Nhân Ngày Vu Lan
TÔN GIẢ MỤC KIỀN LIÊN
1
Đệ Nhất Thần Thông
Một đại đệ tử khác
Của Đức Phật Thích Ca -
Mục Kiền Liên tôn giả,
Tức Mogalana.
Quê ông, một làng nhỏ
Ở nước Ma Kiệt Đà,
Nay thuộc đất Ấn Độ,
Nằm ở bang Bihar.
Dòng dõi ông danh giá,
Tầng lớp Bà La Môn.
Bố ông rất giàu có,
Lại chuyên tâm dạy con.
Một đại đồ đệ khác
Thì sinh ở làng bên,
Là ngài Xá Lợi Phất,
Bạn của Mục Kiền Liên.
Họ chơi thân từ nhỏ,
Không một phút xa rời,
Cho đến khi viên tịch
Ở tuổi ngoài tám mươi.
Nghĩ đời là bể khổ,
Giống như Tất Đạt Đa,
Cả hai người từ bỏ
Cuộc sống cũ xa hoa.
Họ trở thành đạo sĩ
Tìm ý nghĩa cuộc đời,
Tìm con đường thoát khổ
Cho mình và cho người.
Cuối cùng họ được gặp
Phật Thích Ca Mâu Ni,
Người giác ngộ cho họ,
Chỉ lối, vạch đường đi.
Trong số đại đồ đệ,
Ông là người vô song,
Về biến hóa quảng đại,
Và đạo pháp thần thông.
Chuyện kể rằng lần nọ,
Theo Thích Ca Mâu Ni
Lên Đạo Lợi thuyết pháp,
Lúc qua núi Tu Di,
Tôn giả đã chiến đấu
Với một con rồng đen.
Nó muốn giết Đức Phật,
Vì độc ác, vì ghen.
Con rồng phun cát độc
Vào Thích Ca, nhưng ông
Đã làm phép, lập tức
Biến cát ấy thành bông.
Rồi tôn giả sau đó
Biến thành một con sâu,
Chui vào bụng nó cắn.
Nó xin hàng vì đau.
2
Sự tích lễ Vu Lan
Theo truyền thuyết nhà Phật,
Bà mẹ Mục Kiền Liên
Là người không mộ đạo,
Báng bổ cả thánh hiền.
Bà không tin Đức Phật,
Không tin cả Pháp, Tăng.
Tam Bảo và Ngũ Giới,
Bà cho là nhố nhăng.
Nên bà, sau khi chết,
Vì tội lỗi của mình,
Bị đày xuống địa ngục,
Chịu bao nỗi cực hình.
Sau thành A La Hán,
Tôn giả Mục Kiền Liên,
Đạt lục thông, ngũ nhãn,
Nhìn thấu hết mọi miền.
Ông thấy mẹ chịu khổ
Dưới địa ngục âm u,
Bát cơm ăn chẳng có,
Bị đói khát, cầm tù.
Ngay lập tức tôn giả
Liền mở phép thần thông,
Lần xuống đáy địa ngục,
Đưa cơm cho mẹ ông.
Bà này khi còn sống
Từng tranh ăn với con,
Bây giờ xuống địa ngục
Thói xấu ấy vẫn còn.
Bà vội lấy vạt áo
Che bát cơm to đầy,
Định lẻn đi ăn mảnh
Một mình sau gốc cây.
Nhưng vừa đưa lên miệng,
Cả bát cơm, than ôi
Đã biến thành cục lửa,
Cháy hết răng và môi.
Dẫu là người hiếu thảo,
Lại đệ nhất thần thông,
Tôn giả đành bất lực,
Không giúp được mẹ ông.
Ông quay về Tịnh Xá
Tìm gặp Phật Thích Ca,
Nhờ Ngài chỉ giùm cách
Cứu giúp bà mẹ già.
Đức Phật nghe rồi đáp:
“Mẹ ngươi quá lỗi lầm,
Nên ngươi không thể cứu.
Chờ tháng Bảy, ngày Rằm,
Ngày chư Phật hoan hỷ,
Hãy làm lễ Vu Lan.
Mời chư tăng đến dự,
Mâm cỗ phải đầy bàn.
Trước hết cúng Tam Bảo,
Rồi sau mời mọi người.
Họ ăn xong, hy vọng
Sẽ cứu được mẹ ngươi.”
Ngay lập tức tôn giả
Đúng theo lời Thích Ca,
Làm lễ Vu Lan lớn,
Cứu được người mẹ già.
Và mọi người từ đấy,
Vào ngày này hàng năm,
Tổ chức lễ xá tội
Cho tổ tiên lỗi lầm.
Về sau, chính tôn giả
Đã tự nguyện thành người
Trông coi chuyện âm phủ
Đầy oan trái sự đời.
Khi làm lễ xá tội
Cho tổ tiên lầm đường,
Người ta cúng tôn giả,
Bồ Tát Địa Tạng Vương.
3
Tiền kiếp của tôn giả Mục Kiền Liên
Cũng theo truyền thuyết Phật,
Tôn giả về sau này
Chịu cảnh chết đau đơn,
Bị chặt hết chân tay.
Số là người ngoại đạo,
Do ghen ghét với ông,
Đã thuê bọn du đãng
Gây cảnh ấy đau lòng.
Ông đạo pháp bậc nhất,
Lại khôn khéo, thông minh,
Không cưỡng được số phận,
Chết vì tiền kiếp mình.
Xưa, một gia đình nọ,
Có một người con trai,
Rất chăm chỉ, tháo vát,
Thông minh và có tài.
Tự mình anh quán xuyến
Hết mọi việc trong nhà,
Không quản ngại vất vả,
Hầu bố mẹ đã già.
Do bố mẹ nài ép,
Anh lấy vợ, về sau
Cô thành người độc ác,
Gây bao nỗi buồn đau.
Cô ta chỉ hầu hạ
Bố mẹ chồng hai ngày
Rồi bắt đầu nặng mặt,
Dọa đi khỏi nhà này.
Khốn nỗi, anh yêu vợ,
Mà yêu quá thành mù.
Trước hiếu tháo là vậy,
Giờ nghe vợ thành hư.
Một hôm cô vợ ác
Vứt phân bẩn đầy nhà,
Bảo chồng đó là cứt
Của hai cụ mù lòa.
Anh chồng không chịu nổi,
Đưa hai cụ lên xe,
Bảo đi thăm họ mạc,
Nhưng đi mà không về.
Anh ta bỏ bố mẹ
Một mình giữa rừng sâu
Để thú dữ ăn thịt,
Ngay buổi sáng hôm sau.
Người con bất hiếu ấy
Là tiền kiếp trước đây
Của một đại tôn giả,
Mục Kiền Liên kiếp này.
Câu chuyện do Đức Phật
Kể các học trò nghe,
Vừa là để giải thích,
Cũng vừa để răn đe.
