Gian, khoe vợ hàng xóm

Thản nhiên như vợ mình.

Người giàu mặc quần rách.

Người nghèo cũng mặc theo.

Thành ra toàn quần rách,

Chẳng biết ai giàu, nghèo.

Đại khái là như vậy.

Nghĩ mà chán mớ đời.

Phải chăng đang mạt vận?

Vừa đau vừa buồn cười.

                       

NHÂN QUẢ

Lại một chuyện nhân quả,

Tôi mới nghe gần đây.

Không muốn tin là thật.

Nhưng chuyện là thế này:

Một phụ nữ còn trẻ,

Thị trấn X, Hà Giang,

Bán những vòng hoa phướn

Phục vụ các đám tang.

Vì tham tiền, người ấy

Đêm, thường nhờ người nhà

Lấy những vòng hoa cũ

Từ các bãi tha ma.

Rồi rắc nước, sửa lại,

Bày bán trong cửa hàng

Như những vòng hoa mới,

Lừa thân chủ có tang.

Có ông khách lần nọ

Thấy hoa héo, liền chê:

“Hoa mới mà như cũ!”

Bà bán hoa liền thề.

Mà bà thề độc lắm:

“Thề có đất, có trời,

Cả nhà tôi sẽ chết,

Nếu đang tâm lừa người.”

Tháng sau, bố bà chết.

Ba tháng nữa - mẹ bà.

Rồi các con cũng chết.

Không phải một mà ba.

Bà phát điên, chồng bỏ,

Sống dựa vào người thân.

Và nay đang gào thét

Trong bệnh viện tâm thần.

*

Tôi nghe kể như vậy.

Không biết có thật không.

Ngẫu nhiên hay nhân quả?

Một câu chuyện đau lòng.

Gì thì gì, tôi nghĩ,

Có thể không có trời.

Nhưng để sống yên ổn,

Ta nên tin có trời.

SƯỚNG ÂM Ỉ

Nghe mà sướng âm ỉ.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng,

Trong chương trình “Dân hỏi”,

Đã tuyên bố rõ ràng,

Rằng Việt Nam, đất nước

Văn hiến và anh hùng,

Giờ làm được ốc vít

Cho điện thoại Samsung.

Sướng nhé, tự hào nhé.

Bọn tư bản thối tha

Không làm được ốc vít,

Phải chịu nhục, nhờ ta.

Campuchia là muỗi,

Khoe làm được ô tô.

Làm ốc vít mới khó.

Ta thật giỏi. Hoan hô!

Thế mà các bác, lạ,

Cứ khinh và chửi ta.

Hãy lạc quan tin tưởng

Vào tương lai nước nhà.

MỪNG

Mừng - thành ủy Hà Nội

Thôi không bắn pháo hoa.

Tiền - giúp người bão lũ

Ở vùng sâu, vùng xa.

Pháo hoa cần và đẹp.

Nhưng đang lúc khó khăn,

Sau bắn cũng không muộn.

Giờ phải lo giúp dân.

Bài học: Đảng, nhà nước

Biết cầu thị, lắng nghe.

Các bác gườm gượm nhé,

Đừng cái gì cũng chê.

Thấy chưa đúng thì nói,

Xây dựng và chân tình.

Rồi người ta cũng hiểu.

Tôi tin lãnh đạo mình

Đang và sẽ thay đổi.

Vì đó là ý dân.

Vậy hãy giúp lãnh đạo

Nghe và thay đổi dần.

KHÔNG AI HOÀN HẢO

Khi chê người khác xấu,

Ta cũng chẳng đẹp hơn.

Khi chê người khác dốt,

Ta chẳng thông minh hơn.

Khi sỉ nhục ai đó,

Ta không đạo đức hơn.

Làm ai đấy đau khổ,

Ta không hạnh phúc hơn.

Vậy thì hãy im lặng

Nếu không giúp được người.

Không một ai, hãy nhớ,

Là hoàn hảo ở đời.

THUỐC TẨY UẾ

“Thuốc tẩy uế tốt nhất

Là ánh sáng mặt trời”.

Brandeis nói câu ấy.

Một câu nói tuyệt vời.

Ông là cựu chánh án,

Cách đây một trăm năm,

Tối Cao Pháp viện Mỹ,

Một người tài, có tâm.

Sự thật bị che giấu,

Giả dối sẽ lên thay.

Giả dối thành dòi bọ

Và bốc mùi hàng ngày.

Thiếu mặt trời chiếu sáng,

Dòi bọ sẽ dần dần

Sinh sôi, sinh sôi mãi,

Biến mọi cái thành phân.

May, giờ internet,

Chói chang ánh mặt trời,

Thuốc tẩy uế tốt nhất.

Đang đến với mọi người.

Sự thật giết giả dối.

Mặt trời giết ký sinh.

Hãy chịu khó vào mạng

Để tẩy uế chính mình.

GIẢN DỊ

Sống - nên sống giản dị,

Phức tạp mà làm gì.

Ăn - có sao ăn vậy.

Mặc - không quá cầu kỳ.

Đi - bình tĩnh, thong thả,

Nói - chững chạc, ít lời.

Làm - đều đều, túc tắc,

Chừa thời gian nghỉ ngơi.

Sống chậm và giản dị,

Cách sống của người khôn.

Nó thực sự rất tốt

Cho thể xác, tâm hồn.

Giản dị là tột đỉnh

Của nghệ thuật, văn chương.

Giản dị là cái đẹp

Trong cuộc sống đời thường.

Người tử tế, bản lĩnh,

Hiểu rõ giá trị mình

Không mặc váy hai tỉ.

Mặc bình thường càng xinh.

Như công nghệ - hiện đại

Hay hỏng và tốn tiền.

Quan hệ với bè bạn

Đơn giản thường lâu bền.

Sống lâu, tôi thấy vậy.

Hãy nghe lời khuyên này.

Nhưng cũng khó lắm đấy.

Khó thì luyện hàng ngày.

ĐẤT NƯỚC NHỮNG NGÀY BUỒN

Bốn túi xách Hermes

Được nhập về gần đây.

Mỗi chiếc giá tỉ sáu.

Bán hết trong vài ngày.

Nhiều người không mua được

Còn cau mặt giận hờn,

Trách sao nhà nhập khẩu

Không nhập về nhiều hơn.

Một cháu bé mười tuổi

Chết, chỉ vì đói ăn.

Vì nhà nghèo, thậm chí

Không có cả áo quần.

Sự thật là như vậy.

Trần trụi và đau lòng.

Nước ta giờ thế đấy.

Các bác có đau không?

Có chiếc túi Hermes,

Các quí bà, quí cô

Chắc vui, tự hào lắm.

Còn tôi thì thấy lo.

Lo và lòng đau nhói,

Vì niềm tin không còn.

Lo vì thương con cháu…

Đất nước những ngày buồn.

ĐAU

Sao lại thế được nhỉ?

Ngẫm mà thật đau lòng.

Một cháu bé mười tuổi,

Đói quá, ngã xuống sông.

Và rồi chết, đơn giản

Vì nhà nghèo, đói ăn.

Không tiền, không khoai sắn,

Không có cả áo quần.

Cháu nằm kia, lạnh ngắt

Trong quan tài màu hồng,

Áo rách, quần cũng rách.

Dạ dày vẫn trống không.

Cái chết của cháu bé

Sẽ cắn dứt lương tâm

Của tôi, của các bạn,

Mà có lẽ nhiều năm.

Đất nước để cháu chết,

Một cái chết đau lòng.

Tha thứ cho ông nhé,

Vì cả lỗi của ông.

THỜI MẠT PHÁP

Cạo trọc đầu bóng loáng,

Hay mặc áo cà-sa

Không nhất thiết có nghĩa

Là người của Thích Ca.

Từ xưa Phật đã dạy

Rằng có không ít người,

Giả danh làm đệ tử

Để hại đạo, hại đời.

Buồn hiện tình đất nước

Có lắm điều chẳng lành.

Sư làm điều nhí nhố,

Vì là sư quốc doanh.

Sư không lo bổn sự,

Mà tìm cách moi tiền.

Sư đi họp, phát động,

Thi đua và tiến lên.

Sư phàm ăn tục uống,

Ngả ngốn với đàn bà.

Điện thoại mấy trăm triệu,

Xe xịn như đại gia.

Đúng là thời mạt pháp.

Đau không nói nên lời.

Tuy nhiên, lỗi sư một.

Lỗi thằng “cơ chế” mười.

KHỔNG TỬ NÓI VỀ SỰ CHÍNH TRỰC

Một chiều nọ, Khổng Tử

Đàm đạo cùng Diệp Công,

Bàn về sự tử tế,

Chính trực và bất công.

“Ở ấp tôi, pháp luật

Rất nghiêm, - Diệp công khoe. -

Nhà nọ có thằng bé

Biết bố ăn trộm dê,

Đã lên quan trình báo.

Ông bố bị nhừ đòn.

Quan không những không trách,

Mà còn khen người con.”

“Ở ấp tôi thì khác, -

Khổng Tử đáp. - người ta

Luôn coi trọng nhân nghĩa,

Con không tố mẹ cha.

Cả khi sai, cha mẹ

Cũng không hại con mình.

Và đó là chính trực,

Là đạo đức, nghĩa tình.”

ĐỀ NGHỊ NHÀ NƯỚC BỎ

Thầy giáo Tây toàn giỏi

Mà chẳng ai “Nhân Dân”.

“Ưu Tú” cũng không nốt.

Giấy khen càng không cần.

Tương tự, ngành điện ảnh,

Chỉ đạo điễn, diễn viên.

Không “Nhân Dân, “Ưu Tú”,

Phim hay, kiếm bộn tiền.

Rồi âm nhạc, văn học

Toàn các ông, các bà

Văn viết không ai đọc,

Dù đầy “Giải Quốc Gia”.

Rồi thôn xóm “Văn Hóa”,

Rồi xã, huyện “Anh hùng”.

Đâu cũng biển đỏ chói,

Nhìn đã muốn phát khùng.

Trong khi ở nước khác,

Làng quê là làng quê.

Thanh bình và giản dị,

Không có cái loa rè…

Đại khái là như thế.

Ta chỉ thích cái oai.

Phong tặng cứ loạn xị,

Theo kiểu không giống ai.

Đề nghị nhà nước bỏ

Mấy cái vừa nói trên,

Để dân khỏi thấy chối.

Mà cũng đỡ tốn tiền.

*

Không vì tôi xấu bụng,

Không được phong mà chê.

Phong tôi cũng chẳng nhận.

Nghiêm túc đấy, xin thề.

SƯỚNG KHỔ, KHÔN DẠI

Phụ nữ sướng hay khổ

Hơn nhau ở tấm chồng.

Chồng tử tế thì sướng.

Chồng vớ vẩn thì không.

Về phần mình, tương tự,

Đàn ông dại hay khôn

Thể hiện qua cách họ

Cư xử với vợ con.

NÓI ĐI PHẢI NÓI LẠI

Nói đi phải nói lại.

Dẫu khiếm khuyết còn nhiều,

Chính quyền và nhà nước

Cũng làm được nhiều điều.

Kinh tế tăng trưởng tốt.

Hơn hai mươi năm nay

Đứng thứ hai thế giới.

Rất ý nghĩa điều này.

Dân, dẫu còn nghèo khổ,

Nhưng đã khá hơn xưa.

Còn được kêu, được chưởi,

Dẫu ở mức vừa vừa

Xóa đói giảm nghèo tốt.

Sinh viên được vay tiền.

Nông thôn xây dựng mới.

Mọi cái dần khá lên.

Chuyện nào ra chuyện ấy.

Chê cũng phải phân minh.

Không vơ đũa cả nắm.

Nên biết người, biết mình.

Chê dễ, làm mới khó.

Trong phòng ấm ta ngồi,

Chê cái này, cái nọ,

Trong đó có cả tôi,

Chính quyền đang vất vả

Giúp khắc phục thiên tai.

Giúp giảm nghèo xóa đói,

Trợ cấp cho dân chài.

Công an săn bắt cướp,

Nhiều người đã hy sinh,

Cho cả ta nữa đấy,

Để cuộc sống yên bình.

Chê, một dạng phản biện,

Là cái quả rất cần,

Phải công minh, xây dựng,

Vì nước và vì dân.

*

Phật dạy: Phải bình tĩnh,

Đừng nuôi dưỡng hận thù.

Hận tù được nuôi dưỡng

Sẽ làm mắt ta mù.

GIÁO SƯ, TIẾN SĨ

Giáo sư, tiến sĩ thật

Thường không muốn làm quan.

Giáo sư, tiến sĩ rởm

Luôn chạy chọt làm quan.

Giáo sư và tiến sĩ

Là học vị, học hàm,

Chuyên nghiên cứu, giáo dục,

Không phải để quan tham.

Giờ ít thật nhiều rởm.

Chẳng biết ai là ai.

Chán cho dân Đại Việt

Thích sĩ và thích oai.

Cái tài thì bé tí,

Cái danh thì to đùng.

Giới thiệu dài dằng dặc,

Nghe mà muốn phát khùng.

Thật và rởm lẫn lộn.

Lẫn lộn thực và hư.

Tự nhiên sợ mấy bác

Tiến sĩ và giáo sư.

KHÔNG BÁN ĐƯỢC VÉ NÀO

Bộ phim hai mốt tỉ

Không bán được vé nào.

Phim nhà nước làm đấy.

Thật xót tiền đồng bào.

Hóa ra trong điện ảnh

Vấn đề không phải tiền,

Mà ở khâu kịch bản,

Đạo diễn và diễn viên.

Nhà nước kém một nhẽ.

Các nghệ sĩ nhân dân

Cũng chẳng tài giỏi lắm.

Đã kiểm chứng nhiều lần.

Cho phép tôi nói thật:

Nền điện ảnh nước nhà,

Như cái ta đang có,

Thì chục tỉ đô-la,

Phim làm xong cũng vứt,

Chẳng bán được vé nào.

Cả tư nhân, nhà nước.

Đúng như thế. Vì sao?

Vì ta, thói bốc phét,

Tự làm rồi tự khen,

Mà không chịu tu nghiệp,

Từ lâu thành thói quen.

Giờ tiền thật, làm thật,

Muốn làm gì thì làm.

Thế mà chẳng làm được.

Chán điện ảnh Việt Nam.

Đừng đổ lỗi cơ chế.

Đừng đổ lỗi cho ai.

Hãy thẳng thắn nhìn nhận

Rằng vì mình bất tài.

CHÂM NGÔN NHẬT BẢN

1

Suy nghĩ trước khi quyết.

Một khi đã quyết rồi

Thì không suy nghĩ nữa.

Đơn giản chỉ thế thôi.

2

Người uống rượu không biết

Tác hại đồ uống này.

Người không uống, không biết

Ích lợi đồ uống này.

3

Cái buồn như áo rách.

Đừng đem nó ra khoe.

Rách thì thử vá lại.

Mặc, người ta cười chê.

4

Một lời nói tốt đẹp,

Chí lý và thực lòng,

Như hòn than rực đỏ

Sưởi ấm cả mùa đông.

5

Đi đường gặp thằng ngốc,

Hay hơn thế, thằng điên,

Tốt nhất, đừng chen hắn,

Mà hãy tránh sang bên.

6

Sống ở đời, mọi việc

Hãy làm hết sức mình.

Hãy chừa phần còn lại

Cho số phận, thần linh.

7

Cứ nhìn quanh thì biết.

Nhà nào nhiều tiếng cười

Thì nhà ấy hạnh phúc.

Vậy hãy cố mà cười.

8

Vợ chồng như tay, mắt.

Mắt khóc khi tay đau.

Có đi và có lại,

Mắt đau thì tay lau.

9

Hỏi, xấu hổ một phút.

Không hỏi, ngu cả đời.

Không biết thì cứ hỏi.

Đừng sợ người ta cười.

10

Cưới người vợ không tốt,

Tức là người đàn ông

Đã cưới sự thất bại,

Còn kèm theo chiếc gông.

11

Không dám vào hang hổ,

Khó bắt được hổ con.

Làm ăn không mạo hiểm,

Thì thất bại, đừng buồn.

12

Đã làm người khó tránh

Vấp ngã một đôi lần.

Khỉ leo cây giỏi thế

Mà vẫn thường sẩy chân.

13

Con ếch ngồi đáy giếng

Không thèm biết trời cao.

Thằng ngu không chịu học

Vẫn vênh mặt tự hào.

14

Bố mẹ nào con ấy.

Con của loài bọ hung

Là bọ hung, dù cố

Tỏ ra mình anh hùng.

15

Cốc nước đổ xuống đất,

Thì hết, coi như xong.

Vợ chồng mà ly dị

Cũng hết, coi như xong.

16

Làm gì, làm một việc.

Đừng bắt cá hai tay.

Thất bại là cái chắc.

Thất bại cả hai tay.

17

Một thằng ngốc đã ngốc,

Thì sẽ ngốc suốt đời,

Cho đến khi hắn chết.

Đừng khuyên mà phí lời.

18

Trong xã hội điên loạn

Thì chỉ những người điên

Mới là người tử tế

Và thực sự không điên.

19

Suy nghĩ như ông chủ.

Cư xử như quí bà.

Làm việc như trâu ngựa -

Thành công sẽ không xa.

LỜI PHẬT DẠY

Đã là phúc phận lớn

Ta trải qua một ngày

Mà vẫn sống yên ổn,

Khỏe mạnh như mọi ngày.

Vì nhiều người đau ốm,

Đêm nằm ngủ trên giường

Sáng không còn mở mắt

Để còn thấy vầng dương.

Nhiều người hôm qua khỏe

Thế mà rồi bất ngờ

Hôm nay thành tàn phế,

Với cái chết đang chờ.

Cũng nhiều người, nhiều lắm,

Mặc rách, ăn không no.

Không có gì để mất.

Cả độc lập, tự do.

Vậy là phúc phận lắm,

Ta trải qua một ngày

Mà vẫn sống yên ổn,

Bình thường như mọi ngày.

Và ta, người may mắn,

Ngủ dậy vẫn yên lành,

Hãy thương yêu, chia sẻ

Với những người xung quanh.

PHỤ NỮ VIỆT NAM TA

Phụ nữ thích hòa khí,

Chỉ muốn chồng con mình

Luôn chuyên tâm, chí thú,

Chăm lo cho gia đình.

Thế mà họ, phụ nữ,

Khi chồng con dấn thân

Vì vận mệnh đất nước

Và hạnh phúc nhân dân,

Thì họ lại khác hẳn.

Dũng cảm đến lạ kỳ.

Cứng rắn và cương quyết,

Không quản ngại điều gì.

Thật cao thượng, thật đẹp

Phụ nữ Việt Nam ta.

Tôi kính cẩn ngả mũ

Cúi đầu trước các bà.

TẢN MẠN VỀ SỰ THA THỨ

Tha thứ là phẩm chất

Rất cần thiết cho người.

Cần như chính cuộc sống,

Nước uống và khí trời.

Không một ai hoàn hảo.

Sự xúc phạm phần nhiều

Do vô tình, nóng giận,

Cố chấp hoặc giáo điều.

Cần một chút bình tĩnh

Và thông cảm, chúng ta

Sẽ thấy không quan trọng,

Và dễ dàng cho qua.

Không nhớ ai đã nói,

Găng-đi hay Giê-su:

Nếu mắt phải đền mắt,

Thế giới toàn người mù.

Ta tha thứ người khác

Là tha thứ cho mình.

Vì ôm mãi hờn giận,

Sống sẽ không an bình.

Đấy là chưa nói chuyện

Ta tha thứ cho người,

Người sẽ tha thứ lại.

Đó là luật của Đời.

Tha thứ làm ta đẹp,

Vẻ đẹp sự khoan dung.

Con người vốn cao thượng,

Khác con thú điên khùng.

Thế giới biết tha thứ

Là thế giới tốt lành.

Sẽ không còn nghi kỵ,

Thù hận và chiến tranh.

Sự tha thứ không phải

Là quà hay đặc ân,

Mà phải học, rèn luyện

Kiên trì và dần dần.

Trước hết học tha thứ

Cho người thân của mình.

Như chất keo, tha thứ

Sẽ gắn chặt gia đình.

CÁCH NGƯỜI NHẬT DẠY CON

Người Nhật, như ta biết,

Một dân tộc lạ thường.

Cần cù và khiêm tốn,

Độc đáo và kỷ cương.

Cùng da vàng, mũi tẹt,

Xưa họ cũng như ta.

Giờ thì thôi, khỏi nói.

Cái gì cũng vượt xa.

Thủ tướng Lý Quang Diệu

Nói cách đây không lâu,

Ở châu Á, đáng lẽ

Việt Nam phải hàng đầu.

Mà thôi, tiếc thì tiếc,

Cơ hội vẫn đang còn.

Họ giỏi thì ta học,

Chí ít cách dạy con.

1

Người Nhật luôn quan niệm

Rằng học giỏi, thông minh

Không bằng nhân cách tốt,

Trung thực và có tình.

2

Môi trường sống và học

Rất quan trọng - vì con,

Người Nhật luôn cố gắng

Dọn đến chỗ tốt hơn.

3

Họ thương con, hẳn thế,

Nhưng quyết không nuông chiều.

Biếng ăn thì cứ nhịn.

Muốn kêu thì cứ kêu.

Vì không biết tuyệt thực,

Đói, trẻ con sẽ ăn.

Tuyệt đối không bắt ép,

Không quát mắng, cằn nhằn.

Ăn là việc nghiêm túc.

Ngồi ghế, phải rửa tay.

Không bạ đâu ăn đấy,

Phải đúng giờ trong ngày.

4

Với con phải tôn trọng,

Tế nhị và thông minh.

Phải cho con tự quyết

Các “vấn đề” của mình.

5

Phải dạy con trung thực

Bằng cách chính mẹ cha

Không bao giờ nói dối,

Ngoài đời và trong nhà.

6

Con làm việc gì đấy,

Không ảnh hưởng người nào,

Vô hại, không nguy hiểm,

Thì kệ, đừng xen vào.

7

Khi con lên năm tuổi,

Hãy dạy cách tiêu tiền.

Hàng tuần cho tiền lẻ.

Có kiểm soát, tất nhiên.

8

Phải dạy con dũng cảm

Chịu trách nhiệm của mình.

Dạy con biết chờ đợi,

Dạy về nghĩa, về tình.

Phải dạy con: Cuộc sống

Cho và nhận hai chiều.

Và rằng người hạnh phúc

Thường nhận ít, cho nhiều.

Phải dạy: Ở trường học

Luôn ăn nói ôn tồn.

Không được đánh ai trước,

Nhưng người nào đánh con,

Thì phải cố đánh lại,

Không mách cô, kêu la.

Lúc về, nếu không muốn,

Không kể với cả nhà.

9

Phải dạy để con hiểu

Thất bại là bình thường.

Ngã thì tự đứng dậy,

Không chờ người ta thương.

10

Trẻ con hay ốm vặt.

Không đáng lo việc này.

Không đáng lo cả việc

Con chang nắng suốt ngày.

Cứ để chúng thoải mái

Tiếp xúc với thiên nhiên.

Nhờ thế chúng cứng cáp,

Dạn dày khi lớn lên.

11

Học không cứ nhất thiết

Cầm cuốn sách ê a.

Học là chơi, là nghịch,

Là la hét váng nhà.

Tạo cho chúng cơ hội

Tự khám phá bản thân,

Rồi khám phá thế giới.

Điều ấy rất, rất cần.

12

Về phần mình, bố mẹ

Phải bảo đảm hàng ngày

Chơi với con, dù bận,

Các trò chơi thơ ngây.

Mục đích các trò ấy

Là làm cho con cười.

Tiếng cười rất quan trọng,

Giúp đứng vứng trong đời…

*

Nghe nói đó là cách

Người Nhật dạy con mình.

Có lẽ cách ấy đúng,

Khôn ngoan và thông minh.

Cứ công bằng mà nói,

Thì người Việt chúng ta

Cũng không phải không biết

Cách dạy ấy, thế mà

Ta biết về lý thuyết,

Nhưng thực tế hàng ngày

Vì yêu, làm hư chúng

Mà tự mình không hay.

Nghĩa là muốn dạy chúng

Thành người tốt, thông minh,

Trước hết ta phải học

Và dạy bản thân mình.

BỐ MẸ NÀO CON ẤY

Một sự thật đơn giản

Nhiều người không nhận ra.

Hoặc biết mà không nhớ.

Vâng, đơn giản - đó là:

Trong môi trường bạo lực,

Trẻ con sẽ lớn lên

Rất dễ thành bạo lực,

Độc ác và thấp hèn.

Bố mẹ ham đọc sách,

Yêu loài vật, cỏ cây,

Thì yên tâm, chắc chắn

Con cũng thế sau này.

Trong gia đình bố mẹ

Luôn cãi nhau vì tiền,

Thì sau này con cái

Chỉ quan tâm đến tiền.

Để con thấy bố mẹ

Thô lỗ với ông bà,

Thì đừng mong con cái

Dịu dàng với mẹ cha.

Đại khái là như vậy.

Luôn vẫn thế xưa nay.

Bố mẹ nào, con ấy.

Hãy ghi nhớ điều này.

BỐN NGUYÊN TẮC VÀNG TRONG CUỘC SỐNG

Trung thực khi nghèo đói.

Giản dị khi nhiều tiền.

Im lặng khi tức giận.

Lịch sự khi có quyền.