Lịch Sử

Tóm Lược Lịch Sử Việt Nam

THỜI TIỀN SỬ

Từ xưa, thời tối cổ,

Trên lãnh thổ nước ta

Đã có cư dân sống,

Qua các thời, đó là

Thời đại đồ đá cũ

Có văn hóa Sơn Vi.

Ba mươi nghìn năm trước,

Ở Phú Thọ, Ba Vì.

Thời đại đồ đá mới

Có văn hóa Hòa Bình,

Với nghề trồng lúa nước

Thành một nền văn minh.

Khoảng bốn nghìn năm trước

Là thời đồ đồng đen

Với văn hóa Đồng Dậu,

Gò Mun và Phùng Nguyên.

Thời đồ sắt sau đó,

Ba nghìn năm hoặc hơn,

Có các nền văn hóa

Sa Huỳnh và Đông Sơn.

THỜI HỒNG BÀNG (2879 - 208 TCN)

1.   XÍCH QUỶ

Có thể gọi Xích Quỷ

Là “nhà nước liên bang”

Của nhiều bộ tộc Việt

Trong giai đoạn Hồng Bàng.

Cuốn Đại Việt Sử Ký

Có chép lại như sau:

Trời chia làm hai nửa,

Bắc và Nam đều nhau.

Nửa Bắc của Trung Quốc.

Nửa Nam của chúng ta.

Hai bên núi Ngũ Lĩnh

Quanh năm mây sáng lòa.

Chúng ta thuộc dòng dõi

Của thủy tổ Thần Nông,

Còn gọi là Viêm Đế,

Cao quý bậc tiên rồng.

Cháu của vua Viêm Đế,

Cháu ba đời, Đế Minh,

Khi đi qua Ngũ Lĩnh,

Gặp một nàng rất xinh.

Họ lấy nhau, sinh hạ

Được hai người con trai.

Đế Nghi là con trưởng.

Lộc Tục, con thứ hai.

Khi ngài chết, con trưởng

Được truyền ngôi Trung Hoa.

Lộc Tục được di chúc

Làm vua phía nước ta.

Ngài bước lên ngôi báu,

Xưng là Kinh Dương Vương.

Đặt tên nước Xích Quỷ,

Theo luân lý, đạo thường.

Rồi ngài lấy con gái

Của Động Đình Hồ Quân,

Sinh con trai, Hồ Lãm,

Sau là Lạc Long Quân.

Lạc Long Quân, ta biết

Đã lấy nàng Âu Cơ.

Sinh ra dân tộc Việt

Tồn tại đến bây giờ.

2.   VĂN LANG (Thế kỷ thứ 7 TCN)

Khi Xích Quỷ tan rã

Cùng chế độ “liên bang”,

Hình thành nhà nước mới

Có tên là Văn Lang.

Kinh đô nhà nước mới

Ở Phú Thọ, Phong Châu.

Vua Hùng, mười tám vị,

Cai trị luân phiên nhau.

Đất nước ấy rộng lớn,

Gồm Bắc Bộ bây giờ

Và vùng Thanh, Nghệ, Tĩnh,

Phong cảnh đẹp, nên thơ.

Nước có mười lăm bộ,

Giống huyện quận ngày nay,

Đứng đầu là Lạc Tướng.

Bên dưới các bộ này

Có rất nhiều chiềng, chạ,

Tương đương như xã, làng,

Đứng đầu là Bồ Chính,

Chức quan thời Văn Lang.

Nhà nước chưa có luật,

Cả quân đội cũng không.

Mỗi khi có chiến sự,

Các trai tráng một lòng

Theo lệnh vua chiến đấu.

Lạc Tướng luôn dẫn đầu.

Lo các việc chính sự

Có các quan Lạc Hầu.

Kiểu cha truyền con nối,

Các vua lên ngai vàng.

Mị Nương là công chúa.

Hoàng tử là Quan Lang.

*

Là một nước nông nghiệp,

Người Văn Lang bấy giờ

Giỏi về canh tác lúa,

Biết dệt vải, thêu thùa.

Chiếc trống đồng Ngọc Lũ,

Phát hiện ở Hà Nam

Và một số trống khác

Cũng người thời ấy làm.

Họ còn biết dùng sắt

Đúc vũ khí, lưỡi cày.

Đánh cá, nuôi gia súc,

Đóng thuyền và trồng cây.

Vì còn nhiều thú dữ

Nên dân ở nhà sàn.

Nhà làm bằng tre nứa,

Tường là các tấm đan.

Nam giới chỉ đóng khố.

Nữ mặc váy, yếm che.

Chân trần, đầu thường đội

Một vòng lông chim xòe.

Dân Văn Lang thời ấy

Xăm mình, nhuộm răng đen.

Theo chế độ mẫu hệ

Và thờ cúng tổ tiên.

Vào những ngày lễ hội

Họ tổ chức đua thuyền,

Thi giã gạo, làm bánh,

Rộn tiếng trống, tiếng kèn.

3.   ÂU LẠC (257 - 208 TCN)

Nhờ Thục Phán, tướng giỏi,

Cũng là một trung thần,

Vua Hùng thứ Mười Tám,

Đánh bại quân nhà Tần.

Sau vua nhường ngôi báu

Cho Thục Phán, và rồi

Ngài lui về ở ẩn.

Còn Thục Phán lên ngôi.

Ông nhập hai nước Việt

Đang tồn tại song song,

Là Âu Việt, Lạc Việt

Thành Âu Lạc, và ông

Cho lấy niên hiệu mới

Là Thục An Dương Vương,

Nửa thế kỷ Nhà Thục

Đã phát triển hùng cường.

Kinh đô nước Âu Lạc

Được dời về Cổ Loa.

Đánh dấu một trang mới

Trong lịch sử nước nhà.

4.   NAM VIỆT (208 - 111 TCN)

Triệu Đà là quan úy

Quận Nam Hải, Quảng Đông.

Nhân nhà Tần suy yếu,

Đã nổi loạn, và ông

Đem quân đi thôn tính

Mân Việt và Quế Lâm

Rồi lãnh thổ Âu Lạc...

Suốt gần một trăm năm.

Ông lập một nước mới

Là Nam Việt, không ngừng

Lo mở mang bờ cõi,

Kinh đô là Phiên Ngưng.

Kinh đô ấy rất lớn,

Đất Quảng Châu ngày nay.

Nước Nam Việt thời đó

Gồm Quảng Đông, Quang Tây,

Đảo Hải Nam... phía dưới

Là Giao Chỉ nước mình,

Rồi Cửu Chân, Thanh Nghệ,

Và Nhật Nam, Quảng Bình...

Từ ông vua ngoại tộc,

Thành vua Nam, Triệu Đà

Cùng nhân dân Đại Việt

Chống Nhà Hán Trung Hoa.

*

Vào năm Một-Một-Một (TCN)

Hán Vũ Đế thừa cơ

Đem mười vạn quân Hán

Đánh Nam Việt bất ngờ.

Quân Triệu Đà yếu thế,

Phải thua chạy, thế là

Nam Việt bị sáp nhập

Vào nhà Hán Trung Hoa.

Sự kiện này đánh dấu

Gần bảy mươi năm sau

Nước ta mất độc lập,

Bị Bắc Thuộc lần đầu.

5.   HAI BÀ TRƯNG (40 - 43)

Trưng Trắc và Trưng Nhị,

Vì nợ nước thù nhà,

Đã dấy binh khởi nghĩa

Chống nhà Hán Trung Hoa.

Trong ba năm kháng chiến,

Chiếm được sáu lăm thành

Ở Hợp Phố, Giao Chỉ

Và Xứ Nghệ, Xứ Thanh...

Hai Bà lập nước mới,

Đóng đô ở Mê Linh.

Đuổi thái thú phương Bắc,

Tự phong vương cho mình.

Năm sau, nhà Đông Hán

Sai Mã Viện Phục Ba

Đem đại binh sang đánh

Và hỏi tội Hai Bà.

Do ở thế cô lập,

Nhà nước chưa vững vàng,

Ta thua, hai nữ tướng

Tuẫn tuẫn tiết ở Hát Giang.

Vậy là ta phải chịu

Bắc Thuộc lần thứ hai.

(Còn nữa, đang viết).