Châm Ngôn 2

CHÍN BỎ LÀM MƯỜI

Vợ chồng, trong cuộc sống,

Không chỉ có yên hòa,

Mà đôi lúc cãi vã.

Cả trẻ và cả già.

Thực ra không lớn lắm

Những chuyện ấy bất đồng.

Khó là ta có biết

Hóa giải chúng hay không.

Chỉ cần chút điềm tĩnh,

Chút chín bỏ làm mười

Là mọi chuyện sẽ ổn,

Từ cau có thành cười.

Mỗi nhà một hoàn cảnh,

Không nhà nào giống nhau.

Nhưng chung, có ba cách

Để hòa giải như sau.

Một, phải phân biệt rõ

Đang bất đồng chỗ nào.

Chuyện gì ra chuyện ấy,

Không lôi chuyện khác vào.

Cãi nhau về cơm áo,

Lại lôi chuyện đâu đâu

Về con, về nội ngoại...

Thì suốt ngày cãi nhau.

Hai, không nên to tiếng,

Càng không được nặng lời.

Không để hàng xóm biết.

Chọn lúc con đi chơi.

Không than với bè bạn,

Thậm chí cả người thân.

Không ai giải quyết hộ.

Mà rồi cũng không cần.

Ba, không được đem chuyện

Ly hôn ra dọa nhau.

Phải luôn nhớ chuyện ấy

Thực ra không dễ đâu.

Nó dễ chạm tự ái,

Rồi dọa nhau quá đà

Mà thành ly hôn thật,

Thành tan cửa nát nhà.

*

Không phải không mâu thuẫn

Hôn nhân mới tuyệt vời.

Tuyệt vời là chồng vợ

Biết chín bỏ làm mười.

NAM PHƯƠNG HOÀNG HẬU

Ghen tuông là tự đẩy

Người đàn ông của mình

Vào vòng ôm người khác

Rồi đau khổ vì tình.

Ghen tuông là cảm xúc

Rất thật và rất người.

Tuy nhiên, nếu thái quá,

Sẽ đau khổ suốt đời.

Gặp hoàn cảnh tương tự,

Hãy đọc bức thư này

Của Nam Phương Hoàng Hậu

Gửi Bảo Đại trước đây.

*

“Em Lệ Hà thân quý,

Chị ở xa Cựu Hoàng.

Lưu đày ở Hương Cảng,

Ngài rất không dễ dàng.

Chị biết em hết mực

Chăm sóc, chiều chuộng Ngài.

Cảm ơn em, hy vọng

Sớm hội ngộ nay mai.

Đức Từ Cung Thái Hậu

Và chị sẽ trọn đời

Biết ơn em điều ấy.

Em, một người tuyệt vời”.

*

Lệ Hà, như ta biết,

Nổi tiếng một bóng hồng

Được Bảo Đại sủng ái

Khi sống ở Hồng Kông.

Và Nam Phương Hoàng Hậu

Hiểu cái đau chồng mình,

Một ông vua mất nước,

Bà chấp nhận hiện tình.

Không oán giận tình địch,

Không một lời trách chồng.

Hoàng Hậu chỉ giữ lại

Chút man mác trong lòng.

TÔN GIÁO NÀO TỐT NHẤT?

Ông Leonardo Boff,

Người Brazilia,

Kể lại một câu chuyện

Về Đạt Lai Lạt Ma.

Tại một cuộc hội thảo

Về Tôn giáo, Tự Do,

Tôi hỏi Ngài lúc nghỉ,

Tinh nghịch và tò mò:

“Thưa, xin Ngài cho biết

Tôn giáo nào tốt hơn?”

Tôi đoán Ngài sẽ nói:

Đạo Tây Tạng tốt hơn.

Hoặc chí ít, Đạo Phật

Gần ba nghìn năm nay.

Tức là đã có trước

Các tôn giáo Phương Tây.

Ngài trầm ngâm một lát,

Đáp: “Tôn giáo tốt hơn

Là tôn giáo làm bạn

Thành con người tốt hơn”.

“Thưa, cái tốt hơn ấy

Cụ thể là cái gì?”

“Là những cái giúp bạn

Bỏ được Tham Sân Si.

Biết tuân theo lẽ phải,

Yêu thương và cảm thông.
Biết buông bỏ thù hận,

Có trách nhiệm, có lòng...”

Tôi lặng yên giây lát,

Thán phục câu trả lời

Rất khôn ngoan, chí lý

Và thấm đẫm tình người.

Lát sau, Ngài nói tiếp:

“Tôi không cần biết ông

Theo đạo nào, thậm chí

Có ngoan đạo hay không.

Với tôi, điều quan trọng -

Ông đối xử thế nào

Với gia đình bè bạn

Và quốc dân, đồng bào.

Xin hãy nhớ, vũ trụ,

Dẫu ở xa, rất xa,

Luôn dội lại hành động

Và tư tưởng chúng ta.

Gieo gió sẽ gặt bão.

Ở lành sẽ gặp hiền.

Hạnh phúc là lựa chọn,

Không mua được bằng tiền...”

Nhấp chén trà, im lặng

Ngài tư lự, và rồi

Như nói với ai đấy,

Không hẳn với mình tôi:

“Hãy suy nghĩ cẩn thận.

Suy nghĩ sẽ thành lời.

Lời nói thành hành động,

Với mình và với người.

Hành động càng cẩn thận,

Vì sẽ thành thói quen.

Thói quen thành nhân cách,

Cao sang hay thấp hèn...

Không hề có khái niệm

Tôn giáo thấp hay cao.

Đứng cao hơn sự thật,

       Không có tôn giáo nào”.

NƯỚC NGA

"Nếu không có cái gọi
Cách Mạng Tháng Mười Nga,
Nước Nga sẽ yên ổn,
Phát triển và hài hòa.

Tức nước Nga đã phí
Cả thế kỷ hai mươi.
Một sự thật nghiệt ngã.
Đau không nói nên lời".

Nhận xét này chua xót,
Bạn biết của ai không?
Thủ tướng Metvedev.
Tôi đồng ý với ông.

SỰ KHỐN NẠN CỦA BẦY ĐÀN

Để bảo vệ tê giác

Ở Châu Phi, gần đây

Dân showbiz Đại Việt

Đồng loạt cắn móng tay.

Ở Paris, hỏa hoạn,

Cháy Nhà Thờ Đức Bà.

Nhiều nghệ sĩ thức trắng

Vì đau buồn, xót xa.

Cả biển người háo hức

Cháo đón các sao Hàn.

Rồi khóc, rồi vật vã,

Đúng theo kiểu bầy đàn.

Thắng một trận bóng đá,

Cả xã hội lên đồng.

Cũng bầy đàn, la hét,

Rồi tai nạn đau lòng.

Lạ, băm chín người Việt

Chết trong công-te-nơ.

Cùng đồng bào, máu mủ,

Mà sao lại hững hờ?

Hững hờ các nghệ sĩ,

Các nhà thơ, nhà văn,

Những người luôn lớn tiếng

Vì nước và vì dân.

Hững hờ các báo đảng

Và chính quyền, lạ sao.

Cả đến cô “quan ngại”

Cũng không nói lời nào.

Không thấy thanh niên khóc,

Hay bớt cốc bia hơi.

Không thấy ai vật vã,

Đau không nói nên lời...

Tức là theo quy luật

Của hành vi bầy đàn,

Tất cả cùng im lặng.

Thật khốn nạn, thật buồn.

TÔI HỎI ĐÁT

Phỏng theo một bài trên mạng

Tôi hỏi Đất: Này Đất

Sống với nhau thế nào?

Chúng tôi tạo nền móng

Để nâng nhau lên cao.

Tôi hỏi Nước: Này Nước

Sống với nhau vui không?

Chúng tôi sống hòa thuận.

Cùng góp sức thành sông.

Sống với nhau ổn chứ?

Tôi hỏi một Đám Mây.

Chúng tôi sống rất ổn,

Nâng cánh nhau cùng bay.

Tôi hỏi Cỏ: Này Cỏ

Các bạn sống vui không?

Chúng tôi sống, quấn quýt

Bên nhau giữa cánh đồng.

Tôi hỏi Người: Các bạn

Sống với nhau thế nào?

Người lặng im không nói,

Mặt đăm chiêu. Vì sao?

Vì Người đang bận nghĩ,

Tìm mọi cách hại nhau.

Âm mưu và thù hận

Luôn lởn vởn trong đầu.

Vì Người đã đánh mất

Tình Yêu và Nụ Cười.

Tức là đã đánh mất

Ý nghĩa sống làm Người.

DONALD TRUMP

Xin cúi đầu ngả mũ

Trước Donald Trump.

Một tổng thống vĩ đại.

Một con người từ tâm.

Bất chấp mọi nguy hiểm,

Lễ Tạ Ơn vừa qua,

Ông đi thăm lính Mỹ

Ở một nước rất xa.

Ông vui với binh sĩ,

Cuộc gặp mặt ban đêm.

Bê thức ăn cho họ,

Như những người anh em.

Bất chợt ông nhận thấy

Một người lính mặt buồn.

Lát sau hỏi, thì biết

Đó là Joe Barron.

Anh vui được tổng thống

Đến thăm hỏi, cho quà.

Còn buồn là chuyện cũ,

Chuyện người thân ở nhà.

Anh có đứa con nhỏ

Đang bệnh nặng, chi tiêu

Cho các khoản điều trị

Ngày càng tăng, tăng nhiều.

Hơn thế, ngôi nhà nhỏ

Mua chịu, nợ ngân hàng.

Mấy tháng liền chưa trả,

Không khéo rồi đứng đàng...

Tổng thống nghe chăm chú,

Với đôi mắt hiền lành.

“Nhưng giờ cứ vui đã.

Tôi sẽ cố giúp anh”.

Hôm sau, ngay lập tức,

Các khoản nợ gia đình

Và hóa đơn bệnh viện,

Từ tài khoản của mình,

Tổng thống thanh toán hết.

Còn thêm mấy nghìn đô.

Ông nói: “Là tổng thống,

Tôi phải giúp đỡ Joe

Và những người lính khác

Đang phải chiến đấu xa,

Để họ không lo lắng

Các vấn đề ở nhà”.

*

Một tổng thống thực sự

Vĩ đại và văn mình.

Tiên sư thằng đế quốc,

Cái gì cũng hơn mình.

TỰ NHIÊN THÀNH THƠ

Càng đơn giản ta sống,

Càng thư thái trong đầu.

Ngu mới khoe tiền bạc

Cả khi mình rất giàu.

Phương Tây đang có mốt

Giàu sống như người nghèo.

Hạnh phúc trong tối giản.

Ta, người Việt, nên theo.

Là vì ta có mốt

Nghèo sống như người giàu.

Thực ra cái mốt ấy

Là một sự ngu lâu.

*

Lo mưu sinh, nghèo đói,

Phải bươn chải ngoài đường.

Về già ta được phép

Oằn oèo mãi trên giường.

*

Thơ văn phải chân thực.

Viết vớ vẩn, huyên thuyên,

Hoặc viết đạo đức giả...

Đọc cái là biết liền.

*

Ta có thể sống tốt,

 Thiếu xe sang, vi-la.

Các tiện nghi hiện đại,

Thậm chí thiếu đàn bà.

Nhưng không thể sống tốt

Thiếu niềm vui tự mình.

Tức là sống đạm bạc,

Có nghĩa và có tình.

*

Mọi phiền não cuộc sống

Gói gọn trong Bốn Không -

Không buông bỏ, không thấu.

Không quên và không thông.

*

Im lặng trước cái ác,

Nghịch cảnh và bất công

Chính là sự phản bội

Với đất nước, cộng đồng.

ĐỊNH LUẬT FESTINGER

Ông chồng, trước khi tắm,

Đặt đồng hồ của mình

Lên chiếc bồn rửa mặt.

Một việc cũng thường tình.

Bà vợ thấy, sợ ướt,

Đem nó vào phòng bên.

Cậu con nghịch, làm hỏng

Chiếc đồng hồ đắt tiền.

Người kia tức giận quá,

Đánh thằng bé rất đau.

Rồi quay sang trách vợ.

Rồi hai người cãi nhau.

Rồi mấy ngày liên tiếp,

Cũng vì chiếc đồng hồ

Mà xẩy ra nhiều chuyện,

Xúi quẩy và buồn lo...

*

Về sau ông chồng ấy,

Người Mỹ, Festinger,

Thành nhà tâm lý học,

Nổi tiếng đến bây giờ.

Ông nói, mọi tai họa

Chỉ có mười phần trăm

Ngẫu nhiên, bất khả kháng.

Còn chín mươi phần trăm

Là tùy thuộc thái độ

Của ta, các nạn nhân.

Thái độ đúng, tích cực,

Mọi chuyện sẽ tốt dần.

Ngược lại, nếu tiêu cực,

Quá giận, quá đau buồn,

Thì kết quả sau đó

Chỉ toàn chuyện đau buồn.

Điều này luôn luôn đúng,

Cả xưa, cả bây giờ.

Đến mức thành định luật.

Định Luật Festinger.

*

Cá nhân tôi cố gắng

Tuân theo định luật này.

Và cũng mong các bác

Luôn nhớ nó hàng ngày.